احادیث منتخب از حضرت عیسی علیه السلام

حضرت عيسى عليه السلام : طُوبى لِلمُصلِحينَ بَينَ النّاسِ ، اُولئكَ هُمُ المُقَرَّبونَ يَومَ القِيامَةِ ؛
حضرت عيسى عليه السلام :خوشا به حال اصلاح كنندگان ميان مردم ؛ اينان در روز قيامت مقرّبان اند .[1]

امام صادق علیه السلام:
اجْتَمَعَ الْحَوَارِيُّونَ إِلَى عيسى ع فَقَالُوا لَهُ يَا مُعَلِّمَ الْخَيْرِ أَرْشِدْنَا فَقَالَ لَهُمْ إِنَّ مُوسَى كَلِيمَ اللَّهِ ع أَمَرَكُمْ أَنْ لَا تَحْلِفُوا بِاللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كَاذِبِينَ وَ أَنَا آمُرُكُمْ أَنْ لَا تَحْلِفُوا بِاللَّهِِ كَاذِبِينَ وَ لَا صَادِقِينَ.
حواریون کنار حضرت عیسی علیه السلام جمع شدند و  عرض کردند ای آموزگار نیکی [ها] ما را هدایت فرما پس آن حضرت فرمود: موسای کلیم الله علیه السلام به شما امر كرد كه به خدای متعال قسم دروغ نخورید. و من به شما امر می کنم که چه راست و چه دروغ، به خدای متعال قسم دروغ نخورید. [2]

عَنْ المسیحِ عَلَيهِ السَّلام قَالَ: إِنَّ مُوسَى نَبِيَّ اللَّهِ ع أَمَرَكُمْ أَنْ لَا تَزْنُوا وَ أَنَا آمُرُكُمْ أَنْ لَا تُحَدِّثُوا أَنْفُسَكُمْ بِالزِّنَا فَضْلًا عَنْ أَنْ تَزْنُوا فَإِنَّ مَنْ حَدَّثَ نَفْسَهُ بِالزِّنَا كَانَ كَمَنْ أَوْقَدَ فِي بَيْتٍ مُزَوَّقٍ فَأَفْسَدَ التَّزَاوِيقَ الدُّخَانُ وَ إِنْ لَمْ يَحْتَرِقِ الْبَيْتُ
حضرت عیسی علیه السلام  فرمود: موسى بن عمران به شما امر كرد كه زنا نكنيد و من به شما امر مي كنم كه فكر زنا را در خاطر نياوريد چه رسد به عمل زنا زيرا آن كه فكر زنا كند مانند كسى است كه در عمارت زيبا و مزينى آتش روشن كند دودهاى تيره آتش زيبائيهاى عمارت را خراب مي كند اگر چه عمارت آتش نگيرد يعنى فكر گناه خواه ناخواه در قلب مردم تيرگى ايجاد مي كند و به صفا و پاكى دل آنها ضربه مي زند گر چه مرتكب آن گناه نشوند.[3]

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السّلام قَالَ: مَرَّ عيسى  ابْنُ مَرْيَمَ [عليهما السّلام] عَلَى قَوْمٍ يَبْكُونَ فَقَالَ مَا يُبْكِي هَؤُلَاءِ فَقِيلَ يَبْكُونَ عَلَى ذُنُوبِهِمْ قَالَ فَلْيَدَعُوهَا يُغْفَرْ لَهُم.
امام صادق عليه السّلام فرمود: حضرت عيسى عليه السّلام عده اى را ديد كه گريه مى كردند. پرسيد كه چرا گريه مى كنند. جواب دادند كه بر گناهانشان مى گريند. آن حضرت عليه السّلام فرمودند: اگر آن گناهان را ترك نمايند، آمرزيده مى شوند.[4]

مَرَّ عيسى ابْنُ مَرْيَمَ بِقَبْرٍ يُعَذَّبُ صَاحِبُهُ ثُمَّ مَرَّ بِهِ مِنْ قَابِلٍ فَإِذَا هُوَ لَيْسَ يُعَذَّبُ فَقَالَ يَا رَبِّ مَرَرْتُ بِهَذَا الْقَبْرِ عَامَ أَوَّلَ وَ هُوَ يُعَذَّبُ وَ مَرَرْتُ بِهِ الْعَامَ وَ هُوَ لَيْسَ يُعَذَّبُ فَأَوْحَى اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِلَيْهِ يَا رُوحَ اللَّهِ قَدْ أَدْرَكَ لَهُ وَلَدٌ صَالِحٌ فَأَصْلَحَ طَرِيقاً وَ آوَى يَتِيماً فَغَفَرْتُ لَهُ بِمَا عَمِلَ ابْنُه.
امام صادق (ع) از پدرش از پدرانش (ع) نقل كرده که رسول خدا (ص) فرمود: روزى حضرت عيسى (ع) سر قبرى رسيد كه صاحبش  در عذاب بود. سال بعد دوباره سر آن قبر آمد  اما ديد كه صاحبش در عذاب نيست. عرض كرد: خداوندا سال گذشته بر اين قبر برخوردم ديدم صاحبش معذب است ولى  امسال كه آمده ام مى بينم معذب نيست. علت اين امر چيست؟ خداوند به حضرت عيسى وحى فرمود: اى روح اللَّه، فرزند اين شخص بالغ شده و راه صالح را گرفت و به يتيمى جا داد. اين است كه من به خاطر عمل فرزندش از گناه اين شخص صرف نظر كردم .[5]

الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: أوحى اللّهُ إلى عيسى ابنِ مريمَ عليه السلام: اكْحُلْ عَيْنَيكَ بمِيلِ الحُزنِ إذا ضَحِكَ البَطّالونَ.
امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند به عيسى بن مريم عليه السلام وحى فرمود: آن گاه كه هرزگان مى خندند، تو با ميلِ اندوه بر چشمانت سرمه بكش.[6]

الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: إنّ عيسى بنَ مَريمَ عليه السلام قالَ: داوَيْتُ المَرْضى فشَفَيتُهُم بإذنِ اللّهِ، و أبْرَأتُ الأكْمَهَ و الأبْرَصَ بإذنِ اللّهِ، و عالَجْتُ المَوْتى فأحْيَيتُهُم بإذنِ اللّهِ، و عالَجْتُ الأحمَقَ فلَم أقْدِرْ على إصْلاحِهِ.
امام صادق عليه السلام: عيسى بن مريم گفت: بيماران را طبابت كردم و به اذن خدا آنان را درمان كردم، كورانِ مادر زاد و مبتلايان به پيسى را به اذن خدا بهبود بخشيدم، و مردگان را به اذن خدا زنده كردم، اما احمق را نتوانستم اصلاح كنم.[7]

فيما وعَظَ اللّهُ عزّ و جلّ عيسى عليه السلام: يا عيسى اِعْقَلْ وَ تَفكّرْ و انظُرْ في نواحِي الأرضِ كَيفَ كَانَ عَاقِبةُ الظّالِمين.
در آنچه خداى عزّ و جلّ به عيسى عليه السلام پند داد آمده: اى عيسى! بينديش و فكر كن و به دقت در اطراف زمين بنگر تا فرجام ستمكاران را ببينى.[8]

أوْحى اللّهُ تعالى إلى عيسى ابنِ مريمَ عليه السلام: يا عيسى، هَبْ لي مِن عَيْنَيكَ الدُّموعَ، و مِن قَلبِكَ الخُشوعَ، و اكْحُلْ عَيْنَيْكَ بِمِيلِ الحُزْنِ إذا ضَحِكَ البَطّالونَ، و قُمْ على قُبورِ الأمْواتِ، فنادِهِم بالصَّوتِ الرَّفيعِ لَعلّكَ تَأخُذُ مَوعِظَتَكَ مِنهُم، و قُلْ: إنّي لاحِقٌ بِهم في اللاّحِقينَ.
امام صادق عليه السلام: خداوند متعال به عيسى بن مريم عليه السلام وحى فرمود كه: اى عيسى! از چشمان خود اشك و از دل خود، خشوع به من ببخش و آن گاه كه هرزگان خوش و خندانند، تو با ميلِ اندوه، چشمان خود را سرمه كش و بر سر گورهاى مردگان بايست و آنان را با فرياد صدا بزن، شايد پند خود را از ايشان بگيرى و بگو كه من هم همراه ديگران به ايشان خواهم پيوست.[9]

إنَّ عيسى بنَ مَريَمَ عليه السلام قامَ في بَني إسرائيلَ، فَقالَ: يا بَني إسرائيلَ، لا تُحَدِّثوا بِالحِكمَةِ الجُهّالَ فَتَظلِموها، و لا تَمنَعوها أهلَها فَتَظلِموهُم.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: عيسى بن مريم عليه السلام در ميان بنى اسرائيل ايستاد و گفت: اى بنى اسرائيل! حكمت را براى نادانان بازگو مكنيد كه در اين صورت، به حكمت ستم كرده ايد، و آن را از اهلش دريغ نكنيد كه در اين صورت، به آنان ستم كرده ايد.[10]

يا عَبيدَ السَّوءِ، نَقُّوا القَمْحَ و طَيِّبوهُ و أدِقّوا طَحْنَهُ تَجِدوا طَعْمَهُ و يَهْنِئْكُم أكْلُهُ، كذلكَ فأخْلِصوا الإيمانَ و أكْمِلوهُ تَجِدوا حَلاوَتَهُ و يَنْفَعْكُم غِبُّهُ.
امام كاظم عليه السلام: مسيح عليه السلام فرمود: اى بندگان بد! گندم را پاك و تميز كنيد و خوب آردش نماييد، تا طعم آن را خوب بچشيد و گوارايتان گردد. همچنين ايمان را خالص و كامل گردانيد، تا شيرينى آن را بيابيد و سرانجامش شما را سود رساند.[11]

إنَّ اللّهَ عزّ و جلّ أوحى إلى عيسى بنِ مَريَمَ عليه السلام: قُلْ لِلمَلإ مِن بَني إسرائيلَ ......... إنّي غَيرُ مُستَجِيبٍ لِأحَدٍ مِنكُم دَعوَةً و لِأحَدٍ من خَلْقي قِبَلَهُ مَظلِمَةٌ .
امام على عليه السلام: خداوند عزّ و جلّ به عيسى بن مريم عليه السلام وحى فرمود: به اشراف بنى اسرائيل بگو: . . . من دعاى هيچ يك از شما و هيچ يك از كسانى را كه مظلمه اى به گردن دارند اجابت نمى كنم.12]

فيما وَعَظَ اللّهُ بِهِ عيسى عليه السلام: يا عيسى، اُدعُني دُعاءَ الحَزينِ الغَريقِ الّذي لَيسَ لَهُ مُغِيثٌ ... و لا تَدْعُني إلاَّ مُتَضَرِّعا إلَيَّ و هَمُّكَ هَمّاً واحِدا، فَإنَّكَ مَتى تَدْعُني كَذلِكَ أجَبتُكَ.
از جمله اندرزهاى خداوند متعال به عيسى عليه السلام است كه: اى  عيسى! مرا چون شخص اندوهگين و در حال غرق كه فريادرسى ندارد، بخوان . . . مرا جز با خوارى و زارى و خلوص مخوان، كه هر گاه با چنين حالى مرا بخوانى اجابتت كنم.[13]

الإمامُ الرِّضا عليه السلام: كانَ نَقشُ خاتَمِ عيسى عليه السلام حرفَينِ اشتَقَّهُما مِنَ الإنجيلِ: طُوبى لِعَبدٍ ذُكِرَ اللّهُ مِن أجلِهِ، و وَيلٌ لِعَبدٍ نُسِيَ اللّهُ مِن أجلِهِ.
امام رضا عليه السلام: نقش نگين انگشترى عيسى عليه السلام دو جمله بود كه آنها را از انجيل بر گرفته بود: خوشا بنده اى كه به واسطه او خدا ياد آورى شود و واى بر بنده اى كه به واسطه او خدا فراموش گردد.14]

كانَ عيسى عليه السلام يقولُ لِلحَوارِيِّينَ: إذا صامَ صَوما أحَدُكُم فَلْيَدهُنْ رَأسَهُ و لِحيَتَهُ، و يَمسَحْ شَفَتَيهِ بِالزَّيتِ لئلاَّ يَرَى الناسُ أنّهُ صائمٌ، و إذا أعطى بيَمينِهِ فَلْيُخفِ عن شِمالِهِ، و إذا صَلَّى فَلْيُرخِ سِترَ بابِهِ، فإنّ اللّهَ يُقَسِّمُ الثناءَ كما يُقَسِّمُ الرِّزقَ.
عيسى (ع) به حواريان مى فرمود: هرگاه يكى از شما روزه گيرد، سر و ريش خود را خوش بو كند و لبهايش را روغن مالد تا مردم پى نبرند كه روزه دارد و هرگاه با دست راست خود بخشش كرد آن را از دست چپ خود مخفى بدارد، و چون نماز خوانَد پرده درِ اتاقش را بيندازد؛ زيرا خداوند است كه ستايش [خلق از كسى] را تقسيم مى كند، چنانكه همو روزى را تقسيم مى كند.[15]

اللّهُمّ ارزُقْني غُدوَةً رَغيفا مِن شَعيرٍ و عَشِيَّةً رَغيفا مِن شَعِيرٍ، و لا تَرزُقْنِي فَوقَ ذلكَ فَأطغى.
امام صادق عليه السلام: در انجيل آمده است كه عيسى عليه السلام گفت: بار خدايا! صبح يك گرده نانِ جو و شب گرده اى ديگر مرا روزى فرما و بيش از اين روزى ام مده كه دچار طغيان شوم.[16]

كانَ فيما وَعَظَ اللّهُ تَبارَكَ و تَعالى بهِ عيسى بنَ مريمَ عليه السلام أن قالَ له: ... يا عيسى، كُنْ حَيثُما كُنتَ مُراقِبا لي.
امام صادق عليه السلام: از موعظه هاى خداى تبارك و تعالى به عيسى عليه السلام اين بود: اى  عيسى! هر جا هستى مرا در نظر داشته باش.[17]

مَرَّ عيسى بنُ مريمَ عليه السلام على قَريَةٍ قد ماتَ أهلُها . . . فَقالَ: يا أهلَ هَذهِ القَريَةِ !فَأجابَهُ مِنهُم مُجيبٌ: لَبَّيكَ يا رُوحَ اللّهِ و كَلِمَتَهُ، فَقالَ: وَيحَكُم! ما كانَت أعمالُكُم؟ قالَ: عِبادَةُ الطاغوتِ و حُبَُّ الدنيا ... قالَ: كيفَ كانَت عِبادَتُكُم لِلطاغوتِ؟ قالَ: الطاعةُ لأِهلِ المَعاصِي.
امام صادق (ع): عيسى بن مريم (ع) بر آباديى گذشت كه مردم آن [همگى] مُرده بودند . . . پس فرمود: اى اهل اين آبادى! يكى از آنها پاسخ داد: لبّيك اى روح خدا و كلمه او! آن حضرت فرمود: واى بر شما! اعمال شما چه بود؟ عرض كرد: بندگىِ طاغوت و دوستىِ دنيا ... فرمود: چگونه طاغوت را بندگى مى كرديد؟ عرض كرد: از گنهكاران فرمان مى برديم.[18]

قالَ عيسى بنُ مريمَ عليه السلام لأصحابِهِ: استَكثِروا مِنَ الشَّيءِ الّذي لا تأكُلُهُ النّارُ، قالوا: و ما هُوَ؟ قالَ: المَعروفُ .
مسيح عليه السلام به يارانش فرمود: آن چيزى را كه طعمه آتش نمى شود، زياد فراهم آوريد. عرض كردند: آن چيست؟ فرمود: خوبى كردن.[19]

رَأيتُ حَجَرا مَكتوبا عَلَيهِ: اِقلِبْني، فقَلَبتُهُ فإذا عَلَيهِ مِن باطِنِهِ مَكتوبٌ: مَن لا يَعمَلُ بِما يَعلَمُ مَشُومٌ عَلَيهِ طَلَبُ ما لا يَعلَمُ، و مَردودٌ عَلَيهِ ما عَمِلَ.
در آنچه به امام صادق عليه السلام نسبت داده است: عيسى بن مريم عليه السلام فرمود: سنگى را ديدم كه بر روى آن نوشته شده بود: مرا برگردان. چون آن را برگرداندم، آن طرفش نوشته شده بود: هر كه آنچه را مى داند به كار نبندد، تحصيل آنچه نمى داند براى او شوم است و آنچه را هم كه آموخته است از او پذيرفته نمى شود.[20]

رُوِيَ أنّ عيسى عليه السلام مَرَّ و الحَوارِيّونَ عَلى جيفَةِ كَلبٍ، فقالَ الحَوارِيّونَ: ما أنتَنَ ريحَ هذا الكَلبَ! فقالَ عيسى عليه السلام: ما أشَدَّ بَياضَ أسنانِهِ!
روايت شده است كه عيسى عليه السلام با حواريان بر لاشه سگى گذشتند؛ حواريان گفتند: اين سگ چه بوى گندى مى دهد! عيسى عليه السلام فرمود: عجب دندانهاى سفيدى دارد![21]

إيّاكُم و النَّظَرَ إلَى المَحذوراتِ ؛ فإنّها بَذرُ الشَّهَواتِ و نَباتُ الفِسقِ.
عيسى عليه السلام: از نگاه كردن به آنچه منع شده است بپرهيزيد؛ زيرا كه آن بذرِ شهوت ها و نهال گناه است.[22]

فيما وَعَظَ اللّهُ تعالى بهِ عيسى عليه السلام: يا عيسى، لا تَستَيقِظَنَّ عاصِيا و لا تَستَنبِهَنَّ لاهِيا، و افطِمْ نَفسَكَ عَنِ الشَّهَواتِ المُوبِقاتِ، و كُلُّ شَهوَةٍ تُباعِدُكَ مِنّي فاهجُرْها.
از جمله اندرزهاى خداوند متعال به عيسى عليه السلام اين بود: اى  عيسى! در حال بيدارى گناه مكن و در گاه هشيارى غافل مباش و [كودك] نفْس خود را [از شير] شهوت هاى هلاكت بار بازگير و از هر شهوتى كه تو را از من دور مى كند، دور شو.[23]

في مُناجاةِ اللّهِ تعالى لعيسى عليه السلام: يا عيسى، اُوصِيكَ وَصِيَّةَ المُتَحَنِّنِ علَيكَ بِالرَّحمَةِ حتّى حَقَّت لَكَ مِنّي الوَلايَةُ بتَحَرِّيكَ مِنّي المَسَرَّةَ، فبُورِكتَ كَبيرا و بُورِكتَ صَغيرا حيثُ ما كُنتَ، أشهَدُ أنّكَ عَبدي مِن أمَتِي، تَقَرّبْ إلَيَّ بِالنَّوافِلِ و تَوَكَّلْ علَيَّ أكفِكَ، و لا تَوَلَّ غَيري فأخذُلَكَ... .
در نجواهاى خداوند متعال با عيسى عليه السلام است كه: اى  عيسى! چونان شخص دلسوز و مهربان، تو را به مهربانى سفارش مى كنم تا با طلب مسرّت و خشنودى من، سزاوار دوستى من شوى. تو در بزرگسالى و در خُردسالى، هر جا بودى بركت داده شدى. گواهى مى دهم كه تو بنده من و زاده كنيز من هستى، با نافله ها به من نزديك شو و به من توكّل كن تا تو را كفايت كنم و غير مرا به ولايت و دوستى برمگزين كه تو را تنها گذارم... .[24]

حضرت عيسى عليه السلام : الدُّنيا قَنطَرَةٌ فاَعبُروها و لا تَعمُرُوها ؛
حضرت عيسى عليه السلام : دنيا پل است؛ از آن بگذريد و آبادش مسازيد .[25]

حضرت عيسى عليه السلام : إنَّ الشَّجَرَةَ لاتَكمُلُ إلاّبِثَمَرَةٍ طَيِّبَةٍ كَذلِكَ لايَكمُلُ الدِّينُ إلاّ بِالتَّحَرُّجِ عَنِ المَحارِمِ ؛
حضرت عيسى عليه السلام :درخت كامل نمى شود مگر با ميوه اى گوارا . همچنين دين دارى كامل نمى شود مگر با دورى از حرام ها .[26]

يا عَبيدَ الدُّنيا! إنَّما مَثَلُكُم كَمَثَلِ السِّراجِ يُضيئُ لِلنّاسِ ويُحرِقُ نَفسَهُ؛
اى بندگان دنيا! مثَل شما چون چراغ باشد كه به مردم روشنايى دهد ، امّا خود را بسوزانَد .[27]

اِستَحيُوا اللّه َ في سَرائِرِكُم كَما تَستَحيُونَ النّاسَ في عَلانِيَتِكُم؛
همچنان كه از مردم در عيان شرم داريد ، از خداوند در نهان شرم بداريد.[28]

يا عَبيدَ السُّوءِ! تَلومونَ النّاسَ عَلَى الظَّنِّ ولاتَلومونَ أنفُسَكُم عَلَى اليَقينِ ؛
اى بندگانِ بد! مردم را با بدگمانى سرزنش مى كنيد و خويشتن را با يقين [به عيبِ خود] سرزنش نمى كنيد؟![29]

پی نوشت:
[1] تحف العقول ، ص 501 .
[2] كافي ج‏5 ص‏542
[3] كافی‏5 ج ص‏542
[4] ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ص 134
[5] وسائل الشيعة ج 16 ص 338 - الجواهر السنية ص229
[6] بحار الأنوار : ۷۲/۷۱/۲
[7] الاختصاص : ۲۲۱
[8] الكافي: ۸/۱۴۰/۱۰۳
[9] الأمالي للمفيد : ۲۳۶/۷
[10] من لا يحضره الفقيه: ۴ / ۴۰۰ / ۵۸۵۸
[11] بحار الأنوار: ۷۸/۳۰۶/۱
[12] الخصال: ۳۳۷/۴۰
[13] بحار الأنوار: ۹۳/۳۱۴/۱۹
[14] بحار الأنوار: ۱۱/۶۳/۱
[15] عدّة الداعي : ۲۲۰
[16] بحار الأنوار : ۷۲/۵۴/۸۵
[17] بحار الأنوار : ۱۴/۲۸۹ و ۲۹۳/۱۴
[18] الكافي : ۲/۳۱۸/۱۱
[19] مستدرك الوسائل: ۱۲/۳۴۴/۱۴۲۴۷
[20] مصباح الشريعة : ۳۴۵
[21] تنبيه الخواطر : ۱/۱۱۷
[22] بحار الأنوار : ۱۰۴ / ۴۲ / ۵۲
[23] الكافي : ۸/۱۳۶/۱۰۳
[24] تحف العقول: ۴۹۶ ، ۴۹۹
[25] الأمالى ، مفيد ، ص 43 .
[26] تحف العقول ، ص 511.
[27] گزيده تحف العقول >حدیث شماره : 500324
[28] گزيده تحف العقول >حدیث شماره : 500325
[29] گزيده تحف العقول >حدیث شماره : 500323