برای سیر از «نفس» به سوی «قلب» و رسیدن به حالِ معنوی باید با ریاضت های شرعی میل نفس را کنترل کرد زیرا حیات نفس به برآورده شدن امیال آن است و این مهم ترین نکته ای است که هرکس بخواهد به حالات معنوی دست پیدا کند باید متوجه آن باشد.
بسم الله االرحمن الرحیم
سوال:
پس از سلام: سؤال بنده آن است که با توجه به در راه بودنِ ماه مبارک رجب چه اعمال و رویکردی داشته باشیم که بیشترین نتیجه را نصیب خود کنیم؟
جواب:
سلام علیکم:
در این که ماه رجب یکی از حساس ترین شرایط برای صعود انسان است و حضرت حق در این رابطه می فرمایند: «الشهر شهری» ماه رجب ماه من است، بدین معنا که زمینه ی یگانه شدن با حضرت حق و انس بی حجاب در این ماه فراهم است. با توجه به این که بنده در کتاب های «ماه رجب؛ ماه یگانگی با خدا» و «روزه ؛ دریچه ای به عالم معنا» روایات مربوطه نسبت به اهمیت ماه رجب و روزه داری را عرض کرده ام، می خواهم خدمت عزیزان رویکرد مورد نظر را متذکر شوم.
عنایت داشته باشید که نفس ناطقه ی انسان دارای 3 بُعد می باشد؛ یکی «نفس» و دیگر «قلب» و سوم «روح». نفس آن وجهی از شخصیت انسان است که نظر به بدن و وجه خاکی آن دارد و «قلب» باطن نفس است و مقامش مقام کشف اجمالیِ انوار الهی است و موجب تحقق حالات معنوی انسان می شود. و «روح» مقامِ مشاهده ی اسماء و صفات الهی به شکل تفصیلی است. به همان شکلی که در دعای منسوب به امیرالمؤمنین«علیه السلام» دارید: «اللَهُمَّ نَوِّرْ ظَاهِرِي بِطَاعَتِكَ، وَ بَاطِنِي بِمَحَبَّتِكَ، وَ قَلْبِي بِمَعْرِفَتِكَ، وَ رُوحِي بِمُشَاهَدَتَكِ، وَ سِرِّي بِاسْتِقْلَالِ اتِّصَالِ حَضْرَتِكَ؛ يَا ذَالْجَلَالِ وَ الإكْرَامِ». برای سیر از «نفس» به سوی «قلب» و رسیدن به حالِ معنوی باید با ریاضت های شرعی میل نفس را کنترل کرد زیرا حیات نفس به برآورده شدن امیال آن است و این مهم ترین نکته ای است که هرکس بخواهد به حالات معنوی دست پیدا کند باید متوجه آن باشد. و لذا هر اندازه در زیر سایه ی شریعت الهی از امیال نفس بکاهیم به همین اندازه بُعدِ قلبی ما ظهور خواهد کرد و قالبِ عبادات ما به حالت قلبی و معنوی سیر می کند. غفلت نکنید که مقام قلب هم اکنون در نزد همه ی ما هست و ما با زنده نگه داشتنِ هرچه بیشتر نفس، مقام قلب را در حجاب برده ایم و در ماه رجب می توانیم به جهت شرایط خاصی که خداوند فراهم نموده این معادله را برعکس کنیم و با دامن نزدنِ هرچه بیشتر به امیال نفس – مثل روزه داری – حیات نفس را ضعیف و حیات قلب را شدید کنیم تا با قلب خود بیشتر در صحنه باشیم و از احوالات معنوی بهره مند گردیم. و این اصلی ترین رویکردی است که باید در عموم شرایط عبادی به خصوص در ماه رجب و ماه شعبان و ماه رمضان، مدّ نظر قرار دهیم. و علت این همه تأکید بر استغفار در این ماه به صورت های گوناگون به جهت آن است که آن سیرِ مذکور به بهترین شکل محقق شود. زیرا شما در استغفار از حضرت حق طلب می کنید که جذبه های امیال نفسانی را از معرض جان ما بپوشاند و رجوع به سوی خودش را در ما زنده نماید تا إن شاءاللّه با ماه رجب شخصیت خاصی نصیب مان گردد.
فراموش نکنید که در قیامت بسیاری از این نسبت هایی که ما به وسیله ی آن ها برای خود شخصیت ساخته ایم از بین می رود. دیگر آن جا اسم ها و رسم ها و شهرت ها و... همه رفته اند. در چنین شرایطی شخصیت آن هایی که ماه رجب را با دقت بسیار پاس داشته اند به عنوان «رجبیون» در صحنه است و مَلکی از طرف خداوند در صحرای محشر ندا می دهد: «اَیْنَ الرَّجبیون». در این حال کسانی به پا می خیزند که دارای درخشش خاصی از ایمان و معنویت اند. حال باید به گفته ی عارف کامل و سالک إلی اللّه حضرت آیت اللّه حاج میرزاعلی آقای شیرازی«رضوان اللّه تعالی علیه» از خود بپرسیم وقتی که در آن صحنه می گویند: «اَیْنَ الرَّجبیون» چه کنیم که شرمسار نباشیم و در ماه رجب چیزی برای خود ذخیره کرده باشیم که در آن صحنه و در مقابل آن خطاب شرمنده نباشیم؟! البته عزیزان اعمال این ماه را که موجب پاس داشتِ این ماه و حفظ قلب از روزمرّگی ها می شود، در مفاتیح الجنان دنبال می فرمایند.
موفق باشید
منبع: لب المیزان
مطالب مرتبط
