قرآن و محیط زیست

قرآن و حفظ محیط زیست

یکی از مباحث روز، بحث محیط زیست است. این بحث در جای جای قرآن مورد توجه قرار گرفته است. قرآن، محیط زیست را نشانه ای برای خردمندان و بستری برای تفکر می داند. به عبارت دیگر، محیط زیست علاوه بر سمت وسوی مادی و طبیعی، باید سمت و سوی معنوی نیز داشته باشد.

خدای بزرگ می فرماید: «وَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ جَميعاً مِنْهُ إِنَّ في‏ ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ او آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است همه را از سوى خودش مسخر شما ساخته؛ در اين نشانه‏ هاى (مهمى) است براى كسانى كه انديشه مى‏ كنند.»[1] طبق این آیه شریفه، همان گونه که محیط زیست در جهت رشد مادی جامعه (ثروت و امکانات) باید به کار گرفته شود(محیط زیست آلوده نشود و...)، در جهت رشد معنوی نیز باید به کار گرفته شود. به عبارت دیگر، خداوند تمام نعمت ها(جنگل ها، گیاهان و...) را در خدمت بشر قرار داده است تا شکر آن را بجای آورند(شکر لفظی و شکر عملی).

از آنجا که هر جا درختی هست و دریایی وجود دارد، سبب جذب گردشگران خواهد شد؛ توجه به محرمات الهی باید در آن مکان ها مورد توجه قرار گیرد.«ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاس‏؛ فساد، در خشكى و دريا بخاطر كارهايى كه مردم انجام داده ‏اند آشكار شده است‏.»[2]

هنگامی که در کنار دریا، حریم بین محرم و نامحرم حفط نشود و خیلی از گناهان دیگر؛ این کار متاسفانه علاوه بر گناه اخروی سبب آسیب هایی دنیوی نیز خواهد شد. شاید برخی از ریشه های طلاق به همین تفریحات ناسالم برگردد(خیانت و...).

مورد دیگر که در استفاده ازمحیط زیست باید مد نظر قرارگیرد، توجه به خمس و زکات است. مثل خمس معدن [3] البته هر فعالیت اقتصادی که در روی زمین انجام می گیرد، خمس دارد(زمین و خانه و...).

نکته مهم در خمس و زکات این است که تاثیر زیادی بر کاهش فاصله طبقاتی دارد. نکته ای که اگر رعایت نشود، مصداق فساد در زمین است(فقر).

پی نوشت:
1ــ جاثیه/13
2ـــ روم/41
3ــ به رساله های عملیه مراجعه شود