کیفیت پا به پای کمیت در سوادآموزی

چنانکه می دانیم نهضت سوادآموزی در هفت دی 1358 به فرمان حضرت امام خمینی(رحمت الله علیه) تاسیس شد. امام خمینی در پیام خود بمناسبت تشکیل نهضت سوادآموزی، همگان را(چه باسواد و چه بی سواد) به میدان مبارزه با بی سوادی دعوت کرد. «برای این امر لازم است تمام بی سوادان برای یادگیری و تمام خواهران و برادران با سواد برای یاد دادن بپا خیزند.»[1] نکته ای که در سخنان امام راحل، باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، و احادیث اهلبیت نیز بر آن  تاکید دارند، همت باسوادان بر ای یادگیری بی سوادان است و صد البته این علم آموزی باید هم از لحاظ کمی باشد و هم کیفی.
حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «زَكاةُ العِلمِ بَذلُهُ لِمُستَحِقِّهِ؛ زكات دانش، آموزش به كسانى است كه مستحق آنند.»[2] حضرت در این حدیث، باسوادان را ترغیب می کند که دین خود را نسبت به بی سوادان بجا آورند، و البته بجا آوردن این دین، باید ابتدا در کردار و رفتار شخص آموزش دهنده تجلی یابد.
حضرت علی(علیه السلام) در حدیثی دیگر می فرماید: «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَليَبْدَأ بِتَعْليمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْليمِ غَيْرِهِ و َلْيَكُنْ تَاْديبُهُ بِسيرَتِهِ قَبْلَ تَأْديبِهِ بِلِسانِهِ؛ كسى كه خود را پيشواى مردم قرار داده، بايد پيش از آموزش ديگران، خود را آموزش دهد و پيش از آن‏ كه ديگران را با زبان، ادب بياموزد، با كردارش ادب آموزد.»[3] پیام این حدیث مولی الموحدین برای معلمان کشور(مخصوصا معلمان نهضت سوادآموزی)، این است که رفتار و کردار مناسب، بیشتر از خواندن و نوشتن اهمیت دارد.
باید علم آموزی علاوه بر کسب معلومات و پیشرفت دنیوی، پیشرف در جنبه اخروی و معرفتی(کردار و رفتار مناسب و اسلامی) را نیز تقویت کند. پیامبر اسلام می فرماید: «خَيرُ الدُّنيا وَالآخِرَةِ مَعَ العِلمِ؛ خير دنيا و آخرت با علم و دانش است.»[4] پیام این حدیث این است که علم و دانش باید راه موفقیت در هر دو دنیا را برای انسان هموار کند؛ زیرا مسلمان کسی است که هم خیر دنیا را خواهان است و هم آخرت[5]
آیا رشد علم آموزی در کشور ما توانسته است همچنانکه در بعد کمی رشد کند، در بعد کیفی و معرفتی نیز رشد کند؟ ان شاءالله که اینچنین باشد.

پی نوشت
1ــ کلیک کنید
2ــ غرر الحکم و درر الکلم،ص391
3ــ  مثیرالاحزان،ص50
4ــ بحارالانوار، ج79، ص170
5ــ آیه 201 بقره: «و گروهى از آنان مى‏گويند: پروردگارا! به ما در دنيا نيكى و در آخرت هم نيكى عطا كن، و ما را از عذاب آتش نگاه دار.»