نقش خانواده در مقابل تهاجم فرهنگی (بخش پنجم)

با توجه به اینکه دشمنان ایران اسلامی در درجه اول این تهاجم؛ کودکان، نوجوانان و جوانان را به عنوان هدف قرار داده اند. خانواده ها باید پس از شناخت فرهنگ، انواع فرهنگ، زمینه، اهداف و آثار تهاجم فرهنگی، شیوه های تهاجم و از همه مهتر نقش خود در مقابل آن را که همان مقابله با تهاجم فرهنگی است را به دقت مورد بررسی قرار دهند

فرهنگ غربی و فرهنگ شرقی

امروزه در تقسیم كلی، فرهنگ كشورهای جهان را به دو دسته شرقی و غربی تقسیم می كنند. دو اصطلاح شرق و غرب تعابیر جغرافیایی هستند و با این ملاک كشورهای چین، فیلیپین، ژاپن و... شرقی محسوب می شوند و ایسلند، كانادا و تمام آمریكا از شمال تا جنوب، غربی؛ اما این دو مفهوم در حوزه ها و قلمروهای دیگر مثل سیاست، حكمت، فلسفه، عرفان و تاریخ هم در برابر هم قرار می گیرند؛ برای مثال، تقابل اسلام و غرب، صورتی از تقابل شرق و غرب محسوب می شود. در این تقسیم بندی تاریخی و سیاسی منظور از فرهنگ غربی همان بینش یونان و روم بعد از میلاد مسیح و اروپای بعد از رنسانس است كه برخی از ویژگی های آن عبارت ند از: اصالت قدرت، اصالت ماده، اصالت زندگی، نظم فكری و عملی، اصالت مصرف، میل به تحلیل عقلانی، خودمداری و اومانیسم.
در مقابل فرهنگ غربی، مجموعه ای از فرهنگ های ملل شرقی قرار دارد كه عمدتاً دارای ویژگی های زیر است:
طالب و تابع قطب بزرگ ازلی(خداوند) است(اصالت وحدانیت)؛ در جست وجوی روح و یافتن راز خلقت است (اصالت روح)؛ میل به تحلیل عاطفی دارد؛ قوم گرا و ناسیونالیسم است؛ به همه چیز با دیده ابهام می نگرد.

عوامل تهاجم فرهنگی

عوامل تهاجم فرهنگی را می توان به دو دسته تقسیم كرد:
الف)عوامل برون زا: زمینه ها، عناصر و ابزاری كه به نحوی ردپای كشورهای خارجی(غربی) در آنها دیده می شود عوامل برون زا هستند؛ از جمله: اعزام مستشرقین، تلاش برای دین زدایی از طرق مختلف، ایجاد روحیة خودباختگی فرهنگی، ساخت و فروش وسایل ارتباطی، نظیر ماهواره و ویدئو و... . سیاست گزاران و طراحان كشورهای سلطه جو این عوامل را طراحی و برنامه ریزی می كنند و افراد داخلی آن را به اجرا درمی آورند.
ب)عوامل درون زا: زمینه ها، عناصر و ابزاری كه ریشه داخلی داشته و غیرمستقیم یا مستقیم به پذیرش تهاجم فرهنگی از خارج به داخل كمک می كنند عوامل درون زا هستند؛ از جمله: زمینه هایی هم چون بیكاری، فقر اقتصادی، ناب سامانی خانوادگی، غفلت مسئولین فرهنگی و اجتماعی و ناآگاهی جوانان و نوجوانان و... .

نقش خانواده در مقابل تهاجم فرهنگی

با توجه به اینکه دشمنان ایران اسلامی در درجه اول این تهاجم؛ کودکان، نوجوانان و جوانان را به عنوان هدف قرار داده اند. خانواده ها باید پس از شناخت فرهنگ، انواع فرهنگ، زمینه، اهداف و آثار تهاجم فرهنگی، شیوه های تهاجم و از همه مهتر نقش خود در مقابل آن را که همان مقابله با تهاجم فرهنگی است را به دقت مورد بررسی قرار دهند. 

راههای مقابله با تهاجم فرهنگی

بی تردید امروزه اكثر كشورها در پی آن هستند كه راهكارهایی بیندیشند تا از تخریب و تضعیف فرهنگ خود از طریق رسانه های همگانی هدایت شده توسط غرب بكاهند؛ هرچند كسی منكر این واقعیت نمی تواند باشد كه در دنیای امروز، كشورها نمی توانند دیواری به دور خود بكشند و از برخورد فرهنگ جامعه خود با فرهنگ های بیگانه، در امان باشند، زیرا رسانه های همگانی جهان همچون ماهواره ها و تكنولوژی اینترنت، مردم دنیا را در جریان آخرین پیشرفت ها، مُدها، ساخته ها، هنرها و غیره قرار می دهند. اگر فرهنگ جامعه ای توان خود را از دست بدهد و اگر مردمی از فرهنگ خود گُسسته شوند، قدرت درست اندیشیدن از آنها سلب می گردد و در این دریای ارتباطات غرق می شوند.
اگر ظرف مدت دو سال، جامعه شوروی سابق به كلی دگرگون می شود و رسانه ها و كانال های تلویزیونی آمریكایی و اروپایی چنان فرهنگ آن را در هم می كوبند كه آثار نویسندگان و هنرمندان بزرگ روسیه به كلی فراموش می شود و الگوهای غرب مقبولیت می یابند، بیش تر به این دلیل است كه پیش از آن، فرهنگشان صلابت و ایستادگی خود را از دست داده بود. ما معتقدیم فرهنگ اصیل اسلامی و تعصّب مذهبی، همچون درخت تنومندی در ذهن و قلب مردم مسلمان این مرز و بوم ریشه دوانیده است و طوفان«تهاجم فرهنگی» به راحتی نمی تواند این درخت را از جای بركَنَد، اما نباید از تكانهای گاه و بیگاه آن كه میوه های نارسیده را سرنگون می سازد غافل بود؛ لذا شناخت راههای مقابله با تندباد تهاجم بسیار حایز اهمیت است.
ملت هایی كه علاقه مند به حفظ و پاسداری از«هویت فرهنگی» خود هستند، سعی می كنند فرهنگ غیر مادی جامعه خویش را حفظ نمایند. البته این بدان معنا نیست كه می توان(یا باید) فرهنگ غیرمادی را كاملاً دست نخورده و ثابت و اصیل نگه داشت؛ زیرا، همان طور كه در ویژگی های فرهنگ ملاحظه شد، تغییر از خصوصیات فرهنگ است. ولی این تغییر، در صورتی به هویت فرهنگی آسیب نمی رساند و باعث از هم گسیختگی آن نمی شود كه جریان كُند، بطئی، عادی و خودبه خودی را بپیماید.
برای مقابله و مبارزه با«تهاجم فرهنگی» راههای بسیار زیادی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ذكر شده كه هر كدام دارای اهمیت خاص خود است.
 با کنکاشی فشرده در زمینه ها، ابزار و شیوه های«یورش فرهنگی» راههای رویارویی با آن آشکار می شود، ولی برشمردن مؤثرترین آنها می تواند چونان تذکاری خانواده ها را سودمندتر افتد و ایشان را در این نبرد مقدس یاری دهد. بر این اساس، مهمترین این راهها از نظر ثمر دهی و کارآیی به قرار زیر است:
1- تقویت بینش دینی و سیاسی
2- دقّت در برنامه های آموزش و پرورش کودکان، نوجوانان و جوانان
3- اشباع نیازهای طبیعی فرزندان از راههای مشروع
4- زُدودن فقر اقتصادی
5- پیشگیری از نفوذ عوامل فرهنگی دشمن
6- تقویت و احیای عزّت نفس
7- مبارزه با روحیه تجمّل گرایی
8- شناخت فرهنگ و اهداف دشمن در تهاجم فرهنگی
9- استفاده از همه ابزارهای ممکن برای دفاع فرهنگی

ادامه دارد...