درگذشت ریاضی دان و منجم برجسته آلمانی؛ ویلیام هرشل(1822میلادی)

25 اگوست
ویلیام هرشِل,william herschel,كشف ماهیت كهكشانِ راه شیری,ستاره شناس انگلیسی,گنجینه تصاویر ضیاءالصالحین

سر ویلیام هِرْشِلْ(william herschel)، ستاره شناس آلمانی در 25 نوامبر سال 1738میلادی در هانوفر از شهرهای آلمان به دنیا آمد. او تا نوجوانی به کار چوپانی مشغول بود و سپس مدتی به فراگیری موسیقی پرداخت. هرشل روزی کتابی درباره نجوم به دستش رسید و چون مطالعه کرد دریافت که برای فهم مطالب آن، محتاج دانستن پاره ای از مباحث نور است و آن گاه متوجه شد که مطالعه نور بدون دانستن ریاضیات ثمربخش نیست. لذا جبر و هندسه آموخت و پس از مدتی مطالعه درباره نور و نجوم، دیدار ستارگان به قدری او را به شوق آورد که خانه خود را به کارگاهی برای ساختن تلسکوپ تبدیل کرد. هرشل با کوشش فراوان موفق به ساخت تلسکوپی گردید که فاصله کانونی آن 11 متر و هفتاد سانتیمتر، قطر آینه اش 147 سانتیمتر با وزنی در حدود یک تن بود. وی در سال 1782میلادی هنگامی که با این تلسکوپ مشغول رصد ستارگان بود، ناگهان ستاره ای دید که مانند سایر ستاره ها به صورت یک نقطه نورانی نبود، بلکه هم چون قرصی درخشان بود. هرشل به زودی دریافت که سیاره تازه ای را کشف کرده و معلوم ساخت که پهنه منظومه شمسی وسیع تر شده است. این سیاره، اورانوس نام گرفت و هرشل با این کشف، دستگاه منظومه شمسی را که از زمان قدیم، محدود به سیاره زحل بود وسعت داد. او هم چنین دو قمر اورانوس را نیز کشف نمود. کشف ویلیام هرشل غوغایى در مجامع علمی به پا کرد و او را غرق در افتخار نمود، به طوری که به او عنوان کاشف اعماق آسمان لقب دادند. هرشل در ادامه کارهای اخترشناسی خود اعلام کرد که خورشید در آسمان ثابت نیست و تغییر مکان می دهد و سیارات را همراه خود می بَرَد. وی فهرستی از دو هزار و پانصد سحابی تشکیل داد و گفت این سحابی ها مجموعه ای از ستارگان و توده هایى از گاز هستند. رصدهای متعدد و تحقیقات عمیق نجومی هرشل در باب ستارگان، موجب شد که وی یک نظریه جامع در باب جهان پرستاره مطرح کند. او نخستین کسی بود که صراحتاً گفت منظومه شمسی جزء بسیار کوچکی در جهان ستارگان است. ویلیام هرشل در پایان عمر به ریاست جامعه پادشاهی و عضویت آکادمی علوم فرانسه انتخاب شد و افتخاری جهانی به دست آورد تا این که در روز 25 اوت 1822میلادی در 84 سالگی درگذشت.

Share