اربعین یا همان چله گرفتن ، چرا و چطور؟

اربعین یا همان چله گرفتن ، چرا و چطور؟

در بین مردم سنتی به نام اربعین یا همان چله گرفتن وجود دارد. افراد 40 روز، خود را متعهد به انجام اعمالی خاص می کنند. برخی به نیت شفای بیمار، بعضی به نیت خانه دار شدن، بی فرزندها به نیت بچه دار شدن و ... و عده ای هم جهت رفع خصلت های بد اخلاقی چله می گیرند.

بهترین زمان چله گیری، از اول ذیقعده تا دهم ذیحجه (13 تیر الی 21 مرداد امسال) است. این چله، به چله موسوی یا چله موسای کلیم معروف است.

عدد چهل در قرآن و روایات و حتی در ادیان دیگر مورد توجه قرار گرفته است. در قرآن کریم مدت خلوت حضرت موسی(علیه السلام) با خداوند را در کوه طور چهل روز ذکر می کند: «وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِینَ لَیْلَةً وَأ َتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً»[اعراف، 142]؛ سی شب با موسی وعده نهادیم و ده شب دیگر بر آن افزودیم تا وعده پروردگارش، چهل شب کامل شد.

در روایات هم در مورد عدد چهل مواردی ذکر شده است: هر کس خود را چهل روز برای خداوند خالص و پاک گرداند، خداوند چشمه های حکمت را از قلبش بر زبانش جاری می سازد.[عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 85] یا هر کس قبل از دعا کردن برای خود، چهل مؤمن را دعا نماید، دعای او مستجاب می گردد.[عده الداعی، ص 128]

نگاهی به چله گرفتن حضرت موسی(علیه السلام)

قرار بود که تورات به حضرت موسی(علیه السلام) نازل شود و باید موسای نبی آمادگی آن را پیدا می کرد. پس از طرف خدا دعوت به کوه طور شد که 30 روز با خدا مناجات کند و آماده ی دریافت کتاب مقدس تورات شود. وقتی 30 روز به اتمام رسید، خداوند وعده شان را 10 روز دیگر اضافه کرد و حضرت موسی(علیه السلام) 40 روز با خدا خلوت و مناجات داشت و تورات به ایشان نازل شد و حضرت به سمت قوم خود بازگشت.

هنگامی كه موسی(علیه السلام) به وعده گاه الهی رفت با قوم خود قرار گذاشته بود غیبت او 30 روز بیشتر طول نكشد، اما هنگامی كه خداوند 10 روز بر آن افزود، بنی اسرائیل گفتند: موسی(علیه السلام) تخلف كرده، و از مسیر خارج شده، پس فریب سامری را خورده و به گوساله پرستی روی آوردند. این اضافه شدن 10 روز به فرموده امام باقر(علیه السلام) برای امتحان کردن بنی اسراییل بود.

اهمیت چله موسای کلیم - چله گرفتن در ذی القعده

علامه طباطبایی رحمت الله علیه ذیل آیه 142 سوره اعراف در تفسیر المیزان آورده است: «برگشت معناى آیه به این است که خداى تعالى موسى(علیه السلام) را براى مدت 30 شب به درگاه خود و براى گفتگوى با وى نزدیک ساخته و ده شب دیگر براى اتمام آن گفتگوها بر آن مدت افزوده و در نتیجه میقات پروردگارش 40 شب تمام شده است.»

برخی تصور می کنند چله گرفتن یعنی بریدن از مردم و گوشه گیری و کنار گذاشتن مسئولیت های انسانی و اجتماعی. دوری از اجتماع و گناه نکردن که هنر نیست اگر در اجتماع بودی و مراقب اعمالت بودی ارزش است

این همان ایامی است که حضرت موسی کلیم الله به کوه طور رفت و چهل شب در آنجا به مناجات پرداخت و تورات بر او نازل شد. این ایام به اربعین کلیمی یا موسوی مشهور است و بسیاری از اساتید اخلاق به شاگردان خود دستورات ویژه ای را برای استفاده کامل از این اربعین می دهند.

آیت الله جوادی آملی درباره چله اول ذی القعده تا دهم ذی الحجه می گوید: «از اول ذیقعده تا دهم ذیحجّه که اربعین موسای کلیم است، یک فصل مناسبی است؛ بهار اربعین گرفتن و چله نشینی است! وجود مبارک موسای کلیم 40 شبانه روز مهمان خدا بود. فرمود: و واعدنا موسی ثلاثین لیلهً فاتممناها بعشر فتمّ میقات ربّه اربعین لیله. به او وعده دیدار و ملاقات خصوصی دادیم؛ آمد به دیدار ما. اوّل 30 شب بود؛ بعد 10 شب اضافه کردیم، جمعاً شد40 شب. در این ایام آدم مواظب دهانش باشد که غذای بد وارد نشود؛ مواظب زبانش باشد که حرف بد نزند؛ مواظب گوشش باشد که حرف بد نشنود؛ مواظب چشمش باشد که نگاه بد نکند؛ آنوقت سایر کارها خوب است. اینقدر کارهای حلال هست که آدم فرصت نمی کند به سراغ کار حرام برود!»

چگونه چله بگیریم؟

منظور از چله و چله گرفتن ، آن است که انسان 40 روز خود را متوجه خداوند کند و مراقب اعمال و رفتار خود باشد تا بدینوسیله روح و جان خود را طراوت بخشد. او در 40 روز از کارهای بیهوده دوری می کند و توجه اش را به خدا سوق می دهد. چله نشینی یعنی انسان 40 روز مراقبت و توجه به خدا را داشته باشد و سعی کند گناهان را ترک کند. که البته گاهی هم ذکر یا دعایی انتخاب می شود و برای 40 روز بر آن مداومت دارند.

برخی تصور می کنند چله گرفتن یعنی بریدن از مردم و گوشه گیری و کنار گذاشتن مسئولیت های انسانی و اجتماعی. دوری از اجتماع و گناه نکردن که هنر نیست اگر در اجتماع بودی و مراقب اعمالت بودی ارزش است.

چند پیشنهاد برای چله گرفتن

1- ترک یک رذیله اخلاقی: ساده ترین راه بهره گرفتن از این 40 روز پیش رو، عهد بستن با خدا برای ترک یک عیب یا گناه است. هر کس یک ضعف و عیب خود را شناسایی کرده و برای ترک آن در تمرین 40 روزه همت کند.

برای تبدیل یک صفت بد به صفت خوب 40 روز تلاش کنید و به تدریج سعی کنید نفس خود را از صفات بد خالی کرده و صفات پسندیده را جایگزین آنها کنید. اگر در این چهل روز آن گناه از شما سر زد، ناامید نشوید، بلکه استغفار کرده و به همت خود ادامه دهید، که آرام آرام و با گذشت زمان ترک آن عمل بر شما آسان می شود.

این همان ایامی است که حضرت موسی کلیم الله به کوه طور رفت و چهل شب در آنجا به مناجات پرداخت و تورات بر او نازل شد. این ایام به اربعین کلیمی یا موسوی مشهور است و بسیاری از اساتید اخلاق به شاگردان خود دستورات ویژه ای را برای استفاده کامل از این اربعین می دهند

2- زیارت عاشورا: برای رفع گرفتاری ها و گرفتن حاجات بسیار سفارش شده است؛ که به سه روش خوانده می شود:

الف- اصل زیارت عاشورا این است که با صد لعن و صد سلام کامل خوانده شود.
ب - بر اساس روایات اگر کسی وقتش کم بود می تواند فراز لعن را یک بار بخواند و بعد بگوید: تِسعةَ و تِسعُونَ مَرَّه(یعنی 99 بار) که با آن یکی که خوانده شده می شود 100 بار. در مورد سلام هم همین گونه انجام دهد.
ج - روش دیگر این است که وقتی به فراز لعن رسیدید آن را کامل بخوانید و "اللهم العنهم جمیعا" را 99 مرتبه بگوید. سپس فراز سلام زیارت عاشورا را بخواند و بخش آخر آن را 99 بار بگوید: "السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین"

3- استغفار: در روایات برای استغفار کاربرد بسیاری ذکر شده است؛ وسعت روزی، جهت فرزنددار شدن، ادای قرض، نزول باران، رفع خشکسالی، رفع غم و غصّه، برای اشتغال و ازدواج و ... کمترین آن 70 بار بعد از نماز صبح و 70 بار بعد از نماز عصر است.

4- ذکر یونسیه: "لااله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین" که جهت رفع غم و غصه، استغفار و برآورده شدن حاجات سفارش شده است. هر روز یک عدد ثابت این ذکر گفته شود.

5- صلوات: 16 هزار صلوات را به نیت هدیه به 14 معصوم و حضرت زینب و حضرت عباس(علیهم السلام) برای حاجتی که مدنظر دارید؛ نیت کنید و روزی 400 صلوات هدیه کنید تا 40 روز.

6- نماز اول وقت: به اقامه نماز اول بسیار سفارش شدیم. فردی نزد آیت الله بهجت(رحمت الله علیه) آمد و سه حاجت مختلف داشت و ذکری می خواست تا هر سه حاجتش را بگیرد که ایشان برای هر سه حاجت یک نسخه ارائه دادند و آن نماز اول وقت بود. در این 40 روز فرصت مناسبی است که خود را به نماز اول وقت عادت دهیم.

7- توسل به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف): یکی از دعاهای مربوط به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را انتخاب کرده و تا 40 روز با آن دعا به امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) متوسل شوید و حاجت خود را طلب کنید. پیشنهاد ما زیارت آل یس، و یا دعای الهی عظم البلاء ... است.

8- جهت وسعت روزی و ادای قرض: قرائت سوره واقعه 40 شب.

9- سوره یس: هر روز سوره یس هدیه به اموات بدوارث و بی وارث خوانده شود، جهت برآورده شدن حاجت.

بیشتر بخوانید: به استقبال ماه ذی القعده - اربعین موسوی