مرگ رئیس جمهور پیشین بوسنی و هرزه گوین؛ علی عزت بگوویچ(2003میلادی)

علی عزت بگوویچ، رئیس جمهور سابق بوسنی هرزگوین در هفتم اوت 1925میلادی، در یکی از مناطق بوسنی به نام بوس سمک متولد گردید. وی پس از فراغت از تحصیل، با جمعیت علمای هدایت که در بوسنی تأسیس شده بود، همکاری نمود و در شمار برجسته ترین شاگردان این مکان به شمار می رفت. این جمعیت در بیداری مسلمانانِ یوگسلاوی بعد از جنگ جهانی دوم سهم بسزایی داشت. علی عزت بگوویچ در 21 سالگی به علت اعتقادات اسلامی و تلاش برای رواج ارزش های اسلامی در جامعه کمونیستی یوگسلاوی به زندان محکوم شد و سه سال در زندان ماند. اما پس از آزادی، نه تنها فعالیت خود را متوقف ننمود بلکه آن را گسترش داده و به آگاه ساختن نسل جوان پرداخت. وی در عین حال به تحصیلات خود ادامه داد. وی در سال 1956میلادی، در رشته حقوق از دانشگاه سارایوو فارغ التحصیل گردید و از این زمان به عنوان یک وکیل، حقوق دان و سیاست مدار مسلمان در یوگسلاوی شناخته شد. در طی سال های بعد، بگوویچ به علت افشای ماهیت کمونیسم در جامعه یوگسلاوی، تحت نظر قرار داشت و در سال 1983میلادی، بار دیگر توسط کمونیست ها دستگیر و به 14 سال زندان محکوم شد. وی در سال 1989میلادی آزاد گردید و حزب اسلامی اقدام دموکراتیک را بنیان نهاد. پس از فروپاشی فدراسیون یوگسلاوی وی در اواخر سال 1990میلادی، به ریاست جمهوری بوسنی هرزگوین انتخاب شد. کمتر از 6 ماه پس از آن، آشوب و نابسامانی مناطق تحت کنترل فدراسیون یوگسلاوی سابق را فرا گرفتو مردم کرواسی خواهان استقلال از صربستان شدند. علی عزت بگوویچ نیز در پی این تحولات، رفراندومی برای تمایل یا عدم تمایل مردم به استقلال برگزار کرد که مسلمانان بوسنی یکپارچه خواهان استقلال شدند. و در ماه مارس 1992میلادی، استقلال جمهوری بوسنی هرزگوین اعلام شد. این امر موجب نگرانی صرب ها گردید، اما بگوویچ که به اتحاد و تمامیت ارضی کشورش علاقه مند بود و از سوی دیگر از لحاظ اعتقادی، فردی سکولار به شمار می رفت، به اقلیت های غیرمسلمان قول داد بوسنی را به یک کشور اسلامی و مذهبی مبدل نسازد و حقوق کلیه اقلیت ها را محترم شمرد. اما رهبران صرب های بوسنی که مخالف استقلال این منطقه از صربستان بودند، اقلیت صرب ساکن بوسنی را تحریک نموده و شورش بزرگ قومی با حمایت آشکار صربستان برای اخراج مسلمانان از بوسنی آغاز شد. این وضعیت چهار سال به طول انجامید و در این مدت، خانه های مسلمانان آتش زده شد. اموال آنها به یغما رفت و موجی از ترور، تجاوز، خون ریزی و قتل عام، زن و مرد و کودک بوسنیایی را دربرگرفت. در طی این زمان، علی عزت بگوویچ در مقام رئیس جمهور از یک طرف مبارزات مردمی علیه صرب ها را سازمان داده و آنها را تقویت می نمود و از سوی دیگر در عرصه بین المللی برای برانگیختن احساساتِ دولت ها و بسیج آنها در حمایت از مردم بوسنی و علیه صرب ها تلاش فراوانی انجام داد که سرانجام به امضای صلح دِیتون در اواخر سال 1995میلادی، در امریکا منجر شد. براساس این پیمان گرچه مناطق بسیاری از کنترل مسلمانان خارج شد و باعث نارضایتی رهبران مسلمان و مردم بوسنی بود اما به اعتقاد بگوویچ امضای پیمان دِیتون از ادامه جنگ و مرگ قطعی هزاران مسلمان دیگر، بهتر بود. هم چنین برپایه این قرارداد، مقدر شد مقام ریاست جمهوری به صورت دوره ای و به ترتیب میان مسلمانان، صرب ها و کروآت ها گردش کند. بدین سان در اولین دوره ریاست جمهوری در سال 1996میلادی، علی عزت بگوویچ به مقام ریاست جمهوری نائل آمد. وی در نیمه سال 2000میلادی در اعتراض به تضعیف مسلمانان و برجسته کردن نقش صرب ها در مجامع بین المللی و در نتیجه تأمین خواسته های توسعه طلبانه صرب ها، از مقام خود به عنوان رئیس جمهور بوسنی کناره گرفت و در بیانیه ای اعلام کرد شرایط کنونی که تنها بی عدالتی در آن حکم فرماست، شرایطی نیست که من بتوانم در آن زندگی کنم. بگوویچ در عین حال به عنوان یک محقق و نویسنده اسلامی آثاری از خود بر جای گذاشت که مشکلات رنسانس اسلامی، بیانیه اسلامی، فرار من از آزادی و اسلام میان شرق و غرب از آن جمله است. علی عزت بگوویچ سرانجام در 21 اکتبر سال 2003میلادی، در سن 78 سالگی درگذشت.