عزاداری سیاسی، عزاداری سکولار

عزاداری سیاسی، عزاداری سکولار

یکی از اموری که در این سالها برخی افراد مذهبی درگیر آن هستند این است که نحوه اداره مجالس عزاداری امام حسین علیه السلام چگونه باید باشد. گویا همه بر این اتفاق دارند که روز به روز باید بر کیفیت و کمیت این مجالس افزوده شود. اما اختلاف در این است که چه چیزی کیفیت محسوب می شود.

برخی برآنند که در این مجالس بطور محض باید به روضه خوانی پرداخته شود و اگر سخنرانی نیز می شود باید فقط و فقط در مورد اهل بیت علیهم السلام باشد. مثلا فضائل آنان بیان شود و نباید وارد مسائل سیاسی به هیچ وجه شد. ورود در مسائل سیاسی را دون شأن مجلس امام حسین علیه السلام می دانند و می گویند نباید مجالس را با این امور تنزل داد و سبک نمود. این دسته از افراد حتی بیان درسهای عاشورا را بر فراز منبر بر نمی تابند و می گویند از مقام امامت و فضائل امام حسین علیه السلام برای مردم بگو و به بحث های این چنینی کاری نداشته باش.

وقتی بحث از اهداف قیام عاشورا به میان بیاوری مثل امر به معروف و مبارزه با ظلم و تن ندادن به ذلت و امثال این مفاهیمی که به نحوی به زندگی اجتماعی مرتبط است و انسان را از دین فردی و در کنج خانه دور می کند، باز عده ای زبان به اعتراض می گشایند که این نحوه بحث ها و تحلیل ها ما را به نتیجه نمی رساند. اصلا امام حسین علیه السلام کی قیام نمود بلکه او را کشتند.

این جریان خزنده در 10 سال اخیر بطور مرموزی خود را به بیشتر محافل مذهبی گسترش داده و نوعی سکولاریزم را ترویج می کند.

شکی نیست که مجالس اهل بیت علیهم السلام جای دعواها و منازعات سیاسی نیست و شاید افراط برخی سیاسیون در این زمینه در سال های نه چندان دور، این افراد را که زمینه چنین انحرافی را داشته اند بر این سیاست زدایی از مجالس مصمم تر نموده است. فلذا متاسفانه اخیرا به وفور مشاهده می شود که برای عزاداری از سخنران استفاده نمی شود تا به تبیین مسأله عاشورا بپردازد و اگر دعوت شود برای او از جانب دعوت کننده موضوع تعیین می شود و اگر این هم نباشد سخنرانانی دعوت می شوند که حرف دعوت کننده را به کرسی بنشاند نه این که حقائق را آزادانه، مثل امام حسین علیه السلام، بدون وابستگی بر زبان جاری کند.

اما آیا نباید در مجالس اهل بیت علیهم السلام تحلیل سیاسی ارائه شود؟! اگر بشود دیگر مجلس، مجلس اهل بیت علیهم السلام نخواهد بود؟! اگر این تفکر صحیح باشد پس باید گفت از آنجا که خداوند قداستش از امام حسین علیه السلام بالاتر است پس در نماز جمعه که نماز است و ذکر الله می باشد چنان چه در سوره جمعه و منافقون خداوند از این نماز تعبیر به ذکر الله نموده است، به طریق اولی نباید به مسائل دست اول جهان اسلام پرداخته شود.

چه شده است که نماز که از همه عبادات فرعی تر و فردی تر به نظر می رسد اسلام آن را تهی از سخنرانی و مسائل سیاسی نپسندیده است. فلذا حقیر در مقاله ای به مناسبت شهادت امام باقر علیه السلام در آخرین مناسبتی که گذشت این مسأله را تبیین نمودم و حدیثی را نقل کردم که مدرک فقهای ما برای این فرع است که خطیب جمعه باید مخاطبان را با مسائل دست اول دنیای اسلام آشنا کند، نماز عید فطر و قربان نیز از این قاعده مستثنا نیستند.

حالا بعضی به بهانه قداست مجالس امام حسین علیه السلام می خواهند این مجالس را از بیان حقائق تهی کنند. بزرگترین خیانت به مجالس امام حسین علیه السلام همین جاست، چرا که امام حسین علیه السلام انقلابی ترین فرد عالم است، مبارزترین فرد عالم است، عاشورا مکتب مبارزه و درس مقاومت در برابر ظلم است، اما چه می شود که روضه خوان هایی پیدا می شوند که در دربار شاه حاضر شده و به روضه خوانی می پردازند و امروز شبکه هایی ماهواره ای مثل قارچ رشد می کنند و از آمریکا و انگلیس برای مردم جهان می خواهند امام حسین علیه السلام را به دنیا معرفی کنند؟! مثل این که یزید به میدان آمده و می گوید: بیایید قرائت من از حسین را بپذیرید. یزید هم می خواست حسین علیه السلام بماند لکن بیعت کند و در گوشه ای بخزد و به هیچ چیزی که در دنیای آن موقع اسلام می گذشت کاری نداشته باشد و اعتراضی نکند و صدای خشم خود را فرو ببرد اما «یأْبَی ‏الله‏ُ لَنا ذلِک وَ رَسُولُه وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طابَتْ وَ طَهُرَتْ»[1].

امام حسینی که از لس آنجلس و لندن برای مخاطبین تبیین می شود و عاشورایی که از این حلقوم ها توضیح داده می شود به تو می آموزد که برای رسیدن یک عده به مطامع خودشان شمشیر را بجای فرود آوردن بر سر کفر و استکبار و تفرعن باید بر فرق خودت فرو آوری و صد البته چنین فرقهای سری شایسته اند که خود صاحبانش با شمشیر بر آن بکوبند و آن را بشکافند!!

چنین تبیین ها و قرائت ها از عاشوراست که به تو می آموزد «ریا در مجلس امام حسین علیه السلام راه ندارد. هر چه بگویی و بکنی عزاداریست و کسی را حق اعتراض نیست» چه شده است در نماز که برترین عبادت است و از آن خداست شیطان دست می برد و خداوند می فرماید «فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ ﴿٤﴾ الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ﴿٥﴾ الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ ﴿٦﴾»[2] اما مجلس امام حسین علیه السلام از نماز هم بالاتر است و نعوذ بالله از خدا و قرآن هم بالاتر چه را که خدا نتوانسته شیطان را از تسلط بر بنده اش در نماز جلوگیری کند ولی امام حسین علیه السلام توانسته است!!!

فأین تذهبون؟! این فقط بندگان مخلصند که از دستبرد شیطان به دورند.

و چون مجالس و عزاداری بر امام حسین علیه السلام از اعظم قربات و عبادات است ابلیس لعین و شیطان بزرگ بیشتر از هر امری به دنبال به انحراف کشیدن این مجالس اند، آمریکا را عاشورا از این مملکت بیرون کرد، بینی استکبار را در 8 سال دفاع مقدس، عاشورا بر خاک مالید، اما کدام عاشورا؟! عاشورای سکولار؟! نه، هرگز، بلکه عاشورایی که خمینی کبیر(رحمه الله) به این ملت آموزش داد. قرائتی که وی از حسین بن علی علیهماالسلام به این ملت ارائه کرد. فلذا می فرمود:

«سید الشهدا می دانست که دارد چه می کند، می دانست که اینجا، این سفر این طوری است. خوب، از خطبه های بین راه هایشان و از فرمایشاتی که کردند معلوم است که مسأله این بوده است که ... نه، اینکه مسأله این بوده است که حالا چون می خواستند بروند آنجا، ببینند چه می شود. وضع جوری بوده است که باید بشود، باید این فداکاری بشود تا اینکه کار درست بشود. و ما هم امروز هر چه داریم از آن فداکاری است که آن فداکاری برای اسلام بود که همان مقداری که تا حالا [دوام ] آورده است از همان بوده است. و ما باید این را، این پایگاه را حفظش بکنیم و فداکاری را به مردم یاد بدهیم که باید فداکاری بکنید. فقط قضیه این نیست که ما برای سید الشهدا گریه کنیم، آن هم البته بزرگ است، لکن فداکاری هایش را باید حساب بکنیم. باید ارزش آن کاری که او کرده است و آن بساط ظلمی که به هم زده است، [بیان کنیم] می خواستند بکشانند به کفر و آن مسائلی که یزید می خواست درست بکند، طبعاً همه را خنثی کرد ایشان.» [3]

«شاید غرب زده ها به ما می گویند که «ملت گریه» و شاید خودی ها نمی توانند تحمل کنند که یک قطره اشک مقابل چقدر ثواب است. یک مجلس عزا چقدر ثواب دارد. نتوانند هضم کنند و نتوانند هضم کنند آن چیزهایی که برای ادعیه ذکر شده است و آن ثواب هایی که برای دو سطر دعا ذکر شده است. نمی توانند این را ادراک کنند و هضم کنند. جهت سیاسی این دعاها و این توجه به خدا و توجه همه مردم را به یک نقطه، این، این است که یک ملت را بسیج می کند برای یک مقصد اسلامی. مجلس عزا نه برای این است که گریه کنند برای سید الشهدا و اجر ببرند- البته این هم هست و دیگران را اجر اخروی نصیب کند- بلکه مهم، آن جنبه سیاسی است که ائمه ما در صدر اسلام نقشه اش را کشیده اند که تا آخر باشد و آن، این [که] اجتماع تحت یک بیرق، اجتماع تحت یک ایده و هیچ چیز نمی تواند این کار را به مقداری که عزای حضرت سید الشهدا در او تأثیر دارد، تأثیر بکند.» [4]

فلذا برای عاشورای امام حسین علیه السلام، یزید زمان برنامه دارد، برنامه این است که از درون تهی شود، بی خاصیت شود، در آن فقط از یزید مرده و سقط شده سخن به میان آید و یزید حیّ و حاضر دیده نشود...!

پی نوشت:
1. و خدا و رسول و مؤمنان و دامن‏‌های پاک و پاکیزه و افراد با حمیت و نفوس با غیرت آن را برای ما نمی‌‏پسندند.[لهوف، ص۹۷. نیز ر.ک: بحارالانوار، ج۴۵، ص۸۳؛ احتجاج، ج۲، ص۳۰۰.]
2. آیات 4 الی 6 سوره مبارکه ماعون.
3. (صحیفه امام، ج 17، ص: 44)
4. (صحیفه امام، ج 16، ص: 346)

حمید حاج علی - مدّرس حوزه علمیه