نماز روز یکشنبه ماه ذی القعده نمازی برای توبه

نماز روز یکشنبه ماه ذی القعده نمازی برای توبه

در این پست توضیحاتی پیرامون نماز روز یکشنبه ماه ذی القعده و کیفیت آن و مراحل توبه با ذکر فضیلت توبه و استغفار از میرزا جواد آقا ملکی تبریزی درج شده است.

این ماه آغاز ماههاى حرام است، که حق تعالى در قرآن مجید ذکر فرموده، و سیّد ابن طاووس روایتى نقل کرده که‏ ذی القعده به هنگام سختى شدید، گاهِ استجابت دعاست، و براى روز یکشنبه این ماه نمازى با فضیلت بسیار از رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله‏ روایت کرده:

خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَوْمَ الْأَحَدِ فِي شَهْرِ ذِي الْقَعْدَةِ فَقَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ كَانَ مِنْكُمْ يُرِيدُ التَّوْبَةَ قُلْنَا كُلُّنَا نُرِيدُ التَّوْبَةَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ ع اغْتَسِلُوا وَ تَوَضَّئُوا وَ صَلُّوا أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ وَ اقْرَءُوا فِي كُلِّ رَكْعَةٍ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ الْمُعَوِّذَتَيْنِ مَرَّةً ثُمَّ اسْتَغْفِرُوا سَبْعِينَ مَرَّةً ثُمَّ اخْتِمُوا بِلَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ ثُمَّ قُولُوا يَا عَزِيزُ يَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ ذُنُوبَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ ثُمَّ قَالَ ع مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ أُمَّتِي فَعَلَ هَذَا إِلَّا نُودِيَ مِنَ السَّمَاءِ يَا عَبْدَ اللَّهِ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَإِنَّكَ مَقْبُولُ التَّوْبَةِ مَغْفُورُ الذَّنْبِ وَ يُنَادِي مَلَكٌ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ أَيُّهَا الْعَبْدُ بُورِكَ عَلَيْكَ وَ عَلَى أَهْلِكَ وَ ذُرِّيَّتِكَ وَ يُنَادِي مُنَادٍ آخَرُ أَيُّهَا الْعَبْدُ تَرْضَى خُصَمَاؤُكَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ يُنَادِي مَلَكٌ آخَرُ أَيُّهَا الْعَبْدُ تَمُوتُ عَلَى الْإِيمَانِ وَ لَا أَسْلِبُ مِنْكَ الدِّينَ وَ يُفْسَحُ فِي قَبْرِكَ وَ يُنَوَّرُ فِيهِ وَ يُنَادِي مُنَادٍ آخَرُ أَيُّهَا الْعَبْدُ يَرْضَى أَبَوَاكَ وَ إِنْ كَانَا سَاخِطَيْنِ وَ غُفِرَ لِأَبَوَيْكَ ذَلِكَ وَ لِذُرِّيَّتِكَ وَ أَنْتَ فِي سَعَةٍ مِنَ الرِّزْقِ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ يُنَادِي جَبْرَئِيلُ ع أَنَا الَّذِي آتِيكَ مَعَ مَلَكِ الْمَوْتِ ع أَنْ يَرْفُقَ بِكَ وَ لَا يَخْدِشَكَ أَثَرُ الْمَوْتِ إِنَّمَا تَخْرُجُ الرُّوحُ مِنْ جَسَدِكَ سَلًّا [سَلَاماً] قُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ لَوْ أَنَّ عَبْداً يَقُولُ فِي غَيْرِ الشَّهْرِ فَقَالَ ع مِثْلَ مَا وَصَفْتُ وَ إِنَّمَا عَلَّمَنِي جَبْرَئِيلُ ع هَذِهِ الْكَلِمَاتِ أَيَّامَ اللَّهِ رَبِّي [أُسْرِيَ بِي‏.] 

ترجمه:

رسول خدا(صلى اللّه علیه و آله) در روز یکشنبه ماه ذى القعده فرمودند: «ای مردم! کدام‌یک از شما می‌خواهید توبه کنید؟» گفتند: رسول خدا! همه ما می‌خواهیم توبه کنیم.

پیامبر فرمودند: «غسل کرده، وضو گرفته و چهار رکعت نماز بجا آورید. در هر رکعت یک‌بار "فاتحة الکتاب"، سه‌بار "قل هو اللّه احد" و یک‌بار "معوذتین" (قل اعوذ برب الفلق ‏و قل اعوذ برب الناس) بخوانید. آن‌گاه هفتادبار استغفار نموده و در پایان "لا حول و لا قوّة إلا باللّه" بگویید. سپس بگویید: «يَا عَزِيزُ يَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ ذُنُوبَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ»؛ اى عزیز! اى بخشاینده! گناهان من و گناهان تمام مردان و زنان مؤمن را بیامرز که جز تو کسى گناهان را نمی‌آمرزد».

آن‌گاه فرمودند: «بنده‌اى از امت من چنین عملى را انجام نمی‌دهد، مگر این‌که از آسمان به او ندا می‌رسد: بنده خدا! عمل را از نو شروع کن که توبه تو قبول، و گناهانت آمرزیده شد. فرشته دیگر از زیر عرش ندا می‌کند: اى بنده! مبارک باد بر تو و بر خانواده و خاندانت. منادى دیگرى صدا می‌زند: در روز قیامت، دشمنانت را از تو راضى می‌نمایند. فرشته دیگرى ندا می‌کند: اى بنده! با ایمان از دنیا می‌روى. دینت از تو گرفته نشده و قبر تو وسیع و نورانى خواهد شد. منادى دیگرى صدا می‌زند: پدر و مادرت راضى می‌شوند، گرچه خشمگین باشند، پدر و مادر، تو و خاندانت بخشیده شده و در دنیا و آخرت خوش رزق خواهى بود. جبرئیل ندا می‌کند: من با فرشته مرگ پیش تو آمده و به او دستور می‌دهم که با تو خوش‌رفتار بوده، به‌خاطر مرگ آسیبى به تو نرسانیده و به نرمى، روح را از بدنت خارج نماید». گفتند: ای رسول خدا! اگر کسى در زمان دیگرى چنین بگوید چطور؟ آن حضرت فرمود: «چیزهایى را که گفتم براى او نیز خواهد بود. جبرئیل این مطالب را در شب معراج به من گفت»[إقبال الأعمال، ج‏۱، ص ۳۰۸]

مرتبط: صوت/ نماز یکشنبه ماه ذی القعده - استاد مهدی طیب

کیفیت نماز روز یکشنبه ماه ذی القعده :

روز یکشنبه غسل بجا آورد و وضو بگیرد و چهار رکعت (دو نماز دو رکعتی) نماز بخواند، در هر رکعت سوره «حمد» را یک مرتبه و سوره «توحید» را سه مرتبه و سوره «فلق» را یک مرتبه و سوره‏ «ناس» را یک مرتبه بخواند و پس از نماز 70 مرتبه اسغفار کند، و استغفار را با:

« لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ؛ جنبش و نیرویى جز به خداى والاى بزرگ نیست.»

ختم نماید، سپس بگوید: «یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ؛ اى توانا، اى آمرزنده، گناهان من و همه مردان و زنان مؤمن را بیامرز،که گناهان را جز تو کسى نمى‏ آمرزد.»

روایت شده هرکه در یکى از ماه هاى حرام سه روزى پى ‏درپى که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بگیرد، ثواب نهصد سال عبادت‏ براى او نوشته شود. شیخ بزرگوار على بن ابراهیم قمى فرموده در ماه هاى حرام گناهها و حسنات دوچندان مى‏ شود.

تبصره: دستور کلی نمازهای مستحبی در فقه آنست که، به صورت دو رکعتی خوانده می شوند، لذا این نماز باید به صورت دو نماز دو رکعتی خوانده شود. البته برخی از بزرگان معتقدند که به صورت یک نماز چهار رکعتی نیز خوانده می شود که برای اطلاعات بیشتر می توانید به لینک مقابل مراجعه نمایید: «نماز یک شنبه ماه ذی القعده - هدیه جبرئيل به پیامبر در معراج»

سوال : آیا نماز یکشنبه اول ماه ذی القعده اختصاص به همین روز دارد و یا می توان در بقیه ایام سال هم آن را انجام داد؟

پاسخ: در کتاب اقبال سید بن طاووس در ادامه عمل آمده است که: «… عرض کردیم: ای رسول خدا، اگر بنده ای این عمل را در غیر این ماه انجام دهد، چه اثری خواهد داشت؟ فرمود: «همانند آنچه توصیف کردم برای او خواهد بود». ».

پیشنهادی: نماز یک شنبه ماه ذی القعده - هدیه جبرئيل به پیامبر در معراج

توبه اى منقول از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) و فضیلت توبه و استغفار از منظر عارف ربانی میرزا جواد آقا ملکی تبریزی

براى بدست آوردن طاعت خدا در این ماه قبل از هر چیزى از تمام مسائلى که قبلا گرفتار آن بودى توبه کن ؛ توبه اى صادقانه.

از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) روایت شده است که در روز یکشنبه ماه ذى القعده فرمودند: مردم ! کدامیک از شما مى خواهید توبه کنید؟

راوى مى گوید: گفتیم : رسول خدا! همه ما مى خواهیم توبه کنیم.

حضرت فرمودند: غسل کرده، وضو گرفته و چهار رکعت نماز بجا آورید. در هر رکعت یک بار ((فاتحه الکتاب))، سه بار ((قل هو الله احد)) و یک بار ((معوذتین)) (قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق) بخوانید. آنگاه هفتاد بار استغفار نموده و در پایان ((لا حول و لا قوه الا بالله)) بگویید. سپس بگویید: «یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ» (اى عزیز! اى بخشاینده ! گناهان من و گناهان تمام مردان و زنان مؤ من را ببخش که جز تو کسى گناهان را نمى بخشد.)

آنگاه فرمودند:

بنده اى از امت من چنین عملى را انجام نمى دهد، مگر این که از آسمان به او ندا مى رسد: بنده خدا! عمل را از نو شروع کن که توبه تو قبول ، و گناهانت بخشیده شد.

فرشته دیگر از زیر عرش ندا مى کند: اى بنده ! مبارک باد بر تو و بر خانواده و خاندانت.

منادى دیگرى صدا مى زند: در روز قیامت ، دشمنانت را از تو راضى مى نمایند.

فرشته دیگرى ندا مى کند: اى بنده ! با ایمان از دنیا مى روى. دینت از تو گرفته نشده و قبر تو وسیع و نورانى خواهد شد.

منادى دیگرى صدا مى زند: پدر و مادر تو و خاندانت بخشیده شده و در دنیا و آخرت خوش رزق خواهى بود. جبرئیل ندا مى کند: من با فرشته مرگ پیش تو آمده و به او دستور مى دهم که با تو خوش رفتار بوده ، بخاطر مرگ آسیبى به تو نرسانیده و به نرمى روح را از بدنت خارج نماید. گفتیم : رسول خدا! اگر کسى در زمان دیگرى چنین بگوید چطور؟ فرمودند: چیزهایى را که گفتم براى او نیز خواهد بود. جبرئیل این مطالب را در شب معراج به من گفت.

امام باقر (علیه السلام) فرمودند: «خداوند از توبه بنده خود بیش از شخصى که در شب دراز و بسیار تاریک مرکب سوارى و آذوقه خود را گم کرده و سپس پیدا کند، خوشحال مى شود.»

مراحل توبه :

و نیز از امام علی (علیه السلام) روایت شده است که : «به شخصى که در حضور حضرت گفت : استغفرالله، فرمودند: مادرت به عزایت بنشیند. مى دانى استغفار چیست؟

استغفار درجه بلند مرتبگان بوده و شش شرط دارد:

اول – پشیمانى از گذشته.

دوم – تصمیم بگیرى که هیچگاه آن را انجام ندهى.

سوم – این که حقوق تمام مخلوقات را ادا کرده تا جایى که خداوند را سبکبار دیدار نمایى.

چهارم – تمام واجباتى را که ضایع کرده اى جبران نمایى.

پنجم – گوشتى را که از مال حرام روئیده با اندوه ذوب کرده تا پوست به استخوان بچسبد و گوشت جدیدى بوجود آید.

ششم – رنج فرمانبردارى را به جسم بچشانى ، همانگونه که شیرینى گناه را به آن چشانیده اى. و در این هنگام بگو: استغفر الله)).
شرح حقیقت توبه و چیزهایى را که باید از آن توبه کرد در جاى خود آمده ، و اینجا همین مقدار بیان کافى است.

منبع: برگرفته از المراقبات میرزا جواد آقا ملکی تبریزی - ضیاءالصالحین و هدانا