آیا می دانید بیماری كبد چرب چیست؟

بیماری كبد چرب یك التهاب كبدی است كه در اثر تجمع بیش از اندازه ی چربی در بافت كبد ایجاد می شود.کم کاری کبد یا تنبلی کبد نام قدیمی کبد چرب است. کبد طبیعی حاوی حدود 5 گرم چربی در 100 گرم وزن خود می باشد، هرگاه مقدار چربی بیش از 5 درصد وزن آن افزایش یافت به این حالت "کبد چرب" گفته می شود.
این بیماری معمولا علامتی ندارد و در بسیاری از مواقع بطور اتفاقی و پس از انجام سونوگرافی کشف می شود.
منظور از کبد چرب، رسوب چربی عمدتاً از چربی های خنثی مثل تری گلیسیرید) در کبد است که در رابطه با مصرف الکل می تواند باشد که به آن “Alcoholic Fatty Liver” می  گویند، یا بدون مصرف الکل و یا در حضور میزان بسیار جزیی از الکل (که برای کبد خطر ساز نیست) ایجاد می  شود که تحت عنوان کلی “Non Alcoholic Fatty Liver” (بیماری کبد چرب غیر الکلی) گفته می  شود.
اگرچه علت اصلی بیماری كبد چرب مشخص نیست، ولی می توان گفت چاقی، پرخوری، کم تحرکی، افزایش چربی خون ،دیابت و فشار خون بالا را از عوامل اصلی ایجاد عارضه کبد چرب است که در درمان كبد چرب، كنترل این بیماری های زمینه ای بسیار موثر می باشد.
 عوامل ایجاد كننده كبد چرب می تواند باعث بروز بیماری قلبی شود و بیماری قلبی برای بیمار خطرناك است به همین دلیل باید به این بیماری توجه کرد.
این بیماری در همه موارد خطرناك نیست و منجر به سیروز و سرطان هم نمی شود. بنابراین باید به بیمار تفهیم شود كه در صورت از بین بردن عوامل و كنترل چاقی، چربی خون بالا و دیابت كه سه عامل اصلی كبد چرب است، می توان سلامت بیمار را تضمین كرد. كبد چرب بدون افزایش آنزیم كبدی خیلی خطر ندارد، ولی اگر آنزیم كبدی بالا باشد خطرناك است.
این بیماری اغلب افراد را در سنین میانسالی مبتلا می كند. اكثر بیماران از افزایش وزن و چاقی به ویژه چاقی شكمی رنج می برند. همچنین می توانند دچار افزایش چربی های خون بوده و یا از مبتلایان به دیابت باشند.

 ۞ عــــلائم و شیـــــوع بیمـــــاری
 این بیماری سیر پیشرونده دارد می تواند در مراحل اولیه بدون علامت باشد تا زمانی كه تاثیرات منفی بر عملكرد كبد ایجاد نماید و در صورت درمان نشدن کبد چرب، نارسایی کبد پدید می آید. ضعف، سستی، بی حالی و آب آوردن شکم از عوارض نارسایی کبد است.
از آنجا كه سیر این بیماری مزمن است، شاید سال ها طول بكشد تا منجر به ایجاد سیروز كبدی و در نهایت نارسایی كبد گردد.
 در موارد نادری نیز به دلیل ناشناخته، سیر بیماری متوقف و یا حتی به حالت طبیعی باز می گردد، بدون آنكه درمان مشخصی انجام گرفته باشد.
در حال حاضر با افزایش میل افراد جامعه به استفاده از غذاهای آماده (fast food) از یک سو و تغییر الگوهای زندگی به سمت کاهش تحرک و عادات نادرست غذا خوردن از سوی دیگر، باعث ابتلا روزافزون به عارضه کبد چرب شده است.
 شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم ها می باشد كه با افزایش سن، میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیك می شود، به ویژه پس از یائسگی، شیوع بیماری كبد چرب در خانم ها رو به افزایش می رود.

۞ تشخیــــــــص کبــــــد چـــــــرب
انجام آزمایش های کبدی، سونوگرافی و سی تی اسکن به تشخیص کبد چرب کمک می  کنند. اگر چه یافته های موجود در این روش همگی غیراختصاصی هستند و امکان دارد در سایر بیماری ها نیز دیده شوند.
در نهایت نمونه  برداری از کبد است که تشخیص کبد چرب و NASH را قطعی می  کند. افزایش آنزیم های کبدی در حد خفیف تا متوسط است، در سونوگرافی نیز معمولاً افزایش اکوی کبد به طور منتشر همراه با بزرگی کبد دیده می  شود که البته این تغییرات ثابت و همیشگی نیستند. در سی تی اسکن بر خلاف سونوگرافی، دانسیته(چگالی) کبد کمتر از حد معمول است.همچنین وجود بیماری دیابت و یا چاقی قابل توجه در افراد بالاتر از 45 سال(با توجه به اینکه خطر پیشرفت کبد چرب را افزایش می دهند)، بر لزوم نمونه برداری از کبد می افزاید.
در نمونه  برداری کبد نیز رسوب واکوئل های چربی را به همراه یا بدون ترشح سلول های التهابی و فیبروز می  توان دید.ناگفته نماند که معمولاً نمونه  برداری از کبد در کسانی توصیه می  شود که علائمی در رابطه با بیماری کبدی مزمن داشته باشند و یا طحال آنها بزرگ شده باشد و یا سلول های خونی آنها از جمله پلاکت ها، کمتر از حد طبیعی شده باشد.

۞ درمـــــان کبــــــد چــــــــرب
متاسفانه درمان قطعی وجود ندارد، اگر چه تعدیل عوامل خطرساز از جمله: رفع چاقی، کنترل چربی های خون، کنترل قند خون و افزایش فعالیت بدنی می  تواند در بهبودی موثر باشد.
در ضمن کاهش وزن در افراد چاق باید به تدریج صورت گیرد، چرا که کاهش وزن سریع، خود می  تواند به کبد چرب منتهی شود.
درمان دارویی جهت کاهش چربی رسوب کرده در کبد و کاهش التهاب ایجاد شده به کار می  رود، اگر چه در مورد موثر بودن آنها هنوز اتفاق نظر وجود ندارد. اما در این رابطه می  توان به:
ویتامین E، ویتامین C، Prebucol , Metformin و Betuine و Ursodeoxy Cholic acid اشاره نمود. مطالعات اخیر بی  تاثیر بودن Vitamin E و Ursodeoxy Cholic acid را ثابت نموده است.
انتخاب رژیم غذایی سالم ، انجام ورزش و فعالیت بدنی مانند پیاده روی منظم به میزان حداقل 30 تا 60 دقیقه در روز ،کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک مانند کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب ،محافظت کبد از عوامل خطرزا مانند مصرف الکل و بعضی از داروها می توانند تا حد زیادی به کنترل بیماری کمک کند.

۞ رژیـــــــم غـــــــذای منـــــاسب بــــرای کبــــــد چــــــرب
چربی موجود در غذاها یکی از دلایل بیماری کبد چرب غیرالکلی محسوب می شود. به نظر می  رسد ورود بی  رویه ی چربی ها به درون کبد، زمینه ساز این بیماری است؛ وقتی کبد توانایی تنظیم جذب چربی ها را از دست می دهد. در افراد سالم حدود نصف چربی مصرفی به انرژی تبدیل شده و می سوزد و یک دوم باقی مانده در بافت چربی ذخیره می شود.
به طور طبیعی فقط میزان کمی چربی در کبد ذخیره می شود. پیدا کردن ریشه ی چربی های ذخیره شده در کبد چرب غیرالکلی، برای پیشگیری و درمان این بیماری بسیار حائز اهمیت است.

۞ مهمترین نکات برای بر طرف کردن حالت کبـــــد چــــــرب:
مصرف محدود مواد نشاسته ای کاهش مصرف کربوهیدرات ها توصیه می شود. مواد کربوهیدراتی به سرعت در بدن می    سوزد، می تواند باعث ایجاد کبد چرب شود که ممکن است به نارسایی کبد و مرگ منجر شود.کاهش چربی مصرفی، به ویژه چربی های اشباع شده و جایگزینی آنها با چربی های غیر اشباع که در روغن زیتون و ماهی وجود دارند، توصیه می گردد.
-افزایش مقدار سبزی ها ومیوه های خام وفیبر ها
-استفاده از آب سبزیجات
-اجتناب از غذا های سرخ شده و آماده وهر گونه مارگارین
-اجتناب از مواد لبنی که شامل:شیر-پنیر-خامه-بستنی- ماست
-استفاده از محصولات سویا شیر و پنیر سویا برای جبران کلسیم شیر
-اجتناب از مصرف نوشابه ها
-نوشیدن دو لیتر یا 8 لیوان آب در روز
-استفاده از منابع غنی ویتامین ث و سلنیوم (یک توضیح اضافه این که مقدار کم سلنیوم مورد نیاز افراد سالم، در غذاهای -دریایی، مانند میگو و ماهی وجود دارد.)

۞ مـــــواد غـــــذایی مفیــــد بـــــرای کبــــــد
غذاهای مفید برای کبد به دو گروه عمده تقسیم می شوند:
1- مواد غذایی که فرآیند سم زدایی و تصفیه کبد را افزایش می دهند.
2- مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان که در طی فرآیند سم زدایی از کبد محافظت می کنند.
در قسمت زیر به مواد غذایی مهم که برای کبد مفید هستند، اشاره می شود:
-سیر و پیاز
- انواع کلم (مثل بروکلی، گل کلم، کلم قمری، کلم پیچ و کلم بروکسل)
- آب لیمو ترش تازه در آب داغ
-چغندر
-میوه های غنی از آنتی اکسیدان
آلو- کشمش- زغال اخته- شاتوت- توت فرنگی- تمشک- پرتقال- گریپ فورت سرخ- طالبی- سیب و گلابی.
در طی فرآیند سم زدایی یا تصفیه کبد، تعداد زیادی رادیکال آزاد تولید می شود که برای سلامت کبد مضر هستند. آنتی اکسیدان ها از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد، محافظت می کنند.
◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️⚫️◼️
منبــــــع : مرکــــــز مشـــــــاوره سایت تبیــــــان