ماه رمضان، عِيدَ اَوْلِياءِ اللهِ
عمده مطلب همین است که هرکس در هر عرصه ای دنبال مطلوب خود است و جز آن را نمی بیند، حالا در عرصه روزه هم اگر مطلوب ما چیز کمی باشد، از آن حقایق برین روزه که مطلوب اولیای الهی است محروم خواهیم ماند. اگر همت ما بلند باشد، حقایق عالی نصیب ما می شود.
از طریق روزه هم می شود از خداوند دنیای بهتر بخواهیم و هم می شود مطلوبمان وَجه حق باشــد، یعنی «اِبْتِغاءً لِوَجْهِ الله» روزه بگیریم تا خداوند، خودش را به ما بدهد.
بسم الله الرّحمن الرّحیم
السلام علیک یا عِیدَ اَوْلِیاءِ اللهِ، سلام بر تو ای رمضان، ای عید دوستان خدا، ای ماه نور و طهارت.
با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، یعنی ماه میهمانی خاص خدا، وقت آن رسیده است که به نفسِ عادت کرده به خوردن بگوییم:
زین غذاها اندک اندک باز بـُر
کین غذای خر بُوَد نی قوت حُر
تاغذای اصل را قابل شوی
لقمه های نـور را آکل شـوی
لب فروبندازطعام وازشراب
سوی خوان آسمانی کـن شتاب
بهر لقمه گشت لقمانی گـرو
وقت لقمان است، ای لقـمه برو
ما می خواهیم با محبوب حقیقی خود دلدادگی کنیم ولی این لقمه ها ما را از او غافل می کنند، و در این حالت است که احساس غربت از محبوب در ما می میرد و اشک ما – که علامت دوری همراه با شوق است- خشک می شود. لذا گفت:
تو چه دانی قدر آب دیدگان
عاشـق نـانـی چـــونادیدگان
گرتواین انبان زنان خالی کنی
پُر زگوهرهای اِجْلالی کنی
پس اگر انسان طالب گوهرهای جلال حضرت حق است، باید انبان شکم را کمی از نان خالی کند.
تا تو تاریک وملول و تیره ای
دان که بـادیــولعین هم شیره ای
این عدم نشاط در دینداری، ریشه در شکم پُر دارد که منشأ وسوسة شیطان می گردد.
|طفلِ جان ازشیرِشیطان بازکن
بعد از آنَشْ با مَلَک اَنْباز کن
چنانچه پیامبر«صلواة الله علیه وآله» فرمودند: معدة پُر، چراگاه شیطان است .
با امید به این که در این ماه ، مرتع چرای شیطان را خشک کنیم واز تحریک های ظلمانی شیطان در جان خود، آزاد شویم، و محکم و جانانه در جهت کشف لقمه های نور و نورانیت قدم بزنیم.
پیامبر اکرم«صلواة الله علیه وآله» می فرمایند: « ایُّهَا النّاسُ اِنَّ اَبْوابَ الْجِنانِ فی هَذا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ، فَاسْألُوا رَبَّکُم اَنْ لا یُغَلِّقَها عَلَیْکُم، وَ ابْوابَ النِّیرانِ مُغَلَّقَةٌ، فَاسْألُوا رَبَّکُم اَنْ لا یُفَتِّحَها عَلَیْکُم، وَالشَّیاطِینَ مَغْلُولَةٌ فَاسْألُوا رَبَّکُمْ اَنْ لا یُسَلِّطَها عَلَیْکُم».[1] «ای مردم در این ماه درهای بهشت باز است، از خداوند بخواهید آن را بر شما نبندد، و درهای آتش بسته است از پروردگارتان بخواهید آن را بر شما باز نگرداند، و شیاطین را بسته اند، از پروردگارتان تقاضا کنیدکه آنها را بر شما مسلّط نگرداند.»
ملاحظه می فرمایید که همة درهای جهنم بسته است، بکوشید که عملاً این درها را به روی خود باز نکنید، و تمام درهای بهشت باز است بکوشید که این درها را بر خود نبندید، این راه را به رایگان از کف ندهید و برای یک سالِ خود ره توشه فراهم کنید.
در این روزها یک حال خاص و یک آمادگی قلبی خاص در خود احساس می کنید که نباید از این مطلب ساده بگذرید. این یک روحانیت قلبی است که به جهت آن، آمادة بندگی خداوند شده اید. این یک آماده شدن برای ارتباط با عالم غیب است تا لطف خداوند بر جانتان ریزش کند. حتی ممکن است خودتان ندانید که الآن قلبتان در چه حالی است، ولی که این روحانیت قلبی را پیامبر«صلواة الله علیه وآله» به ما خبر داده اند! همیشه این حالت را ندارید و این به یک اعتبار به معنی باز شدن درهای بهشت است . و در این حال می بینید وسوسه شیطان در جانتان فعّال نیست، آرمان های معنوی برایتان مطلوب شده است، مگر کار شیطان وسوسه نیست ؟ ملاحظه کنید الآن وسوسه های شیطانی تا حدی که خودتان آماده باشید و به دنبال آن نروید، بر قلبتان حکومت نمی کند، در این ماه چنین حالتی را بر قلب هر بنده ای حاکم می کنند و این لطف خداوند است. سپس پیامبر«صلواة الله علیه وآله» می فرمایند: مواظب باشید شیطانی را که پروردگارتان بست، باز نکنید، و درهای بهشتی را که باز کرد نبندید !
باز به خودتان رجوع کنید: گاهی ممکن است خدای ناکرده در روزهای آخر ماه مبارک رمضان حالتی برایتان پیش آید که احساس کنید از دست عبادت این ماه خسته شده اید، این حالت یعنی بهشتی که برای ما باز کردند و از آن طریق حالتِ میلِ به بندگی در ما ایجاد شد ، با خوب استفاده نکردن از ماه رمضان، آن بهشت را برروی قلب خود بسته ایم!
باز ملاحظه بفرمایید؛ گاهی مواقع نگران فقر خود نیستید، نگران از این نیستید که نکند از مال دنیا کم به دست آورم و این گونه اضطراب ها را ندارید، این حالت، معنی باز کردن دریچة بهشت به قلب شما است و اگر دیدید این آرامش رشد کرده، بدانید نگذاشته اید دریچة بهشت بسته شود. اگر دیدید بعد از مدتی دوباره حرص به دنیا در شما پدید آمد و دلتان می خواهد فقط دنبال دنیا بدوید و دنیای بیشتر را می خواهید، بدانید درِ بهشت را به قلبتان بسته اید.
«بهشت»؛ مسیر بنده است به سوی خدا، و این شور و شعفی که امروز نسبت به بندگی خدا در خود حس می کنید اگر پایدارش کنید فردا در قیامت به صورت بهشت ظهور می کند و به واقع شما را در خود جای می دهد. بهشت و جهنم هر دو از قلب ظهور می کند، پس اگر خواستید ببینید الآن اگر مُردید در چه حالی هستید، یکی از راه هایش این است که به قلبتان نظر کنید و ببینید در چه حالی است، روی هم رفته حالات قلبی شما، مقام شما را نشان می دهد، اگر قلب شما جهنمی شد و به تعبیر قرآن از درون آن جهنم طلوع و ظهور کرده باشد،[2] غضب وکبر و احساس فقر و شهوت بر شما حکومت می کند، و لذا پرده ها که عقب رفت خودتان را در جهنم می بینید. ولی اگر دیدید آرامش، خوش بینی به بندگان خدا، حلم، حیا و عفت، روحتان را سیراب کرده، راه بهشت به روحتان باز شده است، و اگر چنین باشد تلاش کنید، که این راه بسته نشود.
بیشترین فعالیت شیطان این است تا فیض و برکت های این ماه را از شما بگیرد، اگر توجهی بفرمایید می بینید که عموماً در این ماه اختلافات و دسته بندی ها، وقت کشی ها و شب نشینی های بی محتوی زیاد می شود، شیطان به کمک یاران خود در این ماه اختلاف و فتنه درست می کند، تا توفیق مردم را در استفاده از ماه رمضان بگیرد، یا کم کند. کار شیطان در سلب توفیق از انسان در زمان ها و مکان های مقدس، چیز مهمی است. مثلاً اگر آدم بخواهد در خانه نماز بخواند وسوسه های شیطان کمتر است، ولی اگر خواست به مسجد برود وسوسه های شیطانی بیشتر می شود. شیطان وقتی نتوانست ما را از نماز منصرف کند، ما را از نمازِ بهتر، که همان نماز در مسجد است، محروم می کند، و باز اگر نتوانست، کاری می کند که در مسجد به آن نتیجة نهایی نرسیم. ماه رمضان هم همین طور است درهای جهنم بسته است ولی از یک جهت هم شیطان بیکار نیست و دنبال فرصت است. اگر شما شروع کردید به بدی کردن، و مواظب نبودید که او همواره بسته بماند و سهل انگاری کردید، آن شیطانِ بسته شده، به سوی شما باز می شودو توفیق بسیار بزرگی را از دست می دهید، و در این صورت خود شما هستید که راه وسوسة شیطان را به قلب خودتان باز کرده اید.[3]
انتظار ما از روزه
نکتة مهم این است که شما از روزه چه انتظاری دارید؟ گفت:
طالـب هـر چیـز ای یار رشیـد
جزهمان چیزی که می خواهد ندید
عمدة مطلب همین است که هرکس در هر عرصه ای دنبال مطلوب خود است و جز آن را نمی بیند، حالا در عرصه روزه هم اگر مطلوب ما چیز کمی باشد، از آن حقایق برین روزه که مطلوب اولیای الهی است محروم خواهیم ماند. اگر همت ما بلند باشد، حقایق عالی نصیب ما می شود.
از طریق روزه هم می شود از خداوند دنیای بهتر بخواهیم و هم می شود مطلوبمان وَجه حق باشــد، یعنی «اِبْتِغاءً لِوَجْهِ الله» روزه بگیریم تا خداوند، خودش را به ما بدهد.
روزه دار شبیه خدا می شود
در حدیث قدسی داریم: « الصَّوْمُ لی وَ اَنَا اُجْزی بِه »[4] می فرماید : روزه از آن من است و خودم هم جزایش هستم. چون در هیچ عبادتی به این اندازه بنده شبیه خدا نمی شود. انسان از طریق روزه داری، ظهوری از غنای حق می گردد، همچنان که خداوند هیچ نیازی به غذا ندارد، روزه دار به نحوی در حدّ خودش شبیه چنین حالتی می شود. اگر حدیث «اَنَا اَجزی بِه» باشد، یعنی خودم جزایش را می دهم، این هم مژدة بزرگی است، یعنی نتیجة روزه و جزای روزه دار را به واسطه ها واگذار نمی کنم و به واقع این هم مقام کمی نیست، چون در هر صورت در این حالت هم کمالات بسیار متعالی را از خدا دریافت می کنید.
شما در روزه، کمی از گرایش به دنیا منصرف می شوید و در نتیجه یک غنای مختصری نسبت به دنیا در شما پدیدار می شود و لذا به یک اعتبار صفتی از صفات عُلیای خداوند یعنی صفت «غنی» در قلب شما تجلّی می کند و نیازتان به دنیا کم می شود و با خدا مأنوس می گردید. یعنی اگر روزه دار همت خود را بلند کند و در طلب حق باشد، نور حق در اسم غنا در قلبش می تابد و این یک نحوه قرب به حق است.
(مختصری از کتاب« روزه دریچه ای به عالم معنا».)
منبع: لب المیزان
..........................
پی نوشت ها:
1- جهت بررسی مفصّل خطبه حضرت به بحث «ماه رمضان و نحوه برخورد با آن» مراجعه فرمایید.
2- «نارُ اللهِ الْمُوْقَدَه، اَلَّتی تَطلَِّعُ عَلَی الْاَفْـئِدَةِ» آیات 6 و 7 سوره همزه
3- در روایت داریم؛ شیطانِ عصیانگر بسته می شود ولی شیطان وسوسه گر می ماند. یعنی وسوسه هست ولی روح انسان از آن متأثر نمی شود تا اراده کند تحت تأثیر آن وسوسه آن عمل نماید.
4- مَن لا یحضره الفقیه ج 2 ص 75.
افزودن دیدگاه جدید