حجاب در لغت
﴿وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْه﴾
حجاب در لغت به معناي مانع، پرده و پوشش آمده است.
آنچه در قرآن و روايات به آن پرداخته شده اصل پوشش است و تصريحي به چادر يا مانتو نشده. هر پوششي كه موجب جلب نظر نامحرم و مفسده نباشد از نظر اسلام پذيرفته است و معلوم است كه پوشش هاي جائز همه در يك سطح نيستند و بعضي بهتر مي باشند و آنها كه چادر را معرفي مي كنند از جهت بهتر بودن آن نسبت به بقيه پوشش ها است.
انواع حجاب
حجاب انواع و اقسامي دارد، از جمله حجاب و پوشش مرد و زن در نگاه که هر کدام از مردان و زنان در مواجهه با نامحرم به آن توصيه شده اند.
و اين مسئله در مورد زنان و مردان هر دو بوده و تصور غلطي که بعضي ها دارند اين است که با شنيدن حجاب ذهنشان به حجاب زن منتهي مي شود در صورتي که حجاب براي هر دو لازم و ضروري است
اولين آيات حجاب هم خطاب براي مردان است. ﴿قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ إِنَّ اللَّـهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴿٣٠﴾ وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا﴾[1] سپس مي فرمايد: به مردان مؤمن بگو: چشمان خود را [از آنچه حرام است مانند ديدن زنان نامحرم و عورت ديگران] فرو بندند، و شرمگاه خود را حفظ کنند، اين براي آنان پاکيزه تر است، قطعاً خدا به کارهايي که انجام مي دهند، آگاه است. و به زنان باايمان بگو: چشمان خود را از آنچه حرام است فرو بندند، و شرمگاه خود را حفظ کنند، و زينت خود را [مانند لباس هاي زيبا، گوشواره و گردن بند] مگر مقداري که [طبيعتاً مانند انگشتر و حنا و سرمه، بر دست و صورت] پيداست [در برابر کسي] آشکار نکنند.
چنان كه ديده مي شود اولين آيه امر به مردان است که حجاب خودشان را حفظ کنند . لذا چون مسئله حجاب در مورد زن از اهميت ويژه اي برخوردار است و بيشترين عامل فساد و تباهي در جامعه اگر بررسي شود بد حجابي و بي حجابي زنان آن جامعه است شايد از اين باب باشد که ذهنها به زن و حجاب زن منتهي مي شود.
بايد توجه داشت که ميل به خودنمائي و جلوه گري به مصالحي در سرشت زن، نهفته است که بايد در مسير درست و هدفي والا به کار گرفته شود. در غير اين صورت نتيجه اي جز تباهي فرد و جامعه نخواهد داشت.
زيبايي براي زن، سرمايه است اما بايد بجا مصرف شود حضرت علي عليه السلام مي فرمايند:
عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ مُحَمَّدٍ الْآمِدِيُّ فِي الْغُرَرِ وَ الدُّرَرِ، عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عليه اسلام: زَكَاةُ الْجَمَالِ الْعَفَافُ؛ زکات جمال حفظ عفاف و پوشش است.[2]
هر چه محافظ و پناهگاه انسان محکم باشد، احساس آرامش بيشتري دارد. پوشش مناسب و ديني نيز نگهبان زن از نگاه هاي آلوده و آسيب هاي احتمالي است که به زن آرامش مي دهد و هر چه اين پوشش کامل تر باشد، امنيت آن بيشتر خواهد بود.
آثار حجاب:
1- حجاب وسيله رسيدن به تقوي و کمال
هدف اصلي تشريع احکام در اسلام، قرب به خداوند است که به وسيله تزکيه نفس و تقوا حاصل مي شود از قرآن کريم استفاده مي شود که هدف از تشريع حکم الهي، وجوب حجاب اسلامي، دست يابي به تزکيه نفس، طهارت، عفت و پاکدامني است.
﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکى لَهُمْ﴾؛ اي رسول ما مردان مؤمن را بگو تا چشم ها از نگاه ناروا بپوشند و فروج و اندامشان را محفوظ دارند، که اين بر پاکيزگي جسم و جان ايشان اصلح است. حجاب زن هم نمونه بارز از تقواي اوست و او را از آثار تقوا برخوردار مي سازد.
2- عزت نفس و احترام در سايه حفظ حجاب
حجاب، مایه مباهات و عزت نفس فرد است و حجاب زن بنا به مضمون روايتهاي متعدد جهاد اکبر است که در سايه آن شخص حرمت و عزت پيدا مي کند.
زنان خودنما مطلوبيت و محبوبيت جنسي دارند اما محبوبيت ارزشي به هيچ وجه ندارند
برخورد با زناني که از جلوه گري يا پوشش ناقصي برخوردارند برخورد شهواني، تفريحي و ظاهري است، اما برخورد با زنان پوشيده برخوردي همراه با احترام و تکريم قلبي است.
احترام جامعه به فرد با حجاب از باب تعظيم و احترام مقابل به حجاب حضرت زهرا سلام الله عليها است.
بي احترامي به و بي توجهي به حجاب بي احترامي به حضرت زهرا سلام الله عليها است.
3- برترين وسيله مقابله با فرهنگ غربي
حجاب از اهداف مهم تهاجم فرهنگي غرب است. پوشش ديني همواره مورد هدف تيرهاي زهراگين فرهنگي دشمنان اسلام بوده است. زيرا پوشش ديني سدي بزرگ در برابر تهاجم فرهنگي غرب است که آنها را از رسيدن به مقاصد فرهنگي خود باز مي دارد. لذا هرچه بي بند وباري و بي حجابي در جامعه رواج پيدا کند پايگاه مستحکم خانواده را متزلزل کرده و عامل از هم گسيختگي جامعه مي شود که در اين صورت ضد ارزشها جاي ارزشها را در جامعه مي گيرد و دشمنان اسلام به مقاصد فرهنگي و اجتماعي و اقتصادي خود خواهد رسيد.
4- فساد کمتر در سايه حجاب بهتر
هر چه حجاب و پوشش در جامعه کامل تر باشد به همان اندازه جرم و جنايت و مفاسد اجتماعي هم کم مي شود آمار جنايات جنسي در فصل تابستان و زمستان جوامع غربي در مقایسه با کشورهای اسلامي که زنان از پوشيدگي بيشتري بر خوردارند نشان مي دهد که پوشيدگي زنان نقش مؤثري در کاهش مفاسد اجتماعي دارد. زيرا بسياري از مفاسد اجتماعي به شهوات جنسي مربوط مي شود که با پوشيدگي زن زمينه آن ها از بين مي رود.
گزيده اي از ديدگاه هاي امام خميني(ره) درباره حجاب و عفاف
از جوانان، دختران و پسران، مي خواهم که استقلال و آزادي و ارزش هاي انساني را، ولو با تحمل زحمت و رنج، فداي تجملات و عشرت ها و بي بند و باري ها و حضور در مراکز فحشا که از طرف غرب و عمال بي وطن به شما عرضه مي شود، نکنند.[3]
در اسلام زن بايد حجاب داشته باشد، ولي لازم نيست که چادر باشد. بلکه زن مي تواند هر لباسي را که حجابش را بطور کامل به وجود آورد اختيار کند.[4]
بايد توجه داشته باشيد که حجابي که اسلام قرار داده است، براي حفظ ارزش هاي شماست. هر چه را که خدا دستور فرموده است چه براي زن و چه براي مرد براي اين است که، آن ارزش هاي واقعي که اين ها دارند و ممکن است به واسطه وسوسه هاي شيطاني با دست هاي فاسد استعمار و عمال استعمار پايمال مي شدند. اين ها، اين ارزش ها زنده بشود.[5]
پی نوشت:
[1] . سوره نور آيات 30 و 31.
[2] . مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج7، ص44؛ عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص275.
[3] . صحيفه امام، ج21، ص 417.
[4] . صحيفه امام، ج5، ص 294.
[5] . صحيفه امام، ج19، ص 185.