چند باور اشتباه در مورد ویتامین‌ ها

ویتامین ها در غذاهایی که می خورید هستند و حتی می  توانید آن ها را در بطری هم خریداری کنید و هر وقت که لازم بود مصرفشان کنید! ویتامین ها ترکیباتی هستند که بدن شما برای فرایندهای حیاتی گوناگون به آن ها نیاز دارد. بدن شما نمی تواند این ترکیبات را بسازد یا اینکه حداقل به اندازه ی کافی نمی تواند بسازد.
کمبود ویتامین موجب اختلال در سیستم بدن می شود و اگر شدت پیدا کند می تواند موجب مرگ شود. آگاهی از اهمیت ویتامین ها در زندگی انسان سبب شده تا توصیه های زیادی در این زمینه ارائه شود که در میان آن ها باورهای غلط نیز به چشم می خورد.

باور اشتباه اول: شما می توانید یک رژیم غذایی ضعیف را با مصرف مولتی ویتامین جبران کنید

شاید فکر کنید مصرف مولتی ویتامین یک راه ساده و ارزان برای تأمین ویتامین های ضروری بدن است. اما واقعیت این است که مصرف مولتی ویتامین اغلب نمی تواند به اندازه ی دریافت این ویتامین ها از راه تغذیه، مفید باشد.

مکمل های ویتامین از سایر ترکیباتی که در طبیعت همراه با سایر مغذی ها هستند جداست. مثلاً وقتی شما یک مکمل ویتامین مصرف می کنید، فیتونوترینت ها و فیبرهایی را که همراه با غذاهای طبیعی است دریافت نمی کنید، بلکه به مجزاترین صورت ممکن آن را میل می کنید و این ترکیبات مجزا، همیشه هم در بدن عملکرد مناسبی ندارند.

باور اشتباه دوم: مصرف یک سری از ویتامین ها، ریسک بیماری ها را کم می کند

گاهی نتایجی که محققان به آن می رسند، متفاوت از آن چیزی است که انتظار می رود. مثلاً این باور وجود دارد که ویتامین E در پیشگیری از بیماری های قلبی نقش دارد اما مصرف ویتامین E به شکل مکمل آن، به اندازه ی مصرف ویتامین E از راه تغذیه مفید و مؤثر نیست. شاید یک دلیلش این باشد که ویتامین E، ۸ ایزومر دارد که از نظر ساختاری با هم فرق می کنند. یک مکمل ویتامین E با دوز متوسط، فقط یک یا چند تا از این ایزومرها را دارد.

طبق مطالعات صورت گرفته مصرف مکمل مولتی ویتامین حتی می تواند مضر باشد. حتی در تحقیقی مشخص شد زنانی که مکمل مولتی ویتامین یا مکمل مواد معدنی مصرف می کردند، ریسک بالاتری در مرگ و میر داشتند! مخصوصاً در مورد مکمل هایی که حاوی آهن بوده است.

باور اشتباه سوم: مصرف ویتامین ها به شما انرژی می دهد

شاید پیش آمده که شنیده باشید کسی بگوید به مولتی ویتامین نیاز دارد چون مدام احساس خستگی می کند. اگر شما کمبود نوعی ویتامین داشته باشید، مولتی ویتامین ضعف و خستگی شما را برطرف نخواهد کرد. این درست است که برخی از ویتامین ها، مخصوصاً ویتامین های گروه B، به متابولیسم انرژی کمک می کنند و اگر در این مورد کمبود داشته باشید ممکن است احساس ضعف و بی حالی کنید، اما مصرف ویتامین E به این امید که انرژی بیشتری در بدنتان تولید شود و با قوای بیشتری به کارهایتان برسید، فایده ای نخواهد داشت مگر اینکه در حال حاضر کمبود ویتامین E داشته باشید. کمبود برخی از ریزمغذی ها، به غیر از ویتامین های گروه B هم می تواند موجب احساس خستگی شود، مانند آهن و ویتامین D. به هر حال مهم است که بدون نظر پزشک و خودسرانه، خستگی تان را با مولتی ویتامین درمان نکنید!

باور اشتباه چهارم: ویتامینی که می خرید، همان چیزی را دارد که روی برچسبش ذکر شده

تست هایی که در مورد تطابق محتوای مولتی ویتامین ها با برچسب شان انجام شده نشان داده ناهمخوانی هایی بین این ها وجود دارد که اغلب این مغایرت ها مربوط به کمتر بودن یک عنصر خاص نسبت به میزان گفته شده روی برچسب محصول است. مواردی هم هستند که برخی عناصر در خود دارو، بیشتر از میزان ذکر شده روی برچسب هستند، مثلاً فلزات سنگینمانند سرب، آن  هم در ویتامین هایی که افراد هر روز مصرف می کنند!

باور اشتباه پنجم: ویتامین ها طبیعی هستند، پس ضرری ندارند

ویتامین ها می توانند محلول در آب و یا محلول در چربی باشند. ویتامین های A،D، E و K، محلول در چربی هستند، یعنی بدن شما می تواند آن ها را ذخیره کند. در واقع این وظیفه ی کبد است که ویتامین های محلول در چربی را ذخیره کند. اما اگر شما مقادیر زیادی از یکی از این ویتامین ها را دریافت کنید، ممکن است کبدتان بابت تلنبار کردن این مقدار اضافی دچار اختلال شود. مثلاً اگر بیشتر از میزان توصیه شده، ویتامین A مصرف کنید کبدتان ممکن است سمی شود و با سمی شدن کبد شما دچار دردهای استخوانی، اختلال بینایی و آسیب های کبدی خواهید شد. البته قرار نیست با مصرف یک عدد مولتی ویتامین در روز، کبدتان مسموم شود اما اگر آن را همراه با سایر ویتامین های محلول در چربی که بدنتان انباشت می کند مصرف کنید احتمالاً دچار مشکلاتی خواهید شد.