امر به معروف و نهی از منکر و اهمیت آن در 10 روایت :
در مورد امر به معروف و نهی از منکر ده روایت از کلام گهربار ائمه اطهار علیهم السلام انتخاب شده و امید است إن شاءالله که این واجب فراموش شده جایگاه اصلی خود را بیابد.
پیشنهادی:
نرم افزار و کتاب/ بایدها و نبایدها - شهید بهشتی
فیلم / اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در استجابت دعا - حاج آقا مجتبی تهرانی (ره)
کلیپ/ کمترین مرتبه امر به معروف - آقا مجتبی تهرانی اعلی الله مقامه
1. سفارش حضرت امیرالمؤمنین، علی علیه السلام
قَالَ أَمیرُالمُؤْمِنین علیه السلام: اُوصـیکَ بِتَقْـوَى اللّه ِ... وَ الأمرِ بِالْمَعرُوفِ وَ الْنَّهىِ عَنِ المُنکَرِ.[1]
امام على علیه السلام در وصیّت به فرزند بزرگوارشان امام حسن علیه السلام فرمودند: تـو را بـه تقــواى الهى... و امر به معروف و نهى از منکر سفارش مى کنم.
2. این چنین باش
عَنْ أَمیرِالمُؤْمِنین علیه السلام: کُنْ بِالْمَعْرُوفِ آمِراً وَ عَنِ المـُنْکَرِ ناهِیاً وَلِمَنْ قَطَعَکَ واصِلاً وَلِمَنْ حَرمَکَ مُعْطِیاً.[2]
امام على علیه السلام فرمودند: به کار نیک امر کن و از منکر (کار زشت) بازدار، و با کسى کـه از تو بریده پیوند کن، و به کسى که تو را محروم کرده عطا کن.
3. غـیرت مؤمن
عَن أبى عَبْدِاللّه علیه السلام: حَسْبُ الْمؤْمِنِ غَیْراً إِذا رَأى مُنْکَراً اَنْ یَعْلَمَ اللّه ُ مِنْ نِیَّـتِهِ أَنـَّهُ لَهُ کارِهٌ.[3]
امام صادق علیه السلام فرمودند: در غیرتمندبودن مؤمن همین بس که هرگاه کار زشت و ناپسندى مشاهده کرد خداى متعال از نیّتش در مورد ناخوش داشتن آن منکر آگاه باشد.
4. اقسام جهاد
قالَ رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: وَالْجِهَادُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ: عَلَى الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَالنَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ، وَالصِّدْقِ فِیالْمَوَاطِنِ، وَشَنْآنِ الْفَاسِقِینَ.[4]
رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: جهاد بر چهار قسم است: ۱ ـ امر به معروف ۲ ـ نهى از منکر ۳ ـ راستى در هنگامه شکیبائى ۴ ـ دورى از گناهکار.
5. بهترین مردم
عَنْ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: ...آمُرُهُمْ بِالمَعْرُوفِ وَ أَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أَتـْقـاهـُـمْ لِلّهِ.[5]
مردى خدمت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم آمد: در حالى که حضرت بر فراز منبر بود ـ آمد و پرسید مَنْ خَیرُالنّاسِ بهترین مردم کیست؟ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: آن کس که از همه بیشتر امر به معروف و نهی از منکر کند و آن کس که از همه پرهیزگارتر باشد.
6. پایه واجبات
عَنْ الباقِرِ علیه السلام: اِنَّ الأمرَ بِالمَعْرُوفِ وَ النَّهْىَ عَنِ الْمُنکَرِ فَریَضَةٌ عـَظیمَةٌ بِهـا تـُقامُ الفـَرائِضُ وَ تَأْمَنُ المَذاهِبُ وَ تَحِلُّ المَکاسِبُ وَ تَرُدُّ الْمَظـالِمُ وَ تَعْمـُر الأرْضُ.[6]
امام باقر علیه السلام فرمودند: امر به معروف و نهی از منکر دو واجب بزرگ الهى مى باشند که سایر واجبات با آنها بر پا مى مانند و بوسیله این دو راهها امن و کسب و کار مردم حـلال مى شود. با این دو واجب است که داد ستمدیدگان ستانده مى شود و زمین آباد مى گردد.
7. بهترین کار مردم
عَنْ أَمیرِالمُؤمِنین علیه السلام: اَلاَْمْـرُ بِـالْمَعْـرُوفِ اَفْضَلُ اَعْمالِ الْخَلْقِ.[7]
امام على علیه السلام فرمودند: بهترین کار مردم امر به معروف مى باشد.
8. برتر از جهاد
عَنْ أَمیرِالمُؤمِنین علیه السلام: وَمَا أَعْمَالُ الْبِرِّ کُلُّهَا وَالْجِهَادُ فِیسَبِیلِ اللّه ِ، عِنْدَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ، إِلاَّ کَنـَفْثَةٍ فِی بَحْـرٍ لُـجِّیٍّ.[8]
امام على علیه السلام فرمودند: تمام کارهاى نیک و حتى جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چون آب دهان است در برابر دریاى پهناور.
9. جانشین خدا و رسول
عَنْ رَسُولِ اللّه صلی الله علیه و آله: مَنْ اَمَرَ بَالْمَعْرُوفِ وَ نَهى عَنْ المُنْکَرِ فَهُو خَلیفَةُ اللّه ِ فى أَرْضِهِ و خَلیفَةُ رَسُولِ اللّه ِ.[9]
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: کسى که امر به معروف و نهی از منکر کند جانشین خدا و پیامبر در روى زمین است.
10. هم رتبه شهیدان
عَنْ رَسُولِ اللّه صلی الله علیه و آله: أَلا اُخْبِرُکُمْ عَنْ اَقْوامٍ لَیْسُوا بِأَنْبِیاء وَ لا شُهدَاء تَغْبِطُـهُمْ النّاسُ یَـوْمَ الْقِـیامَةِ ... یَأْمُرُونَهُمْ بِما یُحِّبُ اللّه ُ وَ یَنْهَوْنَهُمْ عَمّا یَکْرَهُ اللّه ُ.[10]
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: گروهى هستند که نه پیامبرند و نه شهید ولى مردم به مقامى که خداوند به خاطر امر به معروف و نهی از منکر به آنان عطا فرموده غبطه مى خورند.
پی نوشت ها:
[1] تحف العقول، ص 224.
[2] غرر الحکم موضوعى، ج 1، ص 99.
[3] وسائل الشیعه، ج 11، ص 409، ح 1.
[4] نهج البلاغه،کلمات قصار، 31.
[5] مجمع البیان، ج 1، ص 484؛ ذیل آیه 104 آل عمران..
[6] وسائل الشیعه، ج 11، ص 395، ح 6..
[7] غرر الحکم موضوعى، ج 2، ص 100.
[8] نهج البلاغه، کلمات قصار، 374.
[9] تفسیر مجمع البیان، ج 1، ص 484؛ ذیل آیه 104 آل عمران.
[10] مستدرک الوسائل، ج 12، ص 182.