زیارت عاشورا - با صدای باسم کربلایی (صوت، متن، سند، دانستنی ها)

زیارت عاشورا زیارت نامه ای برای زیارت امام حسین(علیه السلام) و دیگر شهدای کربلا در روز عاشورا است. این زیارتنامه حدیث قدسی است و از امام محمد باقر(علیه السلام) نقل شده است. سند این زیارت را صحیح و بی نیاز از بررسی دانسته اند.

براساس روایات و گزارش ها، این زیارت آثار و برکات متعددی دارد. در روایت صفوان از امام صادق(علیه السلام) آمده است هرگاه حاجتی داشتی، این زیارت و دعای بعد از آن را بخوان و حاجتت را از خدا بخواه که برآورده خواهد شد.

برخی از محققان معتقدند فرازی از این زیارت نامه که مشتمل بر لعن است، در نسخه های قدیمی تر وجود ندارد. عده ای از عالمان شیعه به این ادعا پاسخ داده اند. درباره زیارت عاشورا کتاب های متعددی نوشته شده است از جمله شفاء الصدور نوشته ابوالفضل تهرانی و شرح زیارت عاشورا از سید عزالدین حسینی زنجانی.

ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ

1.فضیلت و اهمیت زیارت عاشورا

زیارت عاشورا معروف ترین زیارت نامه امام حسین(علیه السلام) است. این زیارت نامه حدیث قدسی و از سوی خداوند رسیده است.[ حسینی، زیارة عاشورا تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۰۹] شیعیان و علمای شیعه در ایام مختلف سال آن را به تنهایی یا به صورت جمعی قرائت می کنند.[ملکیان، مقدمه شفاءالصدور، انتشارات اسوه، ص۵] گفته شده تداوم خواندن این زیارت، آثار و برکات ویژه ای به دنبال دارد.[مکارم شیرازی، کلیات مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۳۹۴] به گفته میرزا ابوالفضل تهرانی، از علمای شیعه در قرن سیزده و چهاردهم قمری، از زیارت عاشورا در برآورده شدن حاجات، آن قدر برکات و منافع دنیوی و آثار و خواص شگفت آور نقل شده است که قابل شمارش نیست.[حسینی زنجانی، شرح زیارت عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۳۲ و ۳۳]

برپایه روایت صفوان بن مهران، امام صادق(علیه السلام) و پدران معصوم آن حضرت ضمانت کرده اند که هر کس این زیارت و دعای بعد از آن را از دور یا نزدیک بخواند، زیارتش مقبول درگاه خدا، دعایش مستجاب، حاجاتش برآورده شده، مورد شفاعت قرار گرفته و حتی شفاعتش درباره دیگران نیز پذیرفته شده و اهل بهشت خواهد بود.[طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۸۱] در پایان روایت صفوان آمده است: ای صفوان هرگاه حاجتی داشتی، در هر مکان که بودی، این زیارت و دعای بعد از آن را بخوان و حاجتت را از خدا بخواه که از جانب خداوند برآورده خواهد شد.[طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۸۲]

به گفته میرزا جواد تبریزی، از مراجع تقلید معاصر، در اهمیت این زیارت نامه همین بس که علمای بزرگ شیعه همچون ابن قولویه، شیخ طوسی، ابن مشهدی، سید ابن طاووس، علامه حلی، شهید اول و دیگران در طی قرون متمادی آن را نقل کرده اند.[تبریزی، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، ۱۳۸۹ش، ص۹۶]

ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ

2.ثواب قرائت زیارت عاشورا

براساس روایتی که علقمه بن محمد حضرمی از امام باقر(علیه السلام) نقل کرده است، کسی که پس از سلام بر امام حسین و دو رکعت نماز، زیارت عاشورا را بخواند، هزار هزار حسنه به او عطا می شود، هزار هزار گناه از او محو می شود و هزار هزار درجه بالا می رود و از کسانی خواهد بود که در رکاب امام حسین(علیه السلام) به شهادت رسیده اند؛ هم درجه با آنان خواهد بود. همچنین او در ثواب تمام انبیا، رسولان و هر کس که امام حسین را از روز شهادتش تا کنون زیارت کرده است، شریک خواهد بود.[ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۶] در این روایت آمده است که امام پنجم شیعیان بعد از نقل این زیارت، فرمود: «ای علقمه! اگر توانستی هر روز از عمرت حسین(علیه السلام) را با این زیارت نامه، زیارت کنی، این کار را انجام بده، پس برای تو ثواب تمام این زیارت است.»[طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۶ و ۷۷۷] بر پایه روایت مذکور، کسی که با این زیارت نامه، امام حسین(علیه السلام) را در روز عاشورا از دور زیارت کند، تمام آن ثواب ها نیز برایش نوشته می شود.[ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵]

ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ

3.اعتبار سندی زیارت عاشورا

به گفته آیت الله سید موسی شبیری زنجانی، حدیث شناس و عالم رجالی شیعه، علمای امامیه درباره وثاقت سند زیارت عاشورا اجماع دارند و همه آنها اصل زیارت عاشورا را امری قطعی و مسلم می دانند.[شبیری زنجانی، استفتاء شماره ۴۳۸۳، تاریخ ثبت استفتاء ۱۳۸۶/۰۱/۳۰] آیت الله شبیری هم چنین معتقد است علاوه بر تاییدات غیبی که زیارت عاشورا دارد، سند نقل شده در کتاب مصباح المتهجد سندی صحیح است. [«استفاتائات عزاداری»، سؤال ۶۷، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آیت الله العظمی شبیری زنجانی] او از دو طریق صحت این سند را تبیین می کند.[شبیری زنجانی، جرعه ای از دریا، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۲۵۱-۲۵۲] آیت الله میرزا جواد تبریزی نیز معتقد است که زیارت عاشورا نیازی به بررسی سندی ندارد؛ زیرا این زیارت، مشهور و جزو شعارها و باورهای شیعه شده است و مضامین آن نیز در روایات صحیح وجود دارد.[تبریزی، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، ۱۳۸۹ش، ص۷۵]

قدیمی ترین متنی که زیارت عاشورا در آن نقل شده، کامل الزیارات[ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵-۱۷۹] نوشته ابن قولویه در قرن چهارم هجری است. در این کتاب، متن زیارت عاشورا از امام باقر(علیه السلام) نقل شده است.[ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵] به گفته ابوالمعالی محمد کلباسی،[کلباسی، شرح زیارت عاشورا، ۱۴۲۸ق، ص۲۱۰] از مجتهدان قرن سیزدهم هجری که شرحی بر زیارت عاشورا نگاشته، شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد[طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۲]، این زیارت را با سندی دیگر از امام باقر(علیه السلام) نقل کرده است.[ابن قولویه این زیارت را از علقمة بن محمد حضرمی نقل کرده و سندش این گونه است: «قَالَ صَالِحُ بْنُ عُقْبَةَ الْجُهَنِیُّ وَ سَیْفُ بْنُ عَمِیرَةَ قَالَ عَلْقَمَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْحَضْرَمِیُّ فَقُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ(علیه السلام)...»(ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵) اما شیخ طوسی آن را از صالح بن عقبه و او از پدرش نقل کرده و سندش این گونه است: «رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(علیه السلام) قال...» (طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۲)] برخی از محققان معاصر معتقدند شیخ طوسی زیارت عاشورا را از کامل الزیارات نقل کرده است.[«دیدگاه علامه عسگری در رابطه با زیارت عاشورا»، سایت دبیرخانه دین پژوهان کشور]

در متن زیارت عاشورای نقل شده از سوی ابن قولویه و شیخ طوسی، اختلافاتی وجود دارد. همچنین در محتوای زیارت عاشورا، شواهدی هست که نشان می دهد این زیارت در اواخر حکومت امویان بیان شده است.[نگاه کنید به: انصاری، «درباره اصالت زيارت عاشوراء»، سایت بررسی های تاریخی]

ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ

4.درباره عبارت لعن در آخر زیارت

برخی از محققان درباره استناد عباراتی از زیارت عاشورا به معصومان، تردید کرده اند. سید مرتضی عسکری [«علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری] و محمدهادی یوسفی غروی،[«سخنرانی و مصاحبه ها»، سایت محمدهادی یوسفی غروی] عبارت «اَللَّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظَالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنِّی وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً ... إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ» را منقول از معصومین(علیهم السلام) نمی دانند و معتقدند این عبارت تا پیش از نیمه قرن هفتم در متن زیارت عاشورا وجود نداشته است. و بعد از سال ۶۵۰ق به کتاب مصباح المتهجد افزوده شد. ازاین رو، نسخه های مصباح المتهجد دوگانه شده است و این فراز در برخی نسخه ها هست و در برخی نسخه ها نیست.[«علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری؛ «آیت الله یوسفی غروی: امام، مطهری و بازرگان را مامور رسیدگی به آثار شریعتی کرد»، سایت تاریخ ایرانی.تاریخ مراجعه ۲۶ مرداد ۱۳۹۹]

مسلم داوری اصفهانی در کتاب «زیارة عاشوراء تحفة من السماء» در پاسخ به این نکته که یکی از فرازهای لعن در یکی از نسخه های مصباح المتهجد وجود ندارد،[حسینی، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۴۶] با بررسی چندین نسخه از نسخه های کتاب مصباح المتهجد، می گوید نسخه ای از کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی که سید ابن طاووس بر اساس آن گفته است که متن لعن در آن نیست، تنها یکی از نسخه های در دسترس ابن طاووس بوده است و او سه نسخه دیگر از مصباح داشته که متن لعن و سلام را از آن نسخه ها نقل کرده است.[حسینی، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۶۲]

ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ

5.محتوا

سلام: زیارت عاشورا با سلام بر امام حسین(علیه السلام) آغاز می شود و با سلام بر اولاد و یاران او ادامه می یابد. این زیارت همچنین، با سلام بر امام حسین و یارانش پایان می پذیرد.

یادآوری تاریخ شیعه: زیارت عاشورا ستم هایی را که بر شیعه وارد شده است با دو ضمیر «کُم» و «ک» برشمرده است. مرجع ضمیر «کُم» اهل بیت و مرجع ضمیر «ک»، امام حسین(علیه السلام) است. عبارت «اُمَّةً اَسَسَتْ اَساسَ الظُّلمِ وَ الجُورِ عَلَیکمْ اَهْلِ البَیتِ »، «اُمَّةً دَفَعَتْکمْ عَنْ مَقامِکمْ و اَزالَتْکمْ عَنْ مَراتِبِکمُ الَّتی رَتَّبَکمُ اللَّهُ فیها »، «المُمهِدِینَ لَهُمْ بِا لتَمکین مِنْ قِتالِکمْ» که در ابتدای زیارت آمده و «النّاصِبینَ لَکمُ الْحَرْبَ» که در اواسط زیارت آمده و معنی فارسی آنها عبارتند «از مردمی که ظلم و جور به شما اهل بیت را پایه گذاری کردند، مردمی که از شما را از منصبتان دور کردند و از مدارجی که خداوند برای شما مقرر کرده بود محرومتان کردند »، «مردمی که با شما جنگیدند و شما را کشتند و مردمی که از امرای ظلم و جور برای جنگ با شما اطاعت کردند» و عبارت «بر پا کنندگان جنگ با شما» یادآور برخورد غیر انسانی و خشن نیروهای سیاسی مخالف اسلام با اهل بیت بعد از رحلت رسول خدا است. یا عبارت «اُمةً اَسْرَجَتْ وَالجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتالِک» «مردمی که زین نهادند و مهار کشیدند و نقاب بستند برای نبرد با تو» به حوادث عاشورا اشاره دارد و دو فراز دیگر در زیارت عاشورا وجود دارد که در یکی روز عاشورا روزی معرفی شده است که بنی امیه و فرزند هند جگر خوار آن را مبارک شمرده اند و در فراز دیگری روز عاشورا روزی معرفی شده که آل زیاد و آل مروان به دلیل کشتن امام حسین در آن روز خوشحال شدند.
لعن: در زیارت عاشورا طیف مقابل امامت، که از در تخاصم و جنگ با امامان شیعه و حکومت آنان درآمده اند مورد لعن واقع شده اند. زیارت عاشورا، بنی امیه، آل زیاد و آل مروان را بعنوان گروه های ظالم و عبیدالله بن زیاد، عمر بن سعد، و شمر را بعنوان اشخاص ظالم نام برده است. ویژگی مشترک این افراد و گروه ها ظلم آنان به اهل بیت و جنگ و دشمنی با اهل بیت بوده است. در جای جای زیارت عاشورا این بخش از امت مورد لعن واقع شده، از آنان برائت اکید حاصل شده و حتی در دو فراز پایانی زیارت، این لعن به تمامی ظالمانی که در طور تاریخ در حق محمد(صلی الله علیه وآله) و آل محمد(علیهم السلام) ظلم کرده اند و می کنند تعمیم یافته است. هدف از این لعن ها این است که مسلمانان باید به پیروی از خداوند از طیف ظالم در حق پیامبر و خاندانش(علیهم السلام) ـ یعنی مخالفان حکومت امامتی ـ برائت بجویند و مسیر خود را با خط محمد(صلی الله علیه وآله) و آل محمد هماهنگ نمایند.
مهدویت و خونخواهی: در دو فراز زیارت عاشورا از خدا خواسته شده که خونخواهی امام حسین را به زعامت امام منصور از اهل بیت محمد(صلی الله علیه وآله) یا امام هدایت گری که ناطق به حق است روزی گرداند و این الفاظ، ظهور حضرت امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و خونخواهی توسط ایشان را می رساند و به اصل مهدویت اشاره می کند که زیربنای حرکتی ـ فکری شیعیان در زمان انتظار را تشکیل می دهد.

دعا: دعایی در زیارت عاشورا به این مضمون «اللهم اَجْعَلْ مَحیای مَحیا محمدٍ و ال مُحمد وَ مَماتی مَماتَ مُحمدٍ وَ ال مُحمدٍ» «خدایا مرا زنده بدار به آیین محمد و آل محمد و مرگم را به آئین آنان بمیران» آمده است. مفهومی که در این دعا ذکر شده حکایت از نوعی علاقه به دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی است و آخرین عبارت زیارت عاشورا «ثَبِّتْ لی قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَک مَعَ الْحُسَینِ وَ اَصْحابِ الْحُسَینِ الَّذینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَینِ علیه السلام»، درخواست ثبات قدم در راه امام حسین و یارانش ـ که جان خود را برای او دادند ـ از خداوند است.

ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ

6.متن و ترجمه

اَلسَّلاَمُ عَلَیكَ یا أَبَا عَبْدِ اللهِ السَّلاَمُ عَلَیكَ یا ابْنَ رَسُولِ اللهِ (السَّلاَمُ عَلَیكَ یا خِیرَةَ اللهِ وَ ابْنَ خِیرَتِهِ) السَّلاَمُ عَلَیكَ یا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ ابْنَ سَیدِ الْوَصِیینَ السَّلاَمُ عَلَیكَ یا ابْنَ فَاطِمَةَ سَیدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلاَمُ عَلَیكَ یا ثَارَ اللهِ وَ ابْنَ ثَارِهِ وَ الْوِتْرَ الْمَوْتُورَ السَّلاَمُ عَلَیكَ وَ عَلَی الْأَرْوَاحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنَائِكَ عَلَیكُمْ مِنِّی جَمِیعاً سَلاَمُ اللهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَ بَقِی اللَّیلُ وَ النَّهَارُ یا أَبَا عَبْدِ اللهِ،
سلام بر تو ای ابا عبد اللّه، سلام بر تو ای فرزند رسول خدا، سلام بر تو ای فرزند امیر مؤمنان، و فرزند سرور جانشیان، سلام بر تو ای فرزند فاطمه سرور بانوان جهانیان، سلام بر تو ای خون خدا، و فرزند خون خدا و ای تنهای مظلوم، سلام بر تو و جان هایی كه به درگاهت فرود آمدند، از جانب من بر همگی شما سلام خدا برای همیشه، تا هستم و تا شب و روز باقی است،

لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِیةُ وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتِ الْمُصِیبَةُ بِكَ (بِكُمْ) عَلَینَا وَ عَلَی جَمِیعِ أَهْلِ الْإِسْلاَمِ وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتْ مُصِیبَتُكَ فِی السَّمَاوَاتِ عَلَی جَمِیعِ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ فَلَعَنَ اللهُ أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ عَلَیكُمْ أَهْلَ الْبَیتِ وَ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً دَفَعَتْكُمْ عَنْ مَقَامِكُمْ وَ أَزَالَتْكُمْ عَنْ مَرَاتِبِكُمُ الَّتِی رَتَّبَكُمُ اللهُ فِیهَا وَ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً قَتَلَتْكُمْ،
ای ابا عبد اللّه، هرآینه عزایت بزرگ و سنگین شد، و مصیبت تو بر ما و بر همه اهل اسلام بس بزرگ گشت، و سنگین و بزرگ شد مصیبتت در آسمان ها بر همه اهل آسمان، خدا لعنت كند امّتی را كه بنای ستم و بیداد را بر شما اهل بیت بنیان نهادند، و خدا لعنت كند قومی را كه شما را از مقامتان دور كرد، و از مرتبه هایتان بركنار نمود، مرتبه هایی كه خدا شما را در آنها جای داد و خدا لعنت كند امّتی را كه شما را كشتند،

وَ لَعَنَ اللهُ الْمُمَهِّدِینَ لَهُمْ بِالتَّمْكِینِ مِنْ قِتَالِكُمْ بَرِئْتُ إِلَی اللهِ وَ إِلَیكُمْ مِنْهُمْ وَ (مِنْ) أَشْیاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ وَ أَوْلِیائِهِمْ یا أَبَا عَبْدِ اللهِ إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ وَ لَعَنَ اللهُ آلَ زِیادٍ وَ آلَ مَرْوَانَ وَ لَعَنَ اللهُ بَنِی أُمَیةَ قَاطِبَةً وَ لَعَنَ اللهُ ابْنَ مَرْجَانَةَ وَ لَعَنَ اللهُ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَ لَعَنَ اللهُ شِمْراً (شَمِراً)،
و خدا لعنت کند آنان را که امکان و توان جنگ با شما را برای ایشان تدارک دیدند من بیزاری می جویم به سوی خدا و به جانب شما از ایشان و از شیعیان و پیروان و دوستدارانشان، ای ابا عبد اللّه من در صلحم با کسی که با شما صلح کرد، و در جنگم با کسی که با شما جنگید تا روز قیامت،و خدا لعنت کند خاندان زیاد و خاندان مردان را و خدا همه بنی امیه را لعنت کند، و لعنت کند پسر مرجانه و عمر بن سعد و شمر را،

وَ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَ أَلْجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتَالِكَ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی لَقَدْ عَظُمَ مُصَابِی بِكَ فَأَسْأَلُ اللهَ الَّذِی أَكْرَمَ مَقَامَكَ وَ أَكْرَمَنِی (بِكَ) أَنْ یرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِكَ مَعَ إِمَامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَیتِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ اللهُمَّ اجْعَلْنِی عِنْدَكَ وَجِیهاً بِالْحُسَینِ علیه السلام فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ یا أَبَا عَبْدِ اللهِ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَی اللهِ وَ إِلَی رَسُولِهِ وَ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ إِلَی فَاطِمَةَ وَ إِلَی الْحَسَنِ وَ إِلَیكَ بِمُوَالاَتِكَ وَ بِالْبَرَاءَةِ،
و لعنت كند امّتی را كه مركب ها را زین كردند و لگام زدند و جنگ با تو را دنبال كردند، پدر و مادرم به فدایت همانا مصیبت بر من سنگین شد،از خدا كه مقامت را گرامی داشت، و مرا به وسیله تو كرامت بخشید،درخواست می كنم،كه خونخواهی تو را همراه پیشوای یاری شده از اهل بیت محمّد(درود خدا بر او و خاندانش) روزی من كند، خدایا به حق حسین مرا نزد خود در دنیا و آخرت آبرومند قرار ده، ای ابا عبد اللّه من به خدا و رسولش و امیر مؤمنان، و فاطمه و حسن تقرّب می جویم، به دوستی تو و به بیزاری.

مِمَّنْ أَسَّسَ أَسَاسَ ذَلِكَ وَ بَنَی عَلَیهِ بُنْیانَهُ وَ جَرَی فِی ظُلْمِهِ وَ جَوْرِهِ عَلَیكُمْ وَ عَلَی أَشْیاعِكُمْ بَرِئْتُ إِلَی اللهِ وَ إِلَیكُمْ مِنْهُمْ وَ أَتَقَرَّبُ إِلَی اللهِ ثُمَّ إِلَیكُمْ بِمُوَالاَتِكُمْ وَ مُوَالاَةِ وَلِیكُمْ وَ بِالْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِكُمْ وَ النَّاصِبِینَ لَكُمُ الْحَرْبَ وَ بِالْبَرَاءَةِ مِنْ أَشْیاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ،
از كسیكه پایه گذاری كرد اساس این واقعه را، و بنا نهاد بر آن بنیانش را،و روان شد در ستم و بیدادش بر شما، و شیعیان شما، از ایشان به سوی خدا و شما بیزارم و به خدا تقرّب می جویم، و پس از آن به شما نیز با دوستی نسبت به شما و دوستی نسبت به دوستان شما، و به بیزاری از دشمنانتان شما، و به بیزاری از دشمنانتان، و برپاكنندگان جنگ با شما، و به بیزاری از شیعیان و پیروان آنها، من در صلحم با كسی كه با شما صلح كرد، و در جنگم با كسی كه با شما جنگید،

وَ وَلِی لِمَنْ وَالاَكُمْ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاكُمْ فَأَسْأَلُ اللهَ الَّذِی أَكْرَمَنِی بِمَعْرِفَتِكُمْ وَ مَعْرِفَةِ أَوْلِیائِكُمْ وَ رَزَقَنِی الْبَرَاءَةَ مِنْ أَعْدَائِكُمْ أَنْ یجْعَلَنِی مَعَكُمْ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَنْ یثَبِّتَ لِی عِنْدَكُمْ قَدَمَ صِدْقٍ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَسْأَلُهُ أَنْ یبَلِّغَنِی الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ لَكُمْ عِنْدَ اللهِ وَ أَنْ یرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِی (ثَارَكُمْ) مَعَ إِمَامٍ هُدًی (مَهْدِی) ظَاهِرٍ نَاطِقٍ بِالْحَقِّ مِنْكُمْ وَ أَسْأَلُ اللهَ بِحَقِّكُمْ،
و دوستم با كسی كه شما را دوست داشت، و دشمنم با كسی كه شما را دشمن داشت، پس درخواست می كنم از خدا كه مرا به معرفت و دوستان شما گرامی داشت و بیزاری از دشمنان شما را نصیب من كرد،اینكه مرا در دنیا و آخرت با شما قرار دهد، و جایگاهم را نزد شما استوار بدارد، و از او می خواهم كه مرا برساند به مقام ستوده ای كه برای شما نزد خداست و روزی كند خونخواهی ام را به همراه امام هدایت گر آشكار و گویای به حق از خاندان شما،و از خدا درخواست می كنم به حق شما،

بِالشَّأْنِ الَّذِی لَكُمْ عِنْدَهُ أَنْ یعْطِینِی بِمُصَابِی بِكُمْ أَفْضَلَ مَا یعْطِی مُصَاباً بِمُصِیبَتِهِ مُصِیبَةً مَا أَعْظَمَهَا وَ أَعْظَمَ رَزِیتَهَا فِی الْإِسْلاَمِ وَ فِی جَمِیعِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ (الْأَرَضِینَ) اللهُمَّ اجْعَلْنِی فِی مَقَامِی هَذَا مِمَّنْ تَنَالُهُ مِنْكَ صَلَوَاتٌ وَ رَحْمَةٌ وَ مَغْفِرَةٌ اللهُمَّ اجْعَلْ مَحْیای مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَمَاتِی مَمَاتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ،
و شأنی كه برای شما نزد اوست، كه عطا كند به من به خاطر مصیبت زدگی ام به شما برترین چیزی را كه عطا كند به مصیبت زده ای به خاطر مصیبتش، چه مصیبتی بزرگ است آن مصیبت، و چه عظیم است آن عزا در اسلام، و در همه آسمان ها و زمین. خدایا در این جایگاه مرا از كسانی قرار ده، كه از جانب تو به آنان درود و رحمت و آمرزش می رسد خدایا حیاتم را حیات] آمیخته به عشق [محمّد و خاندان محمّد، و مرگم را مرگ] در حال شیفتگی به [محمّد و خاندان محمّد] قرار دهد.

اَللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا یوْمٌ تَبَرَّكَتْ بِهِ (فِیهِ) بَنُو أُمَیةَ وَ ابْنُ آكِلَةِ الْأَكْبَادِ اللَّعِینُ ابْنُ اللَّعِینِ عَلَی (لِسَانِكَ) وَ لِسَانِ نَبِیكَ (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) فِی كُلِّ مَوْطِنٍ وَ مَوْقِفٍ وَقَفَ فِیهِ نَبِیكَ (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) اللهُمَّ الْعَنْ أَبَا سُفْیانَ وَ مُعَاوِیةَ وَ یزِیدَ بْنَ مُعَاوِیةَ عَلَیهِمْ مِنْكَ اللَّعْنَةُ أَبَدَ الْآبِدِینَ وَ هَذَا یوْمٌ فَرِحَتْ بِهِ آلُ زِیادٍ وَ آلُ مَرْوَانَ بِقَتْلِهِمُ الْحُسَینَ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیهِ (علیه السلام).
خدایا این روز روزی است که به آن تبرّک جستند بنی امیه، و فرزند جگرخوار، آن لعنت شده فرزند لعنت شده بر زبان تو و زبان پیامبرت (درود خدا بر او و خاندانش) در هر کجا و هر موقفی که پیامبرت (درود خدا بر او و خاندانش) در آن ایستاد. خدایا لعنت کن ابا سفیان، و معاویه و یزید فرزند معاویه را، که از جانب تو بر آنان لعنت باد به جاودانگی جاودان ها، و امروز روزی است که خوشحال شدند به این روز خاندان زیاد و خاندان مردان، به خاطر کشتن حضرت امام حسین را (درود خدا بر او)

اَللَّهُمَّ فَضَاعِفْ عَلَیهِمُ اللَّعْنَ مِنْكَ وَ الْعَذَابَ (الْأَلِیمَ) اللهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیكَ فِی هَذَا الْیوْمِ وَ فِی مَوْقِفِی هَذَا وَ أَیامِ حَیاتِی بِالْبَرَاءَةِ مِنْهُمْ وَ اللَّعْنَةِ عَلَیهِمْ وَ بِالْمُوَالاَةِ لِنَبِیكَ وَ آلِ نَبِیكَ (عَلَیهِ وَ) عَلَیهِمُ السَّلاَمُ،
خدایا پس لعنت و شكنجه ات را بر آنان دوچندان كن، خدای من در این روز و در این جایگاه و همه روزهای زندگی ام به تو تقرّب می جویم، به بیزاری ام از اینان و لعنت بر ایشان، و به دوستی پیامبر و خاندان پیامبرت (درود بر او و ایشان)

سپس صد مرتبه لعن زیر گفته می شود:

اَللَّهُمَّ الْعَنْ أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ آخِرَ تَابِعٍ لَهُ عَلَی ذَلِكَ اللهُمَّ الْعَنِ الْعِصَابَةَ الَّتِی (الَّذِینَ) جَاهَدَتِ الْحُسَینَ وَ شَایعَتْ وَ بَایعَتْ وَ تَابَعَتْ (تَایعَتْ) عَلَی قَتْلِهِ اللهُمَّ الْعَنْهُمْ جَمِیعاً.
خدا لعنت كن نخستین ستمكاری را كه به حق محمّد و خاندان محمّد ستم كرد، و آخرین كسی را كه در این ستم از او پیروی نمود. خدایا لعنت كن جمعیتی را كه با حسین كردند، و همراهی نمودند و پیمان بستند، و پیروی كردند بر كشتن آن حضرت، خدایا همه آنان را لعنت كن.

و بعد صد مرتبه سلام:

اَلسَّلاَمُ عَلَیكَ یا أَبَا عَبْدِ اللهِ وَ عَلَی الْأَرْوَاحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنَائِكَ عَلَیكَ مِنِّی سَلاَمُ اللهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَ بَقِی اللَّیلُ وَ النَّهَارُ وَ لاجَعَلَهُ اللهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِزِیارَتِكُمْ (لِزِیارَتِكَ) السَّلاَمُ عَلَی الْحُسَینِ وَ عَلَی عَلِی بْنِ الْحُسَینِ (وَ عَلَی أَوْلاَدِ الْحُسَینِ) وَ عَلَی أَصْحَابِ الْحُسَینِ.
سلام بر تو ای ابا عبد اللّه، و بر جان هایی كه به درگاهت فرود آمدند، از جانب من سلام خدا بر تو باد همیشه تا هستم و تا شب و روز باقی است و خدا زیارت شما آخرین زیارت از سوی من قرار ندهد، سلام بر حسین و بر علی بن الحسین و فرزندان حسین، و یاران حسین.

یک مرتبه:

اَللَّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظَالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنِّی وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً ثُمَّ (الْعَنِ) الثَّانِی وَ الثَّالِثَ وَ الرَّابِعَ اللهُمَّ الْعَنْ یزِیدَ خَامِساً وَ الْعَنْ عُبَیدَ اللهِ بْنَ زِیادٍ وَ ابْنَ مَرْجَانَةَ وَ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَ شِمْراً وَ آلَ أَبِی سُفْیانَ وَ آلَ زِیادٍ وَ آلَ مَرْوَانَ إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ.
خدایا اختصاص ده، اوّلین ستمكار را از جانب من به لعنت، و آغاز كن به آن لعنت اولین را، سپس دومین و سومین و چهارمین را، خدایا یزید پنجم آنان را لعنت كن، و لعنت كن عبید اللّه بن زیاد و پسر مرجانه و عمر بن سعد و شمر و خاندان ابو سفیان خاندان زیاد و خاندان مروان را تا روز قیامت.

سپس به سجده رفته و این ذكر گفته می شود:

اَللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدَ الشَّاكِرِینَ لَكَ عَلَی مُصَابِهِمْ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَی عَظِیمِ رَزِیتِی اللهُمَّ ارْزُقْنِی شَفَاعَةَ الْحُسَینِ یوْمَ الْوُرُودِ وَ ثَبِّتْ لِی قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَكَ مَعَ الْحُسَینِ وَ أَصْحَابِ الْحُسَینِ الَّذِینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَینِ علیه السلام.[طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۳-۷۷۶]
خدایا سپاس تو را سپاس شكرگزاران بر مصیبت زدگی آنان، خدای را سپاس بر بزرگی عزایم، خدایا شفاعت حسین را در روز ورود]به قیامت [نصیبم كن، و ثابت بدار قدم صدق مرا نزد خود به همراه حسین و یاران حسین، آنانكه جانشان را در دفاع از حسین (درود بر او) بخشیدند.

ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ

7.کتاب شناسی (فهرست آثار درباره زیارت عاشورا)

درباره زیارت عاشورا کتاب های متعددی به زبان های مختلفی چون فارسی، عربی و اردو منتشر شده است. این آثار را می توان به لحاظ موضوعی این گونه دسته بندی کرد:

آثاری که سند زیارت عاشورا را بررسی کرده اند مانند بررسی اسناد زیارت عاشورا نوشته جعفر سبحانی و بررسی سند زیارت عاشورا نوشته جعفر تبریزی.
آثاری که به شرح زیارت عاشورا پرداخته اند همچون شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور نوشته میرزا ابوالفضل تهرانی که به درخواست میرزای شیرازی، مرجع تقلید شیعیان در قرن سیزدهم قمری، نوشته شده است،[تهرانی، شفاء الصدور، ۱۴۰۹ق، ص۲۴-۲۵] شرح زیارت عاشورا از عزالدین حسینی زنجانی و شرح زیارت عاشوراء تألیف سیداسدالله شفتی اصفهانی، شرح نوین زیارت عاشورا، همراه با پیام ها و رازها به قلم حمیدفتاحی و شرح زیارت عاشورا سیداحمد میرخانی تهرانی.
کتبی که برکات و آثار زیارت عاشورا را مطرح و بیان کرده اند همچون زیارة عاشورا و آثارها العجیبة نوشته سیدعلی موحد ابطحی اصفهانی و زیارت عاشورا و آثار معجزه آسای آن ناصر رستمی لاهیجی.
آثاری که شبهات مرتبط با زیارت عاشورا را بررسی و نقد کرده اند مانند:
زیارة عاشوراء تحفة من السماء که درس های مسلم داوری اصفهانی و به قلم سید عباس حسینی است،
اعتبار زیارت عاشورا و رفع برخی از شبهات حسین کریمی.[نگاه کنید به: انصاری قمی، «کتابشناسی زیارت عاشورا»، ص۱۶۵-۱۸۱]
میزان تشیع، بررسی سند، محتوا و نسخه های زیارت عاشورا. این کتاب حاصل درس های محمد عندلیب همدانی در حوزه علمیه قم است که به قلم احمد نباتی نوشته شده و انتشارات مسجد جمکران آن را منتشر کرده است. [میزان تشیع. خبرگزاری رسا. مراجعه در ۲۹ شهریور ۱۳۹۹]

ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ

8.منابع

«آیت الله یوسفی غروی: امام، مطهری و بازرگان را مامور رسیدگی به آثار شریعتی کرد»، سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ش.
ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تحقیق و تصحیح عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویة، چاپ اول، ۱۳۵۶ش.
«استفتائات عزاداری»، سؤال ۶۷، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آیت الله العظمی شبیری زنجانی، تاریخ درج مطلب: ۲۸ مهر ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۱۹ شهریور ۱۳۹۹ش.
انصاری قمی، ناصرالدین، «کتابشناسی زیارت عاشورا»، مجله علوم حدیث، شماره ۲۳، بهار۱۳۸۱ش.
انصاری، حسن، درباره اصالت زیارت عاشورا، سایت بررسی های تاریخی، تاریخ درج مطلب: ۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۱ آذر ۱۳۹۵ش.
تبریزی، میرزا جواد، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، قم، دارالصدیقة الشهیدة، ۱۳۸۹ش.
تهرانی، ابوالفضل، شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور، تحقیق سید علی موحد ابطحی، قم، نشر سید علی موحد ابطحی، ۱۴۰۹ق.
حسینی، سید عباس، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، بی جا، العتبة الحسینیة المقدسة، چاپ سوم، ۱۴۳۶ق.
حسینی زنجانی، عزالدین، شرح زیارت عاشورا، گردآوردنده محمدعلی چنارانی، مشهد، عروج اندیشه، ۱۳۸۸ش.
خواجه سروی، غلامرضا، «سامانه هویت اسلامی: بازخوانی زیارت عاشورا»، مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، زمستان ۱۳۸۱ش.
«دیدگاه علامه عسگری در رابطه با زیارت عاشورا»، سایت دبیرخانه دین پژوهان کشور، تاریخ درج مطلب: ۱۹ خرداد ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۹ شهریور ۱۳۹۹ش.
«سخنرانی و مصاحبه ها»، سایت محمدهادی یوسفی غروی، تاریخ بازدید ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ش.
شبیری زنجانی، سید موسی، جرعه ای از دریا، قم، موسسه کتاب شناسی شیعه، ۱۳۸۹ش.
طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، بیروت، مؤسسه فقه الشیعة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
«علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری، تاریخ بازدید ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ش.
کلباسی، ابی المعالی، شرح زیارت عاشورا، قم، شریعت، ۱۴۲۸ق.
ملکیان، محمدباقر، مقدمه شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور، نوشته ابوالفضل تهرانی، تهران، انتشارات اسوه، ۱۳۸۶ش.
مکارم شیرازی، ناصر، کلیات مفاتیح نوین، تحقیق احمد قدسی و سعید داودی، ترجمه جمعی از مترجمان، قم، مدرسه علی بن ابی طالب(علیهما السلام)، ۱۳۹۰ش.