صبر ، صفتی که باید از امام معصوم آموخت

صبر ، صفتی که باید از امام معصوم آموخت

صبر در سختی ها و مشکلات، یکی از صفات اخلاقی عالی و پشتوانه محکمی برای پیشرفت انسان است. در روایات اهل بیت (علیهم السلام) از صبر به عنوان صفتی از مومن یاد شده که آن صفت در عالی ترین سطح، از آنِ ولی خدا (امام معصوم) است.[1] می دانیم که امامان ما در راه تبلیغ دین و حفظ دین اسلام بسیار صبور بودند و سختی ها را به جان می خریدند. در این ایام که ایام فاطمیه است بسیار در منابر و روضه ها تکرار می شود که حضرت علی (علیه السلام) در مقابل جسارت به همسرش، و برای حفظ دین اسلام از خود صبر جمیل نشان داد. صبر مولای متقیان و امامان دیگر به طریق های مختلف (از خود گذشتگی، مخصوصا تقیه ) از یک طرف سبب کند شدن تیرهای مسموم دشمنان ایشان، و از طرف دیگر سبب نجات جان پیروان خود، و در نتیجه پیشرفت اسلام ناب گردید.

رابطه صبر و پیشرفت

در بعد معنوی: نقش صبر در برابر گناهان و همچنین صبــر در انجام کارهای نیک، بر کمتر انسان دینداری پوشیده است. تا جایی که فردای قیامت، فرشتگان به دیدار مومنان می آیند و آنها را به خاطر صبرشان، تحسین می کنند. «سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ‏ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ؛ (و به آنان مى‏ گویند:) سلام بر شما بخاطر صبر و استقامتتان‏ ، و بس نیک است سرانجام این سراى.»[2] خوشا آنان که با صبـر در انجام کارهای نیک و صبــر در برابر وسوسه های فریبنده شیاطین انسی و جنی (نفس اماره و دوستان ناباب)، به فردای روسفید قیامت می اندیشند.

در بعد دنیوی: واضح است کسی که در انجام امورات دنیوی صبور نباشد راه به جایی نخواهد برد. کسانی در این دنیا موفقند که صبوری را چاشنی کار کنند. امام علی (علیه السلام) می فرمایند: «الْعَمَلَ الْعَمَلَ ثُمَّ النِّهَایَةَ النِّهَایَةَ وَ الِاسْتِقَامَةَ الِاسْتِقَامَةَ ثُمَّ الصَّبْرَ الصَّبْرَ وَ الْوَرَعَ الْوَرَعَ ؛ کار کنید و آن را به پایانش رسانید و در آن پایداری کنید ؛ آن گاه شکیبایی ورزید و پارسا باشید.»[3] چنانکه می بینیم در این حدیث، الفاظ، چندین بار تکرار شده اند و این می رساند که انسان باید بر روی آن تاکید کرده  و آن را مد نظر قرار دهد (کلمه صبر و کلمات دیگر) البته باید مد نظر داشت که صبری خوب و زیبنده مومن است که با تقوا و درستکاری عجین شود (چنانکه در حدیث بر آن تاکید شده) تا علاوه بر پیشرفت دنیوی، باعث پیشرفت اخروی شود إن شاءالله.

پی نوشت:
1ــ امام رضا(علیه السلام): «مومن، حقیقتا مومن نیست تا هنگامی که سه خصلت داشته باشد... و خصلتی از ولی خدا(امام معصوم) و آن صبـر است.» [تحف العقول، ص 442].
2ــ رعد/24.
3ــ نهج البلاغة( للصبحی صالح)، شریف الرضى، محمد بن حسین‏، ناشر: هجرت‏، سال چاپ: 1414 ق‏، ص252.