دنیا را به حسب خود و آخرت را به حسب خود ببین

 اگر چه طبق دین مبین اسلام، انسان مسلمان هم باید دنیا را در نظر داشته باشد و هم آخرت، اما شکی نیست که باید کفه ترازو به نفع آخرت باشد و نباید فکر کرد که برای برقراری تعادل بین دنیا و آخرت، مثلا دنیا را 50% در نظر داشته باشیم و آخرت را 50%. (دنیا همواره باید پلی به سوی آخرت باشد.)

خدای بزرگ در آیه 200 سوره مبارکه بقره، بعد از مذمت افرادی که فقط طالب دنیا هستند، در آیه 201 می فرماید: «و گروهى از آنان مى‏ گويند: پروردگارا! به ما در دنيا نيكى و در آخرت هم نيكى عطا كن‏.»[1] در حالت کلی، این آیه حاوی این پیام است که هم دنیا را طالب باشیم و هم آخرت. اما هر کدام را باید به حسب خود، طالب باشیم. زیرا که دنیا فانی است و آخرت باقی. خداوند سبحان در قرآن کریم می فرماید: «و آنچه از اشياء (دنيا) به شما داده شده مايه برخوردارى در زندگى دنيا و آرايش و زيور آن است(و فانی است)، و آنچه در نزد خداوند است (از نعمت ‏هاى آخرت) بهتر و جاودانه‏ است، آيا نمى ‏انديشيد؟»[2] بنابراین همّ و غمّ انسان باید به سمت آخرت باشد؛ زیرا که جایگاه ابدی آنجاست و  باید روزی از این دنیای فانی کوچ کرد. از این رو در احادیث اهل بیت علیهم السلام، به انباشتن مال و فخر فروختن به امکانات دنیایی، تذکر داده شده و مذمت شده است.

 نکته قابل تامل: اگر از نظر آموزه های دینی، انباشتن مال(ولو حلال) توصیه نشده است، بخاطر آن است که امکانات دنیایی حتی اگر حلال باشد انسان را مشغول می کند. این نکته را برخی افراد توجه نکرده و به صرف حلال بودن اکتفا می کنند؛ در حالی که به فرموده امام صادق(علیه السلام): «الدنيا حلالها حسابٌ‏؛ حلال دنیا هم حساب دارد.»[3]  طبق این حدیث، حتی اگر انسان مسلمان، خمس و زکات واجب مالش را بپردازد و نسبت به نیازمندان(خصوصا فامیل) نیز انفاق کند، باز هم نمی توان گفت که کار خود را به نحو احسن انجام داده؛ زیرا نماز و روزه شخص متمول(با فرض ادای واجبات مالی و نظایر آن) باید از اخلاص بالایی برخوردار باشد؛ زیرا که شخص متمول و مومن، در داشته ها و نداشته های خود نه تنها پراکندگی ذهنی نباید داشته باشد بلکه در صرف آن در همه زمینه ها جنبه اخلاص و نشاط و عدم دلبستگی را ضمیمه آن نماید؛ چرا که وعده عذاب قبر برای همه به میزان دلبستگی ها و تعلقات او در دنیا بر می گردد و هر که دلبستگی اش بیش عذابش بیش...

پی نوشت:
1ـــ  سوره مبارکه بقره/201.
2ـــ سوره مبارکه قصص/60.
3ــ الكافي (ط - دارالحديث)، ج‏4، 282.