رهایی از اسارت وهم

در روایتی نقل شده است جناب کمیل رضوان الله تعالی علیه از امیرالمؤمنین علیه السلام پرسید: حقیقت چیست؟ حضرت فرمودند: تو چه کار به حقیقت داری؟ کمیل عرض کرد: مگر من کسی نیستم که اسرار خود را برای او نقل می کردید؟ حضرت فرمودند: بله؛ اما مقدار بسیار کمی. گویی حضرت می خواستند به کمیل بفرمایند: اسرار، مانند آب درون کوزه است که کمیل از نَم این کوزه بهره برده است. زمانی که کمیل دید به جواب سؤالش نرسید، از باب دیگری وارد شد و به آن حضرت عرضه داشت: آیا کسی مانند شما، سائل را ناامید می کند. حضرت جواب سؤال کمیل را در یک جمله کوتاه فرمودند. کمیل گفت: بیشتر توضیح بدهید. حضرت فرمودند: الحقیقه محو الموهوم مع صحو المعلوم.[۱]
 در توضیح این عبارت باید گفت: بشر یک پرده ضخیمی بین خود و خداوند دارد که اگر آن پرده را کنار نزند، هم در این دنیا و هم در آخرت دچار مشکلات می شود. آن پرده ضخیم، اسارت قوای وهمی است؛ مثلا انسان باید بداند چه مقداری از تسلّط قوای شهوی بر او، وهم است و چه مقداری از آن حقیقی است و باید ادامه پیدا کند. ما چه نوع اسارت هایی در شبانه روز با این قوه و قوای دیگر داریم که نمی‏توانیم حرکتی منظّم به سوی خدای متعال داشته باشیم. خشم نابهنگام، برتری جویی بی حساب، خودباوری کاذب و غیره، هر کدام ممکن است در انسان وجود داشته باشد.
کلید حلّ این گونه گرفتاری ها به دست بهترین اساتیدی است که در حوزه های علمیه یافت می شدند، که هم برای بخش علمی و هم برای بخش عملی این سفر، برنامه داشته اند. ما باید به این باور برسیم که بهترین نیروهای اخلاق عملی فقط در حوزه‏ های علمیه بوده اند؛ کسانی که بسیار با نجابت زندگی می‏کردند.
مرحوم آیت الله بهجت قدس سره نقل می کردند: «مرحوم آیت الله قاضی قدس سره گاهی از بنده پول، قرض می گرفتند تا امورات زندگی را بگذرانند». آیت الله قاضی با این که درس بسیاری از بزرگان شهر نجف را درک کرده بودند، ولی به ایشان اتهاماتی زدند تا بزرگان را در مقابل ایشان قرار دهند؛ در حالی که آن اتهامات اصلا به ایشان وارد نبوده است. این بخش [سبک علمی و عملی بزرگان] باید احیا شود؛ زیرا بسیار مورد نیاز است و بدون این بخش، حوزه های علمیه پوچ خواهد بود.
خدای متعال خیلی بر سر ما منّت گذاشته که ما را راه داده است؛ اما به شرطی که این راه را برویم و به طهارت، تقوا و معنویتی برسیم که حضرات معصومین علیهم السلام را شهود کنیم. این ها مراتبی است که در کتب نوشته نشده است؛ بلکه فقط حاصل طیّ طریق معنوی است. برای این که انسان مورد عنایت قرار گیرد، باید مانند بزرگان، اهل بیداری سحر، اهل قرآن و اهل توسل به اهل بیت علیهم السلام شود.
————————————————————————–
[۱]. روضه المتقین، ج‏۲، ص۸۱.

منبع : بنیاد هاد