ضرب المثلی در تضاد با آیات قرآن/ هر کسی را در قبر خود گذارند

ضرب المثلی در تضاد با آیات قرآن/ هر کسی را در قبر خود گذارند

برخی از ضرب المثل ها در بین مردم، بصورت نامطلوبی منعکس می شود؛ یکی از آنها ضرب المثل «هر کسی را در قبر خود می گذارند» است. در حالی که این ضرب المثل ــــ که ریشه قرآنی نیز دارد ــــ آنگونه که برخی افراد ناآگاه و یا شبهه افکن می گویند، نیست.

اکنون آیه ای از قرآن که ضرب المثل فوق از آن مشتق شده، را می آوریم تا حقیقت ماجرا معلوم شود: «مَنِ اهْتَدى‏ فَإِنَّما يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى‏؛ هر كس هدايت شود، براى خود هدايت يافته؛ و آن كس كه گمراه گردد، به زيان خود گمراه شده است؛ و هيچ كس بار گناه ديگرى را به دوش نمى‏ كشد.»[1] پیام آیه این است که هر کسی بنده فرمان بردار خدا باشد به نفع خودش است و هر کس که اهل دین و دیانت نباشد به ضرر خودش کار کرده؛ و این نفع و ضرر ــ در این دنیا، شاید خودش را به نحو مطلوب نشان ندهد ولی  ــ در جهان آخرت خود را نشان می دهد؛ زیرا که در آن جهان هر کسی مسئول اعمال خود است و نمی تواند آن را به گردن دیگران بیندازد(برعکس این دنیا).

علاوه بر مطلب فوق، آیات دیگری نیز وجود دارد که حاوی پیام دردناکی برای سران باطل (سرکرده های اراذل و اوباش و ...) است؛ زیرا آنها در جهان آخرت علاوه بر بار گناهان خود، گناهان دیگران (نوچه های) خود را نیز به دوش می کشند. «وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالهَمْ وَ أَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالهِمْ وَ لَيُسْلُنَّ يَوْمَ الْقِيَمَةِ عَمَّا كَانُواْ يَفْترَون؛ آنها بار سنگين (گناهان) خويش را بر دوش مى‏ كشند، و (همچنين) بارهاى سنگين ديگرى را اضافه بر بارهاى سنگين خود.»[2] با این حساب معلوم می شود که ضرب المثل «هر کسی را در قبر خود می گذارند» را باید این گونه تفسیر کنیم. کسانی که آن را به گونه دیگری بیان می کنند در پی منفعت طلبی خود هستند؛ زیرا می خواهند با تمسک به این ضرب المثل انحرافی، از امر و نهی های دینی دیگران خلاص شوند و هر کاری که بخواهند، انجام دهند (هنجارشکنان و نظایر آن).

پی نوشت
1ـــ اسراء/15.
2ــ عنکبوت/11.