همسر فرعون، الگویی قرآنی

خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید:
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیتًا فِی الْجَنَّهِ وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ؛[۱]
و خداوند براى اهل ایمان، همسر فرعون را مثال مى‏ زند؛ زمانى که به پروردگار خویش عرض کرد: پروردگارا! خانه‏ اى براى من نزد خودت در بهشت بساز و مرا از دست فرعون و کارهایش نجات ده و [نیز] از دست مردم ستمکار نجاتم ده.
خدواند متعال در قرآن کریم، الگوهایی ارائه کرده است که مردم بتوانند بیشتر بهره ببرند و با آن الگوها ارتباط برقرار کنند. در بخش رجال، سلسله جلیله انبیا علیهم السلام  به خصوص پیامبران اولواالعزم و بقیه انبیا و افراد پایین ترازانبیا که الگوهای خاصی هستند، در قرآن کریم مطرح شده است.
در سلسله زنان یک ترتیب و نظمی در چینش الگوها و اسطوره های مؤمن و غیر مؤمن هست. در بخش الگوهای نساء از اهل ایمان، یکی از زن های برگزیده، زن فرعون است. چرا قرآن این شخصیت را مطرح می کند؟ چون زن ها غالباً از سلطه همسر، صدمه می خورند؛ مثلا بعضی از زن ها می گویند: من ماهواره نمی خواستم؛ بلکه شوهرم آن را به منزل آورد. یا این که من حرف ندارم نماز صبح را اول وقت بخوانم؛ اما شوهرم می خوابد و نماز صبح نمی خواند. از همین مدل، قرآن نمونه ای را ارائه می کند که همه قبایل و عشایر اهل مصر، در بخش شرک و ادعای الوهیتِ کاذب، شوهر او را پذیرفته اند؛ ولی یک زن با آن شوهر زندگی می کند و موحّد است. این زن، خیلی باید مدیریت داشته باشد و خیلی هوشیار باشد.
انسان وقتی به جامعه نگاه می کند، می بیند که عموم زنان از تسلّط شوهرِ ناباب، بسیار ضربه می خورند و به سبب همین تسلّط، نمی توانند حقیقتِ خودشان را دریابند و ارتباط خود را با خدا نگاه دارند، تا بتوانند همه زندگیشان را مدیریت کنند.
کسی که به عنوان همسر فرعون و زیر مجموعه مدیریتی این مرد است، چطور خود را پیدا کرده که ارتباط توحیدی با حق تعالی را در این شرایط محیطی سخت، نگاه داشته است؟ ما باید این جریان همسر فرعون را فقط قصه و داستان ندانیم؛ بلکه توجه به ابعاد مختلف آن هم داشته باشیم و سختی های آن زن، هوشیاری، ذکاوت، مدیریت، ارتباط با حق تعالی ـ یعنی مدد گرفتن از عالم غیب  و خیلی امور دیگر را مدّ نظر بگیریم. این زن چه کار کرد که از چهره های ماندگار در بخش اسطوره های اهل ایمان در باب نساء شد؟ این کار، سختی های بسیار دارد؛ اما چیزی را بدون دلیل به کسی نداده اند.
به هر حال قرآن کریم درباره همسر فرعون می فرماید:
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیتًا فِی الْجَنَّهِ.
کلمه «عِنْدَکَ» بزرگی همسر فرعون را می رساند که قرآن کریم این دعا را از او نقل می کند.
کلمه «بَیتًا» جالب است و کلمه «عِنْدَکَ» جالب تر. او مقام عندیّت را از حق تعالی می خواهد؛ چون بالاترین اسطوره باطل (فرعون) با او زندگی می کرد و در کنار او بود، چاره ای نداشت جز این که به آخرین حدّ بزند و دست به دعا بردارد. خدا هم از او پذیرفت و او را یکی از زنان برگزیده عالم قرار داد.
در ادامه آیه، همسر فرعون از خدواند درخواست می کند:
وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ؛
خدایا مرا از فرعون و عمل او نجات بده.
همسر فرعون از دو چیز رنج می برد؛ نه تحمّل فرعون را داشت و نه تحمّل عمل فرعون را؛ لذا درخواست همسر فرعون در این آیه، هم نجات از فرعون و هم نجات از عمل او است.
 -------------------------
پی نوشت:
[۱] . سوره تحریم، آیه ۱۱.

-----------------------
منبع : بنیاد هاد