یادداشت ناشر

یادداشت ناشر

مفتاح الفلاح یکی از ارزنده ترین کتب ادعیه در فرهنگ شعیی است. اهمیت این اثر یکی به لحاظ جلالت قدر و مقام رفیع علمی و معنوی گرد آورنده این اثر است که با شناخت دقیق و فهم عمیق خود از معارف معصومین (علیه السلام) مجموعه ای از احادیث متقن وارده در این باب را گرد آوری نموده است.

اهمیت و ویژگی دیگر این مجموعه در اینست که یک برنامه روحی و روانی برای تمام اوقات شبانه روز می باشد. بدین معنا که انسان در هر ساعتی از ساعات که حال دعا و استغاثه داشته باشد می تواند با مضامینی عالی با معبود و معشوق یگانه خود راز و نیاز نموده و روح خود را در معرض اشراقات و انوار قدسیه الهی قرار دهد. چنانکه بعضی ارباب معرفت عمل بدان را به عنوان دستور العمل سلوکی برخی شاگردان خود قرار می دادند؛ کما اینکه داستان جالبی مشتمل بر این مضمون را مرحوم محدث قمی (ره) در سفینه البحار نقل می کند که ذکر آن خالی از فائده نیست.

از قاضی معز الدین محمد بن تقی الدین اصفهانی که در زمان شاه عباس قاضی اصفهان بوده است و از فقهاء و متکلمین بوده و در علوم ریاضی مهارت تام داشته است و از مشایخ مجلسی اول بوده است... نقل است که گوید: شبی یکی از امامان (علیه السلام) را در خواب دیدم، به من فرمود: کتاب مفتاح الفلاح را رونویس کن و بر دستورات آن مداومت نما. چون بیدار شدم از همه علمای عصر از این کتاب سراغ گرفتم، همه به اتفاق گفتند تا به حال نامی از این کتاب نشنیده ام. و شیخ بهائی (ره) در آن وقت همراه لشکر سلطان به یکی از نواحی ایران رفته بود. چون به شهر آمد از او درباره آن کتاب پرسیدم. ایشان فرمود: من در این سفر کتاب دعائی نوشته ام به نام مفتاح الفلاح و تا به حال نام آنرا برای احدی از اصحاب باز گو نکرده ام. من خواب خود را برای شیخ باز گفتم، شیخ گریست و نسخه خود را به من داد. و این نسخه نخستین است که از روی خط شیخ شده است(1).

باری با توجه به جهات فوق، این موسسه از دیرباز مترصد فرصتی برای انتشار این اثر به فارسی بود. از مفتاح الفلاح چند ترجمه فارسی توسط علمای پیشین به عمل آمده که نسخ آنها در کتابخانه ها به فراوانی موجود است که از جمله آنها می توان ترجمه مرحوم آقا جمال گلپایگانی را نام برد. ولی هیچ یک از این ترجمه ها با توجه به زبان فارسی کنونی ترجمه ای گویا و روان محسوب نمی شوند. جز اینکه ترجمه علی بن طیفور بسطامی که از دانشمندان قرن یازدهم است در میان آنها از موقعیت ویژه ای برخوردار است. نثر شیوا و گویا و نیز توضیحات مفید و بجای مترجم بر متن کتاب، رویهمرفته یک مفتاح الفلاح فارسی را در اختیار ما گذاشته است. نسخه کامل این ترجمه بسیار کمیاب است تا اینکه روزی خدمت آیه الله حسن زاده آملی صحبت از ترجمه مفتاح الفلاح به میان آمد و ایشان با شیمه کریمانه خود دو نسخه از این ترجمه به انضمام یک نسخه از اصل مفتاح الفلاح را در اختیار ما گذاشتند. یکی از این نسخه ها به خط نسخ پخته و زیبا و دیگری به خط نستعلیق خوش نوشته شده بود که یکی کامل و دیگری چند صفحه از اول آن افتاده بود. همین دو نسخه ماخذ کار قرار گرفت، یکی را اصل قرار داده و در تصحیح، با نسخه دیگر و اصل مفتاح الفلاح مقابله شد.

زحمت تصحیح و مقابله را نیز فاضل محترم آقای حسین استاد ولی به عهده گرفتند که به خوبی و با دقت آنرا به انجام رسانیدند.

علاوه بر این مناسب دیدیم که در مورد متن ادعیه یک ترجمه تحت الفظی نیز به ترجمه علی بن طیفور افزوده شود تا خواننده برای دریافت معنای ادعیه دچار زحمت نباشد که این اضافه نیز توسط آقای استاد ولی صورت گرفت.

و از دیگر سو ابراز لطف حضرت آیه الله حسن زاده را مغتنم شمرده و از ایشان در خواست نمودیم که بر سبیل مقدمه بر این ترجمه نکاتی پیرامون دعا در معارف اسلامی به خامه تحریر آورند، که حاصل این درخواست رساله نور علی نور در ذکر و ذاکر و مذکور است که خود بحثی است بدیع درباره دعا، که بدینوسیله کمال امتنان خود را به محضر ایشان تقدیم می داریم.

انتشارات حکمت

1) سفینه البحار، جلد 2، ص 437.