اعمال و وقایع ماه جمادی الاول

اعمال و وقایع ماه جمادی الاول

در این نوشتار از سری مطالب وقایع الایام و الاعمال، اعمال و وقایع ماه جمادی الاول خدمت شما عزیزان و گرامیان تقدیم می گردد....

پنجم جمادی الاولی

1. ولادت حضرت زینب سلام الله علیها

ششم جمادی الاولی

1.جنگ موته

دهم جمادی الاولی

1. جنگ جمل 2. تحویل پیراهن امام حسین علیه السلام به حضرت زینب سلام الله علیها

سیزدهم جمادی الاولی

1. شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها

بیست و هفتم جمادی الاولی

1. وفات جناب عبدالمطلب علیه السلام

بیست و نهم جمادی الاولی

1. وفات محمد بن عثمان عمری

اعمال و وقایع ماه جمادی الاول

روز پنجم ماه جمادی الاول:

1.ولادت حضرت زینب سلام الله علیها

ولادت با سعادت حضرت زینب سلام الله علیها در مدینه طیبه در سال پنجم یا ششم هجری در این روز واقع شده است[1]. اقوال دیگر در ولادت آن حضرت[2] عبارت است از 5 جمادی الاولی سال 6 هجری، ماه رمضان سال 6 هجری، دهه آخر ربیع الثانی در سال 5 یا 6 یا 7 هجری پدر بزرگوار آن حضرت امیرالمومنین علیه السلام و مادر گرامی اش حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها است. همسر آن حضرت جناب عبدالله بن جعفر بن ابی طالب علیهم السلام و فرزندان آن حضرت علی، عون، عباس، محمد و ام کلثوم هستندکه عون و محمد در کربلا شهید شدند.

کنیه آن مخدره ام کلثوم، ام عبدالله و ام حسن است،و ولی کنیه های خاص حضرت ام المصائب، ام الرزایا و ام النوائب است.

القاب آن مخدره بسیار است، و از آن جمله: عقیله بنی هاشم، عقیله الطالبیین، صدیقه صغری _ اشاره به مادرش که صدیقه کبری و پدرش که صدیق اکبر است _، عصمت صغری، ولیه الله، الراضیه بالقدر و القضا، صابره البلوی من غیر جزع و لا شکوی، امینه الله، عالمه غیر معلمه، فهمه غیر مفهمه، محبوبه المصطفی صلی الله علیه و آله ، ثانیه الزهراء سلام الله علیها، الشریفه.[3]

از نسل علی فرزند حضرت زینب سلام الله علیها که معروف به زینبی است فرزندان زیادی به دنیا آمده اند، که سیوطی رساله زینبیه را درباره آنها تاُلیف کرده است.[4]

ماجرای ولادت حضرت

هنگام ولادت آن حضرت، پیامبر صلی الله علیه و آله در سفر بودند. امیرالمومنین علیه السلام برای نامگذاری این مولود فرمودند:" بر پیامبر صلی الله علیه و آله سبقت نمیگیرم ". تا آن که حضرت آمدندو منتظر وحی شدند. جبرئیل نازل شد و عرض کرد: خداوند سلام میرساند و می فرماید: این دختر را زینب نام بگذار، چه این که این نام را در لوح محفوظ نوشته ایم.

پیامبر صلی الله علیه و آله حضرت زینب سلام الله علیها را طلب کرده بوسیدند و فرمودند: وصیت میکنم به حاضرین و غائبین که این دختر را به خاطر من پاس بدارید که همانا وی به خدیجه کبری سلام الله علیها مانند است. سکینه و وقار آن حضرت را به خدیجه کبری سلام الله علیها و عصمت و حیائش را به فاطمه زهرا سلام الله علیها و فصاحت و بلاغتش را به علی مرتضی علیه السلام و حلم و بردباریش را به حسن مجتبی علیه السلام و شجاعت و قوت قلبش را به حضرت سیدالشهدا علیه السلام همانند نموده اند.

ابن حجر در اصابه و ابن اثیر در اسدالغابه در حالات آن حضرت نوشته اند: در مجلس یزید لعنت الله علیه حضرت زینب سلام الله علیها کلماتی فرمودند که دلالت بر قوت قلب آن حضرت دارد. آن حضرت در کرم و بصیرت و حلم مشهور خاندان بنی هاشم و عرب بوده، و بین جمال و جلال، سیرت و صورت و اخلاق و فضیلت جمع کرد. شبها در عبادت بود و روزها روزه و او به اهل تقوی معروف بود.[5] 

روز ششم ماه جمادی الاولی:

1.جنگ موته

در سال هفتم هجرت در چنین روزی جنگ موته به وقوع پیوست. تعداد مسلمین در این جنگ سه هزار نفر و تعداد کفار صد هزار نفر بود.

این جنگ از آنجا آغاز شد که حارث بن امیر ازدی که حامل نامه ای از پیامبر صلی الله علیه و آله به قیصر روم بود، در زمین های موته به دستور شرحبیل بن عمرو سردار لشگر روم دستگیر شد دستهای او را بستند و گردنش را زدند. پیامبر صلی الله علیه و آله از شنیدن این خبر بسیار ناراحت شدند و لشگری به موته روانه نمودند.

در این جنگ پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمومنین علیه السلام حضور نداشتند و آن حضرت سه امیر به ترتیب بر لشگر قرار دادند و فرمودند: هر یک شهید شدند دیگری امیر لشگر باشد. جعفر بن ابی طالب، زید بن حارثه، عبدالله بن رواحه.

شهادت سه فرمانده

هر سه این بزرگواران شهید شدند. اول جناب جعفر به میدان آمد و بعد از مبارزه دلیرانه ای دو دست آن حضرت را قطع کردند، و با این که جراحت های زیادی بر بدن جناب جعفر وارد شده بود، اما به واسطه هیبت و شجاعتهای آن حضرت در میدان، کسی جراُت جدا کردن سر آن حضرت را نمیکرد. لذا دشمن دفعه ً حمله کردو بدن آن حضرت را با نیزه از زمین بلند کردند. در همان لحظه پیامبر صلی الله علیه و آله در مدینه بر فراز منبر تشریف داشتند و ماجرا را برای مردم بیان فرمودند. ناگهان صورت مبارک را به طرف آسمان بلند کردند و در حق جعفر دعا فرمودند. خداوند دو بال به آن بزرگوار عنایت فرمود که با ملائکه در بهشت پرواز کند.

پس از شهادت هر سه امیر تعیین شده از طرف پیامبر صلی الله علیه و آله، را در یک قبر دفن کردند. از خبر شهادت جناب جعفر، پیامبر صلی الله علیه و آله بسیار گریستند و دستور دادند تا سه روز غذا به منزل جعفر ببرند.

سوابق جعفر

اولین کسی که بعد از علی علیه السلام به امر جناب ابوطالب علیه السلام پشت سر پیامبر صلی الله علیه و آله نماز خواند، جناب جعفر بود. او از برادرش امیرالمومنین علیه السلام ده سال بزرگتر بود

در حبشه هنگامیکه که عمروعاص و دیگران قصد داشتند نجاشی را راضی کنند که جعفر و همراهانش را تحویل دهد، او ایاتی از کتاب الهی تلاوت نمود که نجاشی و اطرافیانش گریستند.عمروعاص چندین بار خواست جعفر و مسلمانان را نزد نجاشی افرادی نادرست جلوه دهد ولی نتبجه برعکس شد و احترام آنها نیز نزد نجاشی بیشتر شد، مخصوصا زمانی که آیات در رابطه با حضرت عیسی علیه السلام قرائت شد.

آخرالامر عمروعاص غایی مسموم تهیه کرد برای جعفر فرستاد که آن حضرت را شهید کند ولی گربه ای آمد و از آن غذا مختصری خورد و بقیه غذا ریخت و آن گربه هم مرد و توطئه عمروعاص فاش شد.

در روز فتح خیبر جعفر به همراه همسرش و دیگر مسلمانان به مدینه آمدند، و پیامبر صلی الله علیه و آله از آمدن آنان بسیار خوشحال شدند و فرمودند: نمیدانم به کدام خوشحالتر باشم: به فتح خیبر یا به آمدن جعفر؟![6] 

روز دهم ماه جمادی الاولی:

1.جنگ جمل

در سال 36 هجری در چنین روزی جنگ جمل اتفاق افتاد[7] و بصره فتح شد و نزول نصر از خداوند کریم بر امیرالمومنین علیه السلام واقع شد[8]. کفعمی رحمه الله 15 این ماه را روز جنگ جمل میداند.[9]

ابتدای این وافعه از آنجا شروع شد که بعد از بیعت مردم با امیرالمومنین علیه السلام طلحه و زبیر به بهانه عمره از مدینه خارج شدند و به عایشه پیوستند. عبدالله بن عامر که قبلا عامل عثمان در بصره بود و از طرف امیرالمومنین علیه السلام عزل شده بود، به مکه آمد و شتری که دویست دینار خریده بود برای عایشه آورد و به طرف بصره حرکت کردند تا به این شهر رسیدند.پس از ورود به خانه عثمان بن حنیف عامل امیرالمومنین علیه السلام ریختند و او را اسیر کردند و بسیار کتک زدند.

امیرالمومنین علیه السلام برای مقابله با آنان به طرف بصره حرکت فرمودند. در این جنگ همراه امیرالمومنین علیه السلام امام حسن و امام حسین علیهما السلام و همچنین محمد بن حنیفه و عبدالله بن جعفر و اولاد عقیل و عده ای از جوانان بنی هاشم همراه با عمار و ابوایوب انصاری و عده ای از مهاجر و انصار بودند. 80 نفر از اصحاب بدر، 250 نفر از کسانی که با پیامبر صلی الله علیه و آله در بیعت شجره شرکت کرده بودند و 1500 نفر از سایر اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله شرکت کردند.[10]

مسلم مشاجعی را همراه با قرآنی فرستادند که بصریان را به حکم قرآن بخواند ولی آنان مسلم را هدف تیر ساختند و شهید کردند. بعد از موعظه های عمار و فرمایشات امیرالمومنین علیه السلام در دهم جمادی الاولی جنگی را که عایشه شروع کرده بود ادامه دادند و امیرالمومنین علیه السلام در مقام مقابله با آنان برآمدند. در این جنگ از لشگر امیرالمومنین علیه السلام که بیست هزار مرد جنگی بودند پنج هزار نفر شهید شدند.[11]

آخرالامر که پیروزی نصیب لشگر امیرالمومنین علیه السلام شد حضرت کنار هودج عایشه آمدند و فرمودند: ای حمیرا! پیامبر تو را امر کرده بود که به جنگ من بیرون آیی؟ آیا تو را امر نفرمود که در خانه خود بنشینی و بیرون نیایی؟ بخدا سوگند، انصاف ندادند آنانکه زنهای خود را پشت پرده پنهان داشتند و تو را بیرون آوردند. محمد بن ابی بکر خواهرش را از هودج بیرون کشید.امیرالمومنین علیه السلام دستور داد او را به خانه صفیه دختر حارث بن ابی طلحه ببرندو بعد او را به مکه و از مکه به مدینه فرستاد. در این جنگ زید بن صوحان که از بزرگان لشگر و شیعیان امیرالمومنین علیه السلام شهید شد و آن حضرت بالای سرش آمده فرمودند: ای زید، خدا رحمتت کند که تعلقات دنیوی تو اندک بود، و امداد تو در دین بسیار بود.

2.تحویل پیراهن امام حسین علیه السلام به حضرت زینب سلام الله علیها

در این روز حضرت زهرا سلام الله علیها پیراهن ابراهیم خلیل الرحمن علیه السلام را به زینب کبری سلام الله علیها دادند و فرمودند: هنگامی که برادرت حسین علیه السلام این پیراهن را از تو خواست بدان که ساعتی بیش مهمان تو نیست، و سپس به بدترین حالات به دست اولاد زنا کشته میشود. این رنامه سه روز قبل از شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها بود.[12] 

روز سیزدهم ماه جمادی الاولی:

1.شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها

شهادت مظلومانه و جانگداز حضرت ام الائمه النجباء صدیقه کبری فاطمه زهرا سلام الله علیها در مدینه 75 روز پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله واقع شده است[13]. اقوال دیگر درباره شهادت حضرت در سوم جمادی الثانیه خواهد آمد.

در شب چهاردهم امیرالمومنین علیه السلام به همراه جمعی قلیل از گلهای سرسبد اصحاب بدن مطهر صدیقه کبری سلام الله علیها  را به خاک سپردند.

به سند صحیح از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است که حضرت  فاطمه سلام الله علیها 75 روز بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله زنده بودند. بنا بر مشهور که وفات آن حضرت در28 صفر باشد، شهادت حضرت صدیقه سلام الله علیها در 13 یا 14 یا 15 جمادی الاولی میشود در این سه روز زیارت ان حضرت مناسب است.[14] 

روز بیست و هفتم ماه جمادی الاولی:

1.وفات جناب عبدالمطلب علیه السلام[15]

در هشتمین سال ولادت پیامبر صلی الله علیه و آله حضرت عبدالمطلب از دنیا رفت[16].لازم به ذکر است که بنا بر فرمایش علامه مجلسی در مرآه العقول، 8 سال و 2 ماه و 10 روز از سن مبارک رسول الله صلی الله علیه و آله9 گذشته بود که عبدالمطلب علیه السلام از دنیا رفت، اگر سال قمری باشد روز رحلت 27 جمادی الاولی است و اگر مراد سال شمسی باشد تقریبا 27شعبان میشود[17]. قول دیگر در وفات آن حضرت روز دهم ربیع الاول است.

روز بیست و نهم ماه جمادی الاولی :

1.وفات محمد بن عثمان عمری

وفات دومین نائب خاص امام عصر صلوات الله علیه، جناب ابو جعفر محمد بن عثمان بن سعید عمری رحمه الله در چنین روزی واقع شده است.[18]

پی نوشت:
[1] عقیله بنی هاشم سلام الله علیها: ص 5. زینب الکبری سلام الله علیها: ص 17. منتخب التواریخ: ص 94_95.ریاحین الشریعه: ج 3 ص 33.
[2] ریاحین الشریعه: ج 3 ص 33.
[3] ریاحین الشریعه: ج 3 ص 48.
[4] منتخب التواریخ: ص 113. تاریخ الخمیس: ج 2 ص 317. تذکره الخواص: ص 4.
[5] مجله الاسلام: شماره 27, محمد غالب شافعی.
[6] منتخب التواریخ: ص 57-58. سیری در شرح ابن ابی الحدید: ج 2 ص 410-414. وقایع الشهور: ص 94.
[7] تتمة المنتهی ص 17-22. فیض العلام: ص 239.
[8] مسارالشیعه: ص 31. بحارالانوار: ج 97 ص 384. مصباح کفعمی: ج 2 ص 597. العددالقویه: ص 53. مصباح المهتجد: ص 733.
[9] مصباح کفعمی: ج 2 ص 597.
[10] بحارالانوار: ج 32 ص 183.
[11] بحارالانوار: ج 32 ص 174, 196, 211. منتخب التواریخ: ص 159-161. تعداد شهدای لشگر امیرالمومنین علیه السلام را هزار و هفتاد نفر و نیز هزار و هفتصد نفر و به قولی چهار هزار نفر هم گفته اند.
[12] وقایع الشهور: ص 95.
[13] وقایع الشهور: ص 95.
[14] فیض العلام: ص 248.
[15] العدد القویه: ص 127.
[16] مصباح المهتجد: ص 5. منتخب التواریخ: ص 5. قلائدالنحور: ج ربیع الاول ص 67.
[17] منتخب التواریخ: ص 43.
[18] غیبت شیخ طوسی: ص 364. وقایع الایام: ج شعبان ص 345. مستدرک سفینه البحار: ج 5 ص 231.