شيخ اجّل، جعفر بن قولويه قمى به سند معتبر از ابو حمزه ثمالى روايت كرده: امام صادق عليه السّلام فرموده: هرگاه قصد كردى كه قبر عبّاس بن على عليه السّلام را زيارت كنى كه در كنار فرات برابر حاير است، بر در روضه مى ايستى و میگويى:
سَلامُ اللَّهِ وَ سَلامُ مَلائِكَتِهِ الْمُقَرَّبِينَ وَ أَنْبِيَائِهِ الْمُرْسَلِينَ وَ عِبَادِهِ الصَّالِحِينَ وَ جَمِيعِ الشُّهَدَاءِ وَ الصِّدِّيقِينَ [وَ] الزَّاكِيَاتُ الطَّيِّبَاتُ فِيمَا تَغْتَدِي وَ تَرُوحُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ أَشْهَدُ لَكَ بِالتَّسْلِيمِ وَ التَّصْدِيقِ وَ الْوَفَاءِ وَ النَّصِيحَةِ لِخَلَفِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ الْمُرْسَلِ وَ السِّبْطِ الْمُنْتَجَبِ وَ الدَّلِيلِ الْعَالِمِ وَ الْوَصِيِّ الْمُبَلِّغِ وَ الْمَظْلُومِ الْمُهْتَضَمِ فَجَزَاكَ اللَّهُ عَنْ رَسُولِهِ وَ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ عَنِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ بِمَا صَبَرْتَ ،
سلام خدا و سلام فرشتگان مقرّبش، و پيامبران مرسلش، و بندگان شايسته اش، و همه شهيدان و صدّيقان و درودهاى پاك و پاكيزه در آنچه مى آيد و می رود بر تو باد اى فرزند امير مؤمنان، شهادت می دهم براى حضرتت به تسليم و تصديق و وفا، و خيرخواهى، براى يادگار پيامبر مرسل (درود خدا بر او و خاندانش باد) ، و فرزندزاده برگزيده، و راهنمای دانا، و جانشين تبليغ گر، و ستمديده غارت زده، خدا از جانب پيامبر و امير مؤمنان و حسن و حسين (درود خدا بر ايشان) جزايت دهد برترين جزا به خاطر اين كه صبر كردى
وَ احْتَسَبْتَ وَ أَعَنْتَ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَكَ وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ جَهِلَ بِحَقِّكَ وَ اسْتَخَفَّ بِحُرْمَتِكَ وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ حَالَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ مَاءِ الْفُرَاتِ أَشْهَدُ أَنَّكَ قُتِلْتَ مَظْلُوماً وَ أَنَّ اللَّهَ مُنْجِزٌ لَكُمْ مَا وَعَدَكُمْ جِئْتُكَ يَا ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَافِداً إِلَيْكُمْ وَ قَلْبِي مُسَلِّمٌ لَكُمْ وَ تَابِعٌ وَ أَنَا لَكُمْ تَابِعٌ وَ نُصْرَتِي لَكُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ وَ هُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ فَمَعَكُمْ مَعَكُمْ لا مَعَ عَدُوِّكُمْ إِنِّي بِكُمْ وَ بِإِيَابِكُمْ [وَ بِآبَائِكُمْ ] مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ بِمَنْ خَالَفَكُمْ وَ قَتَلَكُمْ مِنَ الْكَافِرِينَ قَتَلَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْكُمْ بِالْأَيْدِي وَ الْأَلْسُنِ.
و كار خويش را تنها به حساب خدا گذاشتى، و يارى نمودى پس چه نيكو سرانجامى است خانه آخرت.
خدا لعنت كند كند كسى كه تو را كشت، و لعنت كند كسى را كه جاهل بود به حقّت، و حرمتت را سبك شمرد، و خدا لعنت كند كسى را كه بين تو و آب فرات پرده شد، شهادت مى دهم كه تو مظلومانه كشته شدى، و خدا به وعده اى كه به شما داده وفا مى كند، به سوى تو آمدم اى فرزند امير مؤمنان دارد در محضر شما آيم دلم تسليم و پيرو شماست، و خود نيز پيرو شمايم، يارى ام براى شما مهيّاست، تا خدا حكم كند، و او بهترين حكم كنندگان است، پس با شمايم تنها با شما نه با دشمن شما، من به شما و بازگشت تان مؤمن، و به آنان كه با شما مخالفت كردند، و شمار را كشتند كافرم، خدا بكشد امّتى را كه شما را با دست ها و زبان هايشان كشتند.
سپس وارد روضه شو، و خود را به ضريح بچسبان و بگو: [در همان حال سمت قبله]
السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ الْمُطِيعُ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ سَلَّمَ السَّلامُ عَلَيْكَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ وَ مَغْفِرَتُهُ وَ رِضْوَانُهُ وَ عَلَى رُوحِكَ وَ بَدَنِكَ أَشْهَدُ وَ أُشْهِدُ اللَّهَ أَنَّكَ مَضَيْتَ عَلَى مَا مَضَى بِهِ الْبَدْرِيُّونَ وَ الْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الْمُنَاصِحُونَ لَهُ فِي جِهَادِ أَعْدَائِهِ الْمُبَالِغُونَ فِي نُصْرَةِ أَوْلِيَائِهِ الذَّابُّونَ عَنْ أَحِبَّائِهِ فَجَزَاكَ اللَّهُ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ وَ أَكْثَرَ الْجَزَاءِ وَ أَوْفَرَ الْجَزَاءِ وَ أَوْفَى جَزَاءِ أَحَدٍ مِمَّنْ وَفَى بِبَيْعَتِهِ وَ اسْتَجَابَ لَهُ دَعْوَتَهُ وَ أَطَاعَ وُلاةَ أَمْرِهِ،
سلام بر تو اى بنده شايسته فرمانبر خدا و رسول خدا، و امير مؤمنان و حسن و حسين (درود خدا بر آنان باد) ، سلام و رحمت خدا و بركات و مغفرت و رضوانش بر تو بر روان و تن تو، شهادت می دهم و خدا را شاهد مى گيرم، كه تو به همان مسيرى رفتى كه اهل بدر رفتند، و در آن راه از دنيا گذشتند، آن مجاهدان در راه خدا، و خيرخواهان براى خدا، در مبارزه با دشمنان خدا، و تلاش گران در يارى اوليايش، آن دفاع كنندگان از عاشقانش، خدا پاداشت دهد، به برترين و بيشترين، و كامل ترين پاداش، و وفاكننده ترين پاداش، يكى از آنان كه به بيعت او وفا كرد، و دعوتش را اجابت نمود، و از واليان امر اطاعت كرد
أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ بَالَغْتَ فِي النَّصِيحَةِ وَ أَعْطَيْتَ غَايَةَ الْمَجْهُودِ فَبَعَثَكَ اللَّهُ فِي الشُّهَدَاءِ وَ جَعَلَ رُوحَكَ مَعَ أَرْوَاحِ السُّعَدَاءِ وَ أَعْطَاكَ مِنْ جِنَانِهِ أَفْسَحَهَا مَنْزِلاً وَ أَفْضَلَهَا غُرَفاً وَ رَفَعَ ذِكْرَكَ فِي عِلِّيِّينَ [فِي الْعَالَمِينَ ] وَ حَشَرَكَ مَعَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَدَاءِ وَ الصَّالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقاً أَشْهَدُ أَنَّكَ لَمْ تَهِنْ وَ لَمْ تَنْكُلْ وَ أَنَّكَ مَضَيْتَ عَلَى بَصِيرَةٍ مِنْ أَمْرِكَ مُقْتَدِيا بِالصَّالِحِينَ وَ مُتَّبِعا لِلنَّبِيِّينَ فَجَمَعَ اللَّهُ بَيْنَنَا وَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ رَسُولِهِ وَ أَوْلِيَائِهِ فِي مَنَازِلِ الْمُخْبِتِينَ فَإِنَّهُ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ.
شهادت مى دهم، كه در خيرخواهى كوشيدى، و نهايت تلاش را انجام دادى، خدا تو را در زمره شهيدان برانگيزد و روحت را در كنار ارواح نيك بختان قرار دهد، و از بهشتش وسيع ترين منزل را به تو عطا كند، و برترين غرفه ها را ارزانى نمايد، و نامت را در بالاترين درجات بالا برد، و با پيامبران و صدّيقان و شهدا و شايستگان مشحور نمايد، آنها خوب رفيقانى هستند، شهادت مى دهم كه تو سستى نورزيدى، و باز نايستادى، و بر آگاهى از كارت از دنيا رفتى، در حال پيروى از شايستگان، و پيروى از پيامبران پس خدا بين ما و رسول خود و اوليايش در جايگاه هاى فروتنان گرد آورد كه او مهربان ترين مهربانان است.
مؤلف گويد: خوب است اين زيارت را، پشت سر قبر، به طرف قبله بخوانى، چنان كه شيخ در «تهذيب» چنين فرموده: سپس وارد شو.
و خود را با رو به قبر بيانداز، و چنين بگو درحالى كه رو به جانب قبله اى: السّلام عليك ايّها العبد الصّالح و بدان كه زيارت قمر بنى هاشم موافق روايت مذكور، همين بود كه ذكر شد، ولى سيد ابن طاووس و شيخ مفيد و ديگران پس از اين زيارت فرموده اند كه به سمت بالا سر برو، و دو ركعت نماز بخوان، و بعد از آن هرچه خواهى نماز بجا آور، و بسيار خدا را بخوان و پس از نماز بگو:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لا تَدَعْ لِي فِي هَذَا الْمَكَانِ الْمُكَرَّمِ وَ الْمَشْهَدِ الْمُعَظَّمِ ذَنْباً إِلا غَفَرْتَهُ وَ لا هَمّاً إِلّا فَرَّجْتَهُ وَ لا مَرَضا إِلّا شَفَيْتَهُ وَ لا عَيْباً إِلّا سَتَرْتَهُ وَ لا رِزْقاً إِلا بَسَطْتَهُ وَ لا خَوْفا إِلّا آمَنْتَهُ وَ لا شَمْلاً إِلّا جَمَعْتَهُ وَ لا غَائِباً إِلّا حَفِظْتَهُ وَ أَدْنَيْتَهُ وَ لا حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ لَكَ فِيهَا رِضًى وَ لِي فِيهَا صَلاحٌ إِلا قَضَيْتَهَا يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدايا درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد، و در اين مكان مكرّم، و زيارتگاه بزرگ، براى من گناهى مگذار جز آن كه بيامرزى، و نه اندوهى جز آن كه برطرف نمايى، و نه بيمارى جز آن كه شفا دهى، و نه عيبى جز آن كه بپوشانى، و نه رزقى جز آن كه بگسترانى، و نه ترسى جز آن كه ايمنى دهى، و نه پراكندگى جز آن كه گرد آورى، و نه دور از نظرى جز آن كه حفظ كنى و ديدارش را نزديك نمايى، و نه حاجتى از حاجت هاى دنيا و آخرت، كه تو را در آن رضايت و مرا در آن مصلحت است جز آن كه برآورى، اى مهربان ترين مهربانان.
بعد به جانب ضريح بازگرد، و نزد پاهاى مبارك بايست و بگو:
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا الْفَضْلِ الْعَبَّاسَ ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ سَيِّدِ الْوَصِيِّينَ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أَوَّلِ الْقَوْمِ إِسْلاماً وَ أَقْدَمِهِمْ إِيمَاناً وَ أَقْوَمِهِمْ بِدِينِ اللَّهِ وَ أَحْوَطِهِمْ عَلَى الْإِسْلامِ أَشْهَدُ لَقَدْ نَصَحْتَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَخِيكَ فَنِعْمَ الْأَخُ الْمُوَاسِي فَلَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْكَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً ظَلَمَتْكَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً اسْتَحَلَّتْ مِنْكَ الْمَحَارِمَ وَ انْتَهَكَتْ حُرْمَةَ الْإِسْلامِ فَنِعْمَ الصَّابِرُ الْمُجَاهِدُ الْمُحَامِي النَّاصِرُ وَ الْأَخُ الدَّافِعُ عَنْ أَخِيهِ ،
سلام بر تو اى ابا الفضل العباس فرزند امير مؤمنان، سلام بر تو اى فرزند سرور جانشينان، سلام بر تو اى فرزند اولين نفر امت در اسلام آوردن، و پيش ترين شان در ايمان و استوارترين شان در پایبندى به دين خدا، و با احتياط ترین شان بر اسلام، شهادت می دهم كه تو براى خدا و رسولش و برادرت خيرخواهى نمودى، پس چه خوب برادر همدردى بودى، خدا لعنت كند امتى را كه تو را كشت، و لعنت كند امتى را كه به تو ستم روا داشت، و لعنت كند امتى را كه حرمت هاى تو را حلال شمرد، و پرده احترام اسلام را دريد، پس چه نيكو صبركننده، جهادگر حامى، يارى دهنده و برادر دفاع كننده از برادرش بودى،
الْمُجِيبُ إِلَى طَاعَةِ رَبِّهِ الرَّاغِبُ فِيمَا زَهِدَ فِيهِ غَيْرُهُ مِنَ الثَّوَابِ الْجَزِيلِ وَ الثَّنَاءِ الْجَمِيلِ وَ أَلْحَقَكَ [فَأَلْحَقَكَ ] اللَّهُ بِدَرَجَةِ آبَائِكَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ اللَّهُمَّ إِنِّي تَعَرَّضْتُ لِزِيَارَةِ أَوْلِيَائِكَ رَغْبَةً فِي ثَوَابِكَ وَ رَجَاءً لِمَغْفِرَتِكَ وَ جَزِيلِ إِحْسَانِكَ فَأَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ وَ أَنْ تَجْعَلَ رِزْقِي بِهِمْ دَارّا وَ عَيْشِي بِهِمْ قَارّا وَ زِيَارَتِي بِهِمْ مَقْبُولَةً وَ حَيَاتِي بِهِمْ طَيِّبَةً وَ أَدْرِجْنِي إِدْرَاجَ الْمُكْرَمِينَ وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَنْقَلِبُ مِنْ زِيَارَةِ مَشَاهِدِ أَحِبَّائِكَ مُفْلِحاً مُنْجِحا قَدِ اسْتَوْجَبَ غُفْرَانَ الذُّنُوبِ وَ سَتْرَ الْعُيُوبِ وَ كَشْفَ الْكُرُوبِ إِنَّكَ أَهْلُ التَّقْوَى وَ أَهْلُ الْمَغْفِرَةِ،
و پاسخ دهنده طاعت پروردگارش، و علاقه مند به آنچه ديگران به بى رغبت شدند، كه همان پاداش بزرگ، و ستايش زيباست، و خدا تو را به درجه پدرانت، در بهشت های پرنعمت ملحق كرد.
خدايا متعرض زيارت اوليايت شدم به خاطر رغبت در پاداشت، و اميد به آمرزشت، و احسان فراوانت، پس از تو مى خواهم كه بر محمّد و خاندان پاكش درود فرستى، و روزى ام را به خاطر ايشان زياد نمايی و زندگى ام را به خاطر آنان برقرار دارى، و زيارتم را به حق آنان مقبول قرار دهى، و حياتم را دلپسند فرمايى، و مرا با گروه اهل كرامت همراه نمايی و از كسانى قرار دهى كه از زيارت زيارتگاه هاى عاشقانت رستگار و كامياب بازمى گردند، درحالی كه مستوجب آمرزش گناهان، و پوشيدن عيب ها، و برطرف شدن گرفتاري ها شده باشد، به راستى تو اهل پروا و آمرزشى.
چون بخواهى آن حضرت را وداع كنى، به نزد قبر شريف برو، و اين جملات را كه در روايت ابو حمزه ثمالی است، و علماهم ذكر كرده اند بگو:
أَسْتَوْدِعُكَ اللَّهَ وَ أَسْتَرْعِيكَ وَ أَقْرَأُ عَلَيْكَ السَّلامَ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ بِكِتَابِهِ وَ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ اللَّهُمَّ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِيَارَتِي قَبْرَ ابْنِ أَخِي رَسُولِكَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ ارْزُقْنِي زِيَارَتَهُ أَبَدا مَا أَبْقَيْتَنِي وَ احْشُرْنِي مَعَهُ وَ مَعَ آبَائِهِ فِي الْجِنَانِ وَ عَرِّفْ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ رَسُولِكَ وَ أَوْلِيَائِكَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَوَفَّنِي عَلَى الْإِيمَانِ بِكَ وَ التَّصْدِيقِ بِرَسُولِكَ وَ الْوِلايَةِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ عَلَيْهِمُ السَّلامُ وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ عَدُوِّهِمْ فَإِنِّي قَدْ رَضِيتُ يَا رَبِّي بِذَلِكَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.
تو را به خدا مى سپارم و خواستار رعايت توأم، و بر تو سلام مى فرستم، ايمان آورديم به خدا و رسول و كتابش، و به آنچه پيامبر از پيش خدا آورد، خدايا ما را با گواهان اين حوادث بنويس، خدا آن را آخر عهد من از زيارت قبر فرزند برادر رسولت (درود خدا بر او و خاندانش باد) قرار مده، و زيارتش را همواره تا زنده ام می دارى روزى من فرما، و مرا با او و با پدرانش در بهشت محشور گردان، و ميان من و او و رسول و اوليايت شناسايى ايجاد كن.
خدايا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و مرا بميران، بر پايه ايمان به خود، و باور نسبت به پيامبرت، و ولايت امير مؤمنان و امامان از فرزندانش (درود بر آنان باد) و بيزارى از دشمنانشان، كه من اى پروردگارم همانا به اين امر خشنودم، و درود خدا بر محمّد و خاندان محمّد.
پس براى خود، و براى پدر و مادر و مؤمنان و مسلمانان دعا كن، و از دعاها هر دعايى را كه مى خواهى اختيار كن.
