در ادامه آیه 14 سوره اعراف هست که شیطان می گوید: «قالَ اَنْظِرْنِی اِلی یوْمِ یبْعَثُون».
یعنی خدایا اشکالی ندارد که من از عالم قدس خارج شده، و نیز خوار و پست و فرومایه شدم،به من تا روز قیامت فرصت بده تا فرزندان آدم را در حدّ توانم گمراه کنم.
بدبختی این است که می گویند حالا که در مدرسه رفوزه شدیم، بگذار هرچه می شود سیگار بکشیم. چطور شد که رفوزه شدید؟ مگر دوست ناباب و سیگار این کار را با تو نکرده است؟ می گوید: حالا که می خواهید مرا از مدرسه بیرون کنید، سیگار را از من نگیرید. یعنی تداوم همان چیزی را می خواهد که باعث سقوطش شده است. خداوند می خواهد در این آیه بگوید ببینید که دشمن شما چطور فکر می کند؟ نگفت خدایا غلط کردم. آدم و حوّا گفتند: «ظَلَمْنا اَنْفُسَنَا» خدایا! غلط کردیم، به خودمان ظلم کردیم که حرف تو را نشنیدیم. ولی شیطان می گوید: «اَنْظِرْنِی اِلی یوْمِ یبْعَثُون» تا روز قیامت به من فرصت بده تا این روحیة شیطانی خودم را ادامه دهم. ملاحظه بفرمایید از درخواستش معلوم است که تا روز محشر هم برای گمراهی انسان ها فرصت می خواهد. می گوید: در برزخ هم به من فرصت بده تا آدم ها را منحرف کنم چون می گوید: به من فرصت بده تا روزی که مردم را مبعوث می کنی.
خداوند فرمود: «اِنَّک مِنَ الْمُنْظَرِین» بسیار خوب؛ تو از منظَرین و فرصت داده شده ها هستی و به تو نیز فرصت می دهم. یعنی یک عده ای هستند که در این دنیا فرصت بودن و فعالیت دارند، تو هم یکی از آن ها باش. مثل حضرت خضر(علیه السلام) و یا یک عده ای دیگر که ما نمی دانیم. اما نه تا «یوْمِ یبْعَثُون» و روز قیامت، بلکه «اِلی یوْمٍ مَعْلُوم» تا یک روز که مشخص شده است، که همان وقت سکرات یا حالت بینابینی بین دنیا و برزخ باشد. سکرات حالت انسان در حال مرگ است، بین این دنیا و برزخ. تا این جاها هم شیطان امکان گمراه کردن دارد و حضرت صادق(علیه السلام) در این رابطه می فرمایند: «هیچ کس نیست مگر این که چون در آستانة مرگ قرار گرفت، ابلیس یکی از شیاطینش را بر او می گمارد تا او را به کفر بکشاند و در ایمانش شک ایجاد کند، آن کس که به واقع مؤمن است تحت تاثیر او قرار نمی گیرد».[1] ولی به مجرد این که انسان وارد عالم برزخ شد، دیگر شیطان به او دسترسی ندارد.
----------------------------------------------
[1] - «حیات پس از مرگ»، علامه طباطبایی«رحمة الله علیه»، فصل اول به نقل از فروع کافی.
