روز دانشجو

از مهم ترین حرکت های سیاسی، اعتراض دانشجویان در 16 آذرماه سال 1332هجری شمسی به ورود معاون رئیس جمهور آمریکا بود و نقطه اوج آن را می توان در اشغال لانه جاسوسی آمریکا در 13 آبان ماه سال 1358 ه.ش مشاهده کرد. جنبش دانشجویی را می توان در سه مرحله چنین تبیین کرد. در مرحله اول، جنبش دانشجویی با جریان روشنفکری پیوند خورده و از این منبع برخاسته و به آن وابسته است. هرچند، حرکت دانشجویی در عین حال، به دلیل اقتضائات جوانی، دارای روحی پاک و به دور از خدعه ها و فریب های سیاسی کاران بود. در مرحله دوم و با اوج گیری انقلاب اسلامی در سال 1356 و 1357ه.ش، جنبش روشنفکری و دانشجویی که خود را پیشتاز جنبش سیاسی می پنداشت، ناگهان خود را عقب مانده یافت. حرکت عظیم مردم در اعتراض علیه رژیم، خرده احزاب و گروه های سیاسی و نیز جریان روشنفکری و جنبش دانشجویی را به تعجب واداشت و آنان را به اعلان موضع فراخواند. در این شرایط و احوال، جریان روشنفکری، عمدتاً کلاف سردرگمی بود که چندان به عمق، گستره و ماندگاری قیام باور نداشت و به گونه های مختلف سعی می کرد که آن را حرکتی کور تعبیر کند. در مرحله سوم، اهمیت و حرمت حرکت سیاسی دانشجویی در آن بود که خود را از بند روشنفکری گسست و از همراهی با مردم، احساس شرم و آزرم نکرد و پابه پای مردم پیش آمد و برای خود افتخاری عظیم در تاریخ سیاسی ایران کسب کرد.