آشنایی با تاریخچه هلال‌ احمر

آشنایی با تاریخچه هلال احمر

دولت عثمانی در سال ۱۸۷۶ به جای استفاده از نشان صلیب سرخ از معکوس رنگ های پرچم خود یعنی هلال احمر در زمینه سفید برای جمعیت ملی خود استفاده کرد که بعدها بسیاری از کشورهای اسلامی آن را بعنوان نشان جمعیت ملی خود بکار بردند.

جایگاه جمعیت هلال احمر از نظر عرف بین المللی بسیار حائز اهمیت است. صلیب سرخ و هلال احمر بین المللی، بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهان محسوب می شوند.

امروزه در سطح بین المللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیت های بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور، وضعیت جمعیت ملی هلال احمر و صلیب سرخ و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آن ها است.

عنوان سازمان بین المللی که با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال 1864 میلادی و در نتیجه تلاش ژن هنری دونان سوئیسی تشکیل شد، صلیب سرخ است.

در سال 1862 ژن هنری دونان کتاب خاطره ای از سولفرینو  را شرح داد و خواستار تشکیل جمعیت های امدادی داوطلب برای تسکین آلام این گونه آسیب دیدگان از جنگ شد.

وی پیشنهاد داد که  خدمت به زخمی های نظامی، فعالیتی بی طرف محسوب شود و انجمن ژنوی امور عام المنفعه با علاقه وافر از پیشنهاد وی استقبال کرد.

در نتیجه، کنفرانسی بین المللی با شرکت نمایندگان 16 کشور در ژنو تشکیل شد و موافقتنامه 1864 برای بهبود وضع مجروحان و رنجوران نظامی میدان جنگ تدوین شد و به امضای نمایندگان 12 دولت از کشورهای شرکت کننده رسید. در آن بی طرف شمردن متصدیان خدمات پزشکی نیروهای مسلح، رفتار انسانی با زخمی ها و بی طرفی غیر نظامیانی که داوطلبانه به کمک مجروحان جنگ می شتابند و نیز علامتی بین المللی به منظور مشخص شدن اعضا و وسایلی که در این راه به کار می روند، پیش بینی شده بود.

بخاطر ملیت دونان، صلیبی سرخ بر زمینه ای سفید به تقلید از پرچم سوئیس بعنوان نماد و علامت آن انتخاب شد.

در سال 1963 میلادی، در 88 کشور جهان جمعیت های ملی صلیب سرخ پدیدآمد و همچنین 2 گروه بین المللی دیگر نیز مرکزشان در ژنو دایر بود. یکی کمیته بین المللی صلیب سرخ که در سال 1863 تأسیس شد و مرکب از 25 تن از بزرگان سوئیس بود که هنگام جنگ بعنوان میانجی های بی طرف خدمت می کردند و دیگری اتحادیه جمیعت های صلیب سرخ که در سال 1919 تأسیس شد و هدفش کمک های متقابل و همکاری و توسعه  فعالیت های مربوطه در زمان صلح بود.

فعالیت صلیب سرخ بین المللی از پایان جنگ جهانی دوم توسعه فراوانی یافت. کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC )، که مقر آن در ژنو  قراردارد، سازمانی است بی طرف، بی غرض و مستقل که وظیفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است از: حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی و یاری رسانی به آنها. فعالیت های کمیته بین المللی بر پایه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سیاسی، دینی و عقیدتی بی طرف است.

تاسیس هلال‌ احمر در ایران

دولت ایران در سال 1301 جمعیت ملی خود را تأسیس کرد، ولی به جای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر علامت شیر و خورشید سرخ را بعنوان نشان جمعیت خود انتخاب کرد.

علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال 1929 بعنوان نشان سوم مورد حمایت بین المللی، به تصویب رسید. از آن پس 3 نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ بعنوان نشانه ای رسمی و بین المللی شناخته شد و نهایتاً در متن کنوانسیون های چهارگانه ژنو مصوب 1949 بعنوان نشانه 3 گانه بین المللی که تحت حمایت حقوق بین الملل بشردوستانه قرار دارد به تصویب رسید.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1359 دولت ایران با ارسال نامه ای به دولت سوئیس بعنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام کرد که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به حالت تعلیق درآورده و به جای آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد کرد. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت.