معني ظلوم و جهول بودن انسان

حضرت امام خميني«رحمة الله عليه» در رابطه با حجاب بودن علم حصولي و مفاهيم مي فرمايند:

آن که بشکست همه قيد،«ظلوم است وجهول»
آن که از خويش و همه کون و مکان غافل بود
در برِ دل شدگان علمْ حجاب است حجاب
از حجاب آن که برون رفت به حق «جاهل» بود

يعني از يك طرف طبق آيه 72 سوره احزاب خداوند امانت خود را به آسمان ها و زمين و كوه ها عرضه داشت و همه آن ها از اين كه آن را حمل كنند ابا كردند و انسان قبول كرد، از طرف ديگر علت قبول آن توسط انسان به جهت آن است كه انسان «ظلوم» و «جهول» است، هم ظالم است و هم جاهل.[1] امام خميني«رحمة الله عليه» در تفسير اين آيه در شعر فوق مي فرمايند چون انسان همه قيدهاي خودي و خوديت را شكسته، پس ظلوم است و به نفس امّارة خود ظلم کرده است و جهول نيز هست، زيرا به جز توجه به خدا از همه كون و مكان غافل است، پس جز به خدا به همه چيز جاهل است. و در بيت دوم مي فرمايند: براي آن هايي که متوجه حق شده اند و دلشان در صحنة ارتباط با حقايق است، علم حجاب است و فرمودند: «اَلْعِلْمُ هُوَ الْحِجابُ الاَکْبَر»،[2] حال انساني كه اين حجاب را بشکافد، ديگر علم را زير پا گذارده، پس «جاهل» است، از طرف ديگر چون حجابِ بين خود و خدا را پشت سر گذارده، مورد ستايش است، پس مي توان نتيجه گرفت اين كه خداوند مي فرمايد انسان چون ظلوم و جهول بود امانت را پذيرفت، مي خواهد او را مدح بفرمايد و ظلوم و جهول در اين آيه يك نحوه مدح براي انساني است كه توانسته است امانت الهي را بپذيرد و لذا بايد طوري ظلوم و جهول را معني كرد كه معني مدح بودن آن ها محفوظ بماند و لذا است كه فرمودند: ظلوم است نسبت به نفس امّاره خود و جهول است نسبت به غيرخدا و اين كه حجاب هاي علم حصولي را پاره كرده است.

---------------------------------------------------

[1] - «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا».

[2] - «تفسير سوره حمد»، امام خميني«رحمة الله عليه»، ص 68 - «نور علي نور»، آيت الله حسن زاده، ج 1، ص 154.

Share