سبک زندگی ما چقدر به سبک زندگی پیامبر ﷺ شبیه است؟

سبک زندگی ما چقدر به سبک زندگی پیامبر ﷺ شبیه است؟

در سبک زندگی پیامبر اعظم ﷺ می بینیم که ایشان با مركب تفكر و تعقل از مرز ماده و طبیعت عبور كرده و در آن سوی این پدیده های چشم گیر و در همان حال ناپایدار و زودگذر، به پدید آورنده و آفریدگار نیرومند و دانا و ابدی و ازلی می اندیشید و محصول آن، روی آوردن به وی با همه وجود و تسلیم در برابر او بود.

پیشنهاد ویژه: میلاد حضرت محمد ﷺ - ویژه نامه خاتم الانبیاء/17 ربیع الاول

الگوی گفتار و رفتار

پیامبر اکرم ﷺ الگو است. «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ»[1] «اسوه» یعنی الگو، نگفته (لقد کان رسول الله اسوه)، گفته «فِی رَسُولِ اللَّهِ» می دانی «فِی» یعنی چه؟ در پیغمبر ﷺ الگو است، اگر می گفت پیغمبر ﷺ الگو است یعنی خودتان را مثل پیغمبر کنید، آن وقت باید گفته می شد : ما کجا، پیغمبر کجا؟ می گوید ببین شما که نمی توانی مثل پیغمبر ﷺ باشی، منتهی از کارهای پیغمبر ﷺ الگوبرداری کنید، یعنی یک گوشه کارتان لااقل به پیغمبر ﷺ نزدیک بشود.

ولی متاسفانه ما وقتی تعمق داشته باشیم می بینیم که سبک زندگی ما هیچگونه شباهتی به سبک زندگی پیامبر ﷺ نمی خورد. پیغمبر ﷺ راست می گفت ما دروغ می گوییم، پیغمبر ﷺ امین بود ما خیانت می کنیم، پیغمبر ﷺ نماز می خواند باحال، ما اصلا نماز نمی خوانیم یا نماز می خوانیم بی حال. پیغمبر ﷺ چقدر تمیز بود.

سیره اخلاقی و رفتاری

سیره اخلاقی و رفتاری هر کس، به صورت های گوناگون نمود پیدا می کند. گاهی اخلاق فردی گویای خصلت های شخصیتی افراد است. حضرت رسول ﷺ در اخلاق فردی، روش خاصی داشت که به بعضی آنها اشاره می شود:

پاکی و آراستگی

آراستگی و پاکی سر، صورت و لباس مورد تأکید اسلام است؛ زیرا خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد.[2] خداوند زیبایی را برای بندگان می پسندد و ژولیدگی را برایشان روا نمی دارد؛ چنان که رسول خدا ﷺ فرمودند: خداوند چرکین بودن و ژولیدگی را دشمن دارد.[3]

مسواک

بهداشت دهان و دندان از عوامل مهم تأمین سلامتی است. توجه به این نکته بهداشتی دستور خداوند است؛ چنان که پیامبر ﷺ فرمودند: آن قدر از سوی پروردگار به مسواک دستور یافتم که ترسیدم بر من واجب شود.[4]

پیامبر ﷺ به مسواک اهمیت ویژه می داد، پیوسته دندان های مبارکش پاک و سفید بود، دوستان خود را هم به مسواک کردن تأکید می کرد. ایشان همیشه پیش از خواب مسواک می زد. هرگاه می خوابید مسواک را بالای سر خود می گذاشت، و وقتی از خواب بیدار می شد، ابتدا مسواک می زد.[5]

عطرآگینی

خوش بویی و استفاده از عطریات موجب نشاط روحی می شود. افزون بر آن، برای دیگران نیز مسرّت و نشاط می آورد. بالعکس، بوی بد دهان، بدن، لباس و جوراب مایه اذیت و رنجش خاطر دیگران می شود.

پیامبر ﷺ همواره مواد خوش بوکننده استفاده می کرد؛ چنان که هرگاه از راهی عبور می کرد و دیگران به آنجا می رسیدند، به واسطه بوی عطر ایشان، می فهمیدند که آن جناب از اینجا عبور کرده است.[6]

خرج کردن برای عطریات پسندیده است و اسراف به شمار نمی آید. بخشی از مخارج پیامبر ﷺ صرف خرید عطر و مواد خوش بوکننده می شد. به فرموده امام صادق(علیه السلام)، رسول خدا ﷺ بیش از آنچه برای طعام خرج کند، در خرید عطریات خرج می کرد.[7]

رعایت بهداشت

شستشوی بدن، نظافت لباس، و گرفتن ناخن و شارب از عوامل نشاط آور و تأمین کننده سلامتی است. رسول خدا ﷺ همواره موهای سر و صورت را با «سدر» شستشو می داد.[8] پیامبر اعظم ﷺ هر جمعه ناخن ها را می گرفت، شارب را کوتاه می کرد و برای زدودن موها، بر بدن خویش نوره می کشید.[9] آن حضرت روز جمعه پیش از آنکه برای اقامه نماز جمعه از خانه بیرون رود، ناخن هایش را می چید و شارب خود را کوتاه می کرد.[10]

غذا خوردن

سیره پیامبر ﷺ درباره خوردن و آشامیدن و احترام به نعمت ها، بسیار جالب و آموزنده است. آن حضرت از اسارت شکم پرستی آزاد بود و از پرخوری پرهیز داشت. حضرت هر نوع غذایی که می خواست قدرت تهیه آن را داشت و خود فرمودند: ای ابوذر! جبرئیل خزینه های دنیا را برایم آورد و گفت: ای محمّد! اینها کلید خزینه های دنیا هستند، می توانی از آنها بهره گیری، بدون اینکه از جایگاه و نعمت های آخرت تو چیزی کم شود، ولی من گفتم: ای جبرئیل! مرا نیازی نیست؛ هرگاه سیر می شوم خدای را سپاس می گویم، و اگر گرسنه شدم از او در خواست می کنم.[11]

لباس پوشیدن

پیامبر ﷺ به سادگی، عافیت جسمی و نوع سالم تر لباس دقت داشت. از این رو، لباس پنبه مورد علاقه آن حضرت بود. حضرت علی(علیه السلام) فرمودند: لباس های پنبه ای بپوشید؛ چراکه لباس پیامبر خداست.[12]

رسول خدا ﷺ ، هم بُرد یمانی می پوشید و هم جُبّه پشمین و خشن از پنبه و کتان[13]

همواره لباس را از طرف راست می پوشید. ولی هرگاه جامه را از تن بیرون می آورد از جانب چپ شروع می کرد؛ و چون لباس نو می پوشید، لباس های کهنه را به فقیر می داد و می گفت: هر گاه آن لباس به تن فقیر است، دهنده آن در خیر و نگه داری خداوند خواهد بود.[14]

عشق به نماز

در کتاب "امالی شیخ طوسی" از رسول خدا ﷺ روایت شده که فرمودند: ای اباذر! خدای عزوجل روشنی چشم مرا در نماز قرار داده و آن را محبوب من گردانیده، همچنانکه طعام را بر گرسنه و آب را بر تشنه محبوب ساخته است سپس فرمودند: آدم گرسنه با خوردن غذا و تشنه با نوشیدن آب سیر می شود اما من با خواندن نماز سیر نمی شوم.

نماز جماعت

در تنبیه الخواطرآمده است که لقمان می گوید: پیامبر ﷺ صفوف ما را منظم می کرد که گویا مانند چوب های تیر هیچ گونه کجی نداشت و گاهی که می دید ما غفلت داریم تذکرمی داد و لذا روزی هنگام تکبیرة الاحرام متوجه مردی شد که سینه اش جلوتر از دیگران است فرمود: بندگان خدا، صفوف خود را منظم کنید وگرنه بین دلهایتان اختلاف و تفرقه خواهد افتاد. پیامبر ﷺ در نماز دست به شانه های ما می گذاشت و می فرمودند: منظم و صاف بایستید وگرنه دل هایتان دچارتفرقه خواهد شد.

قرائت قرآن

شیخ ابوالفتوح رازی در "تفسیر" خود نقل کرده که رسول خدا ﷺ نمی خوابید تا "مسبحات" را تلاوت کند و می فرمودند: در این سوره ها آیه ای است که از هزار آیه برتراست، گفتند: چه سوره هایی است، فرمود: حدید، حشر، صف، جمعه و تغابن.

در کتاب "مجمع البیان" روایت شده که حضرت علی (علیه السلام) فرمود: رسول خدا ﷺ سوره "سبح اسم ربک الاعلی" را دوست داشت و فرمود: اول کسی که گفت "سبحان ربی الاعلی" همانا میکائیل بود.