مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی (دانلود جزوه + صوت)

جزوه تمام جلسات به همراه جمع بندی نموداری
استاد حیدری فسایی
در این بخش جزوه و صوت دروس مهندسی استنباط حجت الاسلام والمسلمین استاد حیدری فسائی جهت دانلود و استفاده شما عزیزان و طالبان دروس حوزوی پیوست می گردد...

مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی

در این بخش جزوه و صوت دروس مهندسی استنباط حجت الاسلام والمسلمین استاد حیدری فسایی جهت دانلود و استفاده شما عزیزان و طالبان دروس حوزوی پیوست می گردد...

مهندسی استنباط استاد حیدری فسائی

بخش های ابتدایی جزوه مهندسی استنباط :

بیان یک نکته: روش ما در کلاس این است که اول جزوه گفته می شود و بعد از ان روی تخته پیاده می کنیم و توضیح می دهیم و بعد به سوالات جواب داده می شود [1].

مقدمات: بیان 3 مقدمه

مقدمه اول: بیان 4 نکته

در رابطه با درس مهندسی استنباط توجه به 4 نکته لازم است:

نکته اول: تعریف درس

به عنوان یک کبرای کلی بدیهی برای رسیدن آسان به هر هدف و مقصودی، نیاز به نقشه راه است. استنباط احکام شرعی از ادله نیز به عنوان یک هدف، از قانون یاد شده مستثنی نیست. بنابراین برای رسیدن آسان به آن، نیاز به نقشه راه است که درس مهندسی استنباط متکفل بیان آن می باشد و به بیان دیگر این درس، بیان گر عملیاتی است که فقیه بعد از مواجهه با مجهول، تا وصول به استنباط انجام می دهد و یا باید انجام بدهد لذا این درس درسی روشی خواهد بود.

مثلا وجوب یا عدم وجوب تیمم عند الاضطرار، جواز یا عدم جواز تلقیح مصنوعی، جواز یا عدم جواز بیع میته مجهولاتی هستند که فقیه با انها مواجه است. درس مهندسی استنباط کیفیت سیر مجتهد از نقطه آغاز استنباط تا نقطه پایان آن را که تبدلی مجهول به معلوم است، بیان می کند [2].

نکته دوم: موضوع این درس

با مطالبی که در نکته اول بیان شد، موضوع درس نیز روشن می شود. موضوع، عملیات مجتهد در مقام استنباط احکام از ادله است. از قبیل موضوع شناسی، فتوای بدوی به ملاحظه هر یک از ادله بدون کسر و انکسار و فتوای نهایی به ملاحظه مجموع ادله بعد از کسر و انکسار.

نکته سوم: فایده این درس

مهمترین فواید این درس عبارتند از:

  1. اهتمام محصل نسبت به مسائل کاربردی علم اصول، یعنی به وسیله درس مهندسی استنباط مسائل کاربردی از غیر کاربردی تمییز داده می شود و اهمیت مسائل کاربردی در مقام استنباط احکام بیان می گردد که این قهرا موجب اهتمام محصل نسبت به مسائل کاربردی است.
  2. تشخیص نقصان کتب متداول اصولی یعنی به وسیله این درس، مقدار نیاز مجتهد به مسائل اصولی در مقام استنباط مشخص می شود که این قهرا موجب علم به نقصان و زیاده داشتن کتب متداول است که هر دو نقصان محسوب می شوند.

نکته چهارم: مقایسه این درس با درس تطبیق العلم و درس خارج اصول

در درس خارج اصول ابتدا طرح مساله می شود و سپس طرح تمامی انظار و اقوال با ادله می شود و سپس انتخاب نظر با دلیل و سپس رد اقوال دیگر با دلیل صورت می گیرد. در درس خارج، نکات کلیدی و غیر کلیدی مطرح می شود و ممکن است مطالب اصولی بر امثله واقعی و غیر واقعی تطبیق شود ولی درس تطبیق العلم، درسی است که در آن تمامی نکات کلیدی علم، مورد نظر بر امثله واقعی تطبیق می شود. مراد از نکات کلیدی در قبال نکات غیر کلیدی، نکاتی است که واجد ثمره عملی باشد به طوری که تحصیل علم بدون فهم دقیق این نکات، تحصیل ناقص علم خواهد بود و همچنین غرض واقعی از تحصیل علم  جز، فهم این نکات نخواهد بود.

موضوع درس تطبیق العلم، نکات کلیدی علم مورد نظر است و اهم فواید این درس عبارتند از:

  1. تحول در نحوه تحصیل علم ( مقایسه بین تحصیل یک مرحله ای علم – تحصیل در غالب تعلم فقط – با تحصیل 2 مرحله ای علم یعنی تحصیل در قالب تعلم و تطبیق، به روشنی موجب تحول در مرحله تعلم از حالت سطحی نگری به عمق نگری خواهد بود  )
  2. تسریع در حصول غرض از علم است ( بدیهی است که هر علمی بخاطر یک غرضی نوشته شده است و هدف از تحصیل علم، حصول همان غرض می باشد و روشن است که نکات کلیدی علم در حصول غرض ان علم دخیل است و تطبیق رابطه مستقیم با نکات کلیدی آن علم دارد )

بنابراین تفاوت درس خارج اصول با تطبیق العلم، علم اصول عبارتند از:

  • در درس خارج، نکات کلیدی و غیر کلیدی مطرح می شود ولی در درس تطبیق العلم فقط نکات کلیدی مطرح می شود.
  • در درس خارج ممکن است مطالب اصولی بر امثله واقعی و غیرواقعی منطبق شود ولی در درس تطبیق العلم فقط امثله واقعی در کار است.
  • در درس خارج، نظریات به همراه استدلال مطرح می شود ولی در درس تطبیق العلم نظریات بدون استدلال مطرح می شود.
  • در درس خارج بناء بر انتخاب یک نظر و یک قول از بین اقوال است ولی در درس تطبیق العلم بنا بر انتخاب نظر نیست.

نتیجه: اگر ما بین این 3 درس پیوندی برقرار کنیم یعنی اگر درس خارج اصولی همراه با تطبیق العلم و مهندسی استنباط باشد یعنی اگر در درس خارج اگرهم نکات غیر کلیدی مطرح می شود زود گفته شود و رد شود می شود از اول تا آخر اصول را با 5 سال تمام کرد.

استنباط احکام نیازمند به مواد قطعی و روش بهره برداری از مواد است. متکفل بیان امر اول، درس خارج اصول و متکفل بیان امر دوم، مهندسی استنباط است [3].

 

پی نوشت:
[1] در این جزوه، متن اصلی عبارت است از جزوه ای که استاد بیان می فرمایند و پاورقی ها شامل توضیحات استاد است هنگامی که روی تخته می روند و مطالب جزوه را روشن می کنند.
[2] درسی است که عملیات مجتهد هنگام استنباط احکام از ادله را بیان می کند. مجتهد گاهی مواجه می شود با یک موضوعی. می خواهد حکم این موضوع را استنباط کند. مجتهد وقتی با یک موضوع مواجه می شود، باید چه کارهایی انجام دهد ؟ در این درس مهندسی استنباط، این کارها بیان می شود.
مثال: تمیمم عند الاضطرار، این خودش یک موضوع است و مجتهد می خواهد حکم این موضوع را استنباط کند. مجتهد چه کارهایی باید انجام دهد، از چه نقطه ای باید شروع کند. درس مهندسی استنباط این کارها را بیان می کند و به عبارت دیگر این درس، درس نقشه راه است.
[3]  نکته:  اگر به یک طلبه ای قبل از این که شروع به خواندن رسائل و مکاسب بکند، 10 جلسه این درس مهندسی و تطبیق العلم را بگذارند، این طلبه درس خواندنش قابل مقایسه با طلبه ای که این درس را نخوانده نیست. یک رزمنده را تصور بکنید نه میدان جنگ دیده و نه تصویر میدان جنگ. فقط یک سری مسائل تئوری را یاد گرفته اما یک مرتبه یک رزمنده ای است که میدان جنگ نرفته اما شما میدان جنگ را برای آن به تصویر کشده اید. بین این دو رزمنده فرق است.
بیان شد که این درس یک درس روشی است نه محتوایی. این یعنی چه ؟ یعنی ما این جا نمی گوییم که مثلا درباره خبر واحد 7 نظریه است که آیا حجت هست یا نیست و بعد بیاییم 7 نظریه را بیان کنیم و استدلال آنها را بیان کنیم و بعد در پایان نظر خودمان را با دلیل بیان کنیم. این کار درس خارج اصول است. اما در درس مهندسی استنباط این طور گفته می شود که اگر مجتهد خبرواحد را حجت می داند باید این کار را انجام دهد و اگر حجت نمی داند باید اون کار را انجام دهد.
ما 3 درس داریم:

  1. خارج اصول
  2. تطبیق العلم، علم اصول ( در هر علمی، تطبیق العلم متصور است )
  3. مهندسی استنباط

نکته: این که اول من خارج اصول را نوشتم بعد تطبیق العلم و بعد مهندسی استنباط را، این خودش دلیل دارد. در رابطه با درس خارج اصول 2 بحث داریم:

  1. در خارج اصول چه اتفاقی می افتد
  2. در خارح اصول چه اتفاقی باید بیافتد

که ما فعلا روی این بحث می کنیم که در خارج اصول چه اتفاقی می افتد.

کارهای خارج اصول:

  1. طرح مساله
  2. بیان اقوال با ادله
  3. انتخاب یک قول با دلیل
  4. رد اقوال دیگر با دلیل

در خارج اصول استاد ابتدا طرح مساله می کند و بعد می آید تمامی اقوال را با ادله بیان می کند و بعد یک قول را انتخاب می کند با دلیل، و بعد اقوال دیگر را با دلیل رد می کند. این درس خارج به تتبع زیادی احتیاج دارد.

مثال: معنای صیغه امر چیست. فرض کنید این مساله در درس خارج مطرح شد. استاد می آید تمامی اقوال در صیغه امر را بیان می کند با دلیل و می فرماید در این مساله 4 نظریه است:

اول: وجوب به فلان دلیل
دوم: استحباب به فلان دلیل
سوم: قدر مشترک بین وجوب و استحباب به فلان دلیل
چهار: مشترک لفظی است بین وجوب و استحباب به فلان دلیل.
بعد استاد می آید از بین این 4 نظریه، یکی را با دلیل انتخاب می کند و 3 نظریه دیگر را با دلیل رد می کند.

درس خارج 2 خصوصیت دارد:

  1. در درس خارج اصول هم نکات کلیدی و هم غیر کلیدی مطرح می شود.

فرق نکات کلیدی با غیر کلیدی:

منظور از نکات کلیدی یعنی نکات کاربردی یعنی نکاتی که مجتهد هنگام استنباط احکام از ادله به زیادی از انها استفاده می کند مثلا در خارج اصول از اجزاء العلوم بحث می شود و می گویند اجزاء العلوم ثلاثه و بعد موضوع علم مطرح می شود و بعد بحث از عوارص ذاتیه را مطرح می کنند یا بحث از تمایز علوم مطرح می شود که این ها نکات کاربردی نیست چون مجتهد در مقام استنباط احکام از ادله هیچگاه از این ها استفاده نمی کند.

  1. در درس خارج هم امثله واقعی و هم امثله غیر واقعی بیان می شود.

حال برویم سراغ تطبیق العلم، علم اصول. درس تطبیق العلم، علم اصول به درسی گفته می شود که تمامی نکات کلیدی علم اصول روی مثال های واقعی تطبیق داده می شود لذا درس تطبیق العلم خیلی اهمیت دارد. اگر بین کسی که درس خارج اصول می رود با کسی که درس تطبیق العلم، علم اصول می رود مقایسه شود، کسی که در درس تطبیق العلم شرکت می کند در استنباط احکام از ادله قوی تر است چون در درس خارج تمام نکات کلیدی بحث نمی شود و چون بعضی بحث ها روی مثال های واقعی تطبیق داده نمی شود، بحث خوب پخته نمی شود. حال برویم سراغ درس مهندسی استنباط. این درس می آید عملیات مجتهد هنگام استنباط احکام از ادله را برای شما بیان می کند و می گوید مجتهد در مرحله اول باید موضوع شناسی کند و بعد در مرحله دو سراغ کتاب و قرآن می رود و در مرحله سوم سراغ روایاتو بعد در مرحله چهارم سراغ اجماع و بعد در مرحله پنجم سراغ عقل می رود و در مرحله 6 فتوای بدوی می دهد طبق هر دلیل و در مرحله هفتم باید ادله را بهم بریزد یعنی کسر و انکسار کند و فتوای نهایی را صادر کند.

نکته: برای استنباط احکام نیازمند دو چیز هستیم یعنی مثلا می خواهیم ببینیم تیمم عند الاضطرار واجب هست یا خیر، در این جا به 2 چیز نیازمندیم:

  1. مواد قطعی: منظور از مواد یعنی معلومات مثلا باید بداند صیغه امر ظهور در وجوب دارد یا بداند صیغه نهی ظهور در حرمت دارد. این می شود ماده و این مواد برای کسی که می خواهد استنباط کند باید قطعی باشد.
  2. روش بهره برداری از مواد: شما معلوماتی دارید، باید روش استفاده از این معلومات را نیز بلد باشید.

درس خارج اصول به شما مواد قطعی می دهد و درس مهندسی استنباط به ما روش را یاد می دهد و می گوید برای استنباط احکام درمرحله  اول باید چه کرد و در مرحله دوم باید چه کرد و......

فایل: 
دانلود فایلاندازه
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 17.36 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 28.56 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 39.41 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 48.83 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 58 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 69.43 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 78.33 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 87.54 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 98.55 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 108.41 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 116.6 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 126.1 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 136.23 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 146.22 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 155.78 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 165.89 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 177.32 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 188.06 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 195.63 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 205.37 مگابایت
Audio icon مهندسی استنباط استاد حیدری فسایی - جلسه 216.37 مگابایت
PDF icon جزوه تمام جلسات به همراه جمع بندی نموداری1.36 مگابایت
PDF icon تقریر جلسه اول تا نهم744.36 کیلوبایت

مطالب مرتبط

Share

دیدگاه‌ها

خدا خیرتون بده. ممنون.

سلام
خدا اسناد حیدری رو حفظ کنه.
موفق باشید

عالی است