ورزش در روايات/ بخش اول

قال السجّاد ـ علیه السلام ـ : اِنَّ رَسول اللهِ ـ صلی الله علیه و آله ـ اَجْرَی الْخَیلَ وَ جَعَلَ سَبقَها اَواقِیَ منْ فِضَّةٍ.
امام سجاد ـ علیه السلام ـ فرمودند: رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ (در مسابقه اسب دوانی) اسب دوانید، و جایزه اش را چندین آق از نقره قرار داد.

1. حق بدن
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ :اِنَّ لِرَبِّکَ عَلیکَ حقّاً، وَ انَّ لِجَسَدِک عَلیکَ حقّاً، وَ لِاَهْلِکَ عَلَیکَ حقّاً.[1]
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: پروردگارت بر تو حقّی دارد، و بدنت بر تو حقّی دارد، و خانواده ات (نیز) بر تو حقّی دارد.

2. شنا بهترین سرگرمی
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ :خَیرُ لَهوِ الْمُؤمِنِ السَّباحةٌ.[2]
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: بهترین سرگرمی برای مرد با ایمان، شنا.

3. کار و ورزیدگی
قال علی ـ علیه السلام ـ : مَنْ یعمَلْ یزدد قُوَّةً، مَنْ یقَصِّرْ فی الْعَمَلِ یزْدَدْ فَتْرَةً .[3]
حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: هرکس کار (بدنی) کند قوی تر شده، و هر کس در کار کردن کوتاهی نماید، ضعیف تر خواهد شد.

4. پرهیز از چاقی
قال الصّادق ـ علیه السلام ـ : وَ لاتَسمَّنوا تَسَمُّنَ الْخَنازیرِ لِلذِبْحِ.[4]
امام صادق ـ علیه السلام ـ توصیه فرمودند: از چاق شدن همانند خوکهایی که برای ذبح،چاق(و نگهداری) می شوند بپرهیزید.

5. جهت ورزش
قال علی ـ علیه السلام ـ : یا رَبِّ، یا رَبِّ، یا رَبِّ؛ قَوِّ علی خِدْمَتِکَ جَوارِحی.[5]
حضرت علی ـ علیه السلام ـ در فرازی از دعای کمیل عرضه می دارد: پروردگارا! پروردگارا! پروردگارا! اعضاء و جوراح مرا، در راه خدمت به خودت، قوی و نیرومند گردان.

6. درخواست سلامتی و قوّت
قال السجّاد ـ علیه السلام ـ : اَللّهمَّ اَعْطِنِی... الصِّحَّة فی الجسمِ وَ القُوَّةَ فِی الْبَدانِ.[6]
امام سجاد ـ علیه السلام ـ در دعای ابوحمزه ثمالی عرضه می دارد: خداوندا سلامتی در جسم و توانایی بدنی به من ارزانی فرما!

7. از همه قوی تر
قال علی ـ علیه السلام ـ : اَقْوی النّاسِ، اَعْظَمُهُمْ سُلطاناً عَلی نَفْسِهِ.[7]
حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: در بین مردم، آن کس از همه قوی تر است که تسلّطش بر (هوای نفس) خویش، بیشتر باشد.

8. قوی ترین مردم
قال علی ـ علیه السلام ـ : اَقْوی النّاسِ مَنْ قَوِِی عَلی غَضَبهِ بِحِلْمِه.ِ[8]
حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: در بین مردم، آن کس از همه تواناتر است که بر فرو نشاندنِ خشم خود، به واسطة حلم و بُردباری اش، توانا باشد.

9. اسب، خیر است
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْخَیرُ مَعْقودٌ بِنواصِی الْخَیلِ الی یوْمِ الْقِیامَةِ.[9]
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند:خیر و خوبی تا روز قیامت به پیشانی اسب، گره زده شده است.

10. مسابقة اسب سواری و جایزة آن
قال الباقر ـ علیه السلام ـ : اِنَّ رَسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ سابَقَ بَینَ الْخَیلِ، وَاَعْطَی السَّوابِقَ مِنْ عِنْدِهِ.[10]
امام باقر ـ علیه السلام ـ فرمودند: رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ مسابقه اسب دوانی ترتیب داد و جوایز آن را از مال خویش پرداخت نمود.

11. شرکت در مسابقه
قال السجّاد ـ علیه السلام ـ : اِنَّ رَسول اللهِ ـ صلی الله علیه و آله ـ اَجْرَی الْخَیلَ وَ جَعَلَ سَبقَها اَواقِی منْ فِضَّةٍ.[11]
امام سجاد ـ علیه السلام ـ فرمودند: رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ (در مسابقه اسب دوانی) اسب دوانید، و جایزه اش را چندین آق[12] از نقره قرار داد.

12. پهلوان، دوست داشتنی است
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِنَّ اللهَ یحِبُّ الرَّجُلَ الْقَوی.[13]
رسول گرامی اسلام - صلی الله علیه و آله - فرمود: خداوند متعال انسان قوی و نیرومند را دوست دارد.

13. ورزشکار خوشبخت است
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : طُوبی لمنْ اَسْلَمَ وَ کان عَیشُهُ کِفافاً وَ قُواهُ شِداداً.[14]
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: خوشبخت کسی است که اسلام را پذیرفته و به قدر معاش خود، درآمد دارد قوای بدنش نیرومند است.

14. حقّ کودک در آموزش ورزش به او
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : حَقُّ الْوَلَدِ عَلی والِدِهِ اَنْ یعَلِّمَهُ الکِتابَةَ وَ السَّباحَةَ و الرِّمایةَ وَ اَنْ لایرزُقَهُ اِلّا طَیباً و ... .
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: حق فرزند (پسر) بر عهدة پدرش این است که به او نوشتن و شناکردن و تیراندازی را آموزش دهد روزی او را تنها از راه حلال و پاکیزه تهیه نماید... .

15. تیری از تیرهای اسلام
قال الصّادق ـ علیه السلام ـ : اَلرَّمْی سَهْمٌ مِنْ سَهامِ الاِسلام.ِ[15]
امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: تیراندازی (خود) تیری از تیرهای اسلام است (اگر مسلمانان، تیراندازان خوبی باشند، می توانند با دشمنان اسلام مبارزه کنند و دشمن نیز از آن ها خواهد ترسید و فکر حمله به آنها را به مغزِ خود راه نخواهد داد).

16. زمان و هوای مناسب
قال علی ـ علیه السلام ـ : و َسِرِِالْبَرْدَینِ، وَ غَوِّرْ بِالنّاسِ وَ رَفِّهْ فِی السَّیر.ِ[16]
حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: در بامداد و عصر که هوا خنک است راه پیمایی کن و در وسطِ روز (که هوا گرم است) مردم را (برای استراحت و آسایش) باز دار و آهسته بران (تا ناتوانان نیز بتوانند همراه توانایان بیایند).

17. مصداق آیة قرآن
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلا اِنَّ الْقُوَّةَ الرَّمْی، اَلا اِنَّ القُوَّةَ الرَّمی.[17]
پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: آگاه باشید (یکی ازمصداق های) «قُوَّت» (در آیة: وَاَعِدُّوا لَهُم مَا اسْتَطعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ) همان تیراندازی است، آگاه باشید «قوّت» همان تیراندازی است.

18. رابطة غیرت و قهرمانی
قال علی ـ علیه السلام ـ : ثَمَرَةُ الشَّجاعَةِ الْغیرَةُ.[18]
حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: غیرت، ثمره و حاصلِ شجاعت و قهرمانی است.

19. تداومِ تمرینات
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ تَرَکَ الرَّمْی بَعدَ ما عَلِمَهُ رغْبَةً عَنْهُ فَاِنَّها نِعْمَةٌ کَفَّرَها.[19]
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: کسی که پس از یاد گرفتن تیراندازی از روی میل و رغبت، آن را ترک کند، نعمتی از نعمت های خدا را کُفران نموده است.

20. رابطة شجاعت و همّت
قال علی ـ علیه السلام ـ : شَجاعَةُ الرَّجُلِ عَلی قَدْرِ هِمتِهِ.[20]
حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: شجاعت انسان متناسب با همّتِ اوست.

21. خیر و نیکی در شمشیر است
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْخَیرُ کُلُّهُ فی السَّیفِ وَ تَحْتَ ظِلَّ السَّیفِِ.[21]
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: همة خوبی ها در شمشیر و زیر سایة شمشیر است.

22. قوّت یعنی شمشیر و سپر
عَنْ اَبی عَبدِالله ـ علیه السلام ـ فی قَولِ الله تَعالی «وَاَعدُّ وا لَهُمْ مَا اسْتَطعْتُمْ مِنْ قوة» قالَ: سَیفٌ وَ تُرسٌ.[22]
امام صادق ـ علیه السلام ـ در تفسیر فرمودة خداوند متعال «آنچه قوّه و توان دارید برای (مقابله با) آنها مهیا سازید» فرمودند: (منظور از قوّه) شمشیر و سپر است.

23. بهترین سرگرمی
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : عَلَیکمْ بِالرَّمْی فَاِنَّهُ مِنْ خَیرِ لَهوکُمْ.[23]
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: به تیراندازی روی آورید، زیرا یکی از بهترین سرگرمی ها شما است.

24. سایة شمشیرها
قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِنَّ اَبوابَ الْجَنَّةِ تَحْتَ ظِلالِ السُّیوُف.ِ[24]
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: درهای بهشت زیر سایة شمشیرهاست.

25. قوّت و ضعف ارزشمند
قال علی ـ علیه السلام ـ : وَاِذا قَویتَ فَاقْوا عَلی طاعة اللهِ، وَ اذا ضَعُفْتَ فَاضْعَفْ عَنْ مَعْصِیةِ الله.[25]
حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: و هرگاه توانا بودی، بر اطاعت و بندگی خدا توانا باش و اگر ناتوان بودی از معصیت و نافرمانی خدا ناتوان باش.
--------------------------------------------------------------
پی نوشت ها :
[1] . بحار الانوار، ج 70، ص 128.
[2] . نهج الفصاحه، ص 319، حدیث شماره 1527.
[3] . غررالحکم، ج 5، دص 204.
[4] . الکافی، ج 6، ص 270 و الحیاة، ج 4، ص 206.
[5] . مفاتیح الجنان، فرازی از دعای کمیل.
[6] . مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.
[7] . غررالحکم، ج 2، ص 436.
[8] . غررالحکم، ج 2، ص 435.
[9] . تفسیر مجمع البیان، ج 4، ص 475، و تفسیر الصّافی، ج 4، ص 298.
[10] . وسائل الشیعة، ج 13، ص 351.
[11] . وسائل الشیعه، ج 13، ص 350.
[12] .آق نوعی واحد سنجش است و به معنی یک دوازدهم رطل است (ترجمه منجد الطلّاب).
[13] . بحارالانوار، ج 64، ص 184.
[14] . بحار الانوار، ج 72، ص 67.
[15] . وسائل الشیعه، ج 13، ص 348.
[16] . نهج البلاغه فیض الاسلام، نامه 12، ص 856.
[17] . بحارالانوار، ج 103، و الحیاة، ج 5، ص 71 به نقل از تفسیر مجمع البیان.
[18] . غررالحکم، ج 3، ص 328.
[19] . میزان الحکمة، ج 4، ص 182.
[20] . غررالحکم، ج 4، ص 181.
[21] . تهذیب الاحکام، ج 6، کتاب الجهاد.
[22] . بحار الانوار، ج 103، ص 191.
[23] . میزان الحکمة، ج 4، ص 183.
[24] . نهج الفصاحة، ص 115، حدیث شمارة 576.
[25] . نهج البلاغة فیض الاسلام، حکمت، 375، ص 1268.