دلایلی عجیب که منجر به وسواس فکری می شوند
دلایلی عجیب که منجر به وسواس فکری می شوند
برای بیشتر ما پیش آمده که در طول زندگی بارها و بارها افکاری مزاحم و ناخواسته به سراغمان آمده و با تکرار و سماجت سعی در ایجاد دغدغه ذهنی و ناراحتی در ما داشته اند ولی ما با مدیریت به موقع و بی اهمیتی به آنها شکستشان دادیم و اجازه ندادیم پیروز شوند و از ما فردی وسواسی بسازند.
در افراد وسواسی افکار، تصورات، تخیلات و تجسماتی ناخواسته و محدود به موضوعی خاص، آن قدر در ذهنشان تکرار می شود که باعث نگرانی، استرس، اضطراب و ایجاد حس گناه در فرد شده و در نهایت آنها را از فعالیت و تعاملات اجتماعی بازمی دارند.
چند نمونه از وسواس های فکری :
1. وسواس در پاکیزگی و نظافت
2. وسواس از نگرانی های مداوم
3. وسواس نظم و تقارن
4. وسواس شمارش
5. وسواس افکار و رفتار خرافه
6. وسواس نگرانی از آسیب به خود یا دیگران
7. وسواس دله دزدی
8. وسواس نگرانی و فکر کردن بیش از حد به گذشته و آینده
9. وسواس مذهبی
10. وسواس تعصب شدید
11. وسواس میل به نشان دادن بدن، بدشکلی و ...
اختلال وسواس ممکن است با ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عصبی، رفتاری، شناختی و محیطی ایجاد شود.
دلایل ژنتیکی وسواس فکری
وسواس فکری معمولاً ارثی است و اگر یکی از اعضای خانواده به این اختلال مبتلا باشد احتمال اینکه سایر اعضای خانواده نیز به این اختلال مبتلا شوند بین 27 تا 47 درصد است و حدود 40 درصد افرادی که در دوران کودکی به وسواس مبتلا بوده اند در اوایل بزرگ سالی درمان می شوند.
دلایل خود ایمنی وسواس فکری
یکی از دلایل بروز وسواس در کودکان گلودرد عفونی استرپتوکوکی هستند. طی تحقیقاتی که در سال های اخیر صورت گرفته، سایر عوامل بیماری زا مانند باکتری های مسئول بیماری Lyme و ویروس آنفولانزای H1N1 نیز با شروع سریع وسواس در کودکان همراه بوده اند.
علل رفتاری وسواس فکری
این تئوری رفتاری نشان می دهد که افراد مبتلابه وسواس، اشیا خاص یا موقعیت هایی را با علت ترس خود مرتبط می کنند و این ترس و دوری ممکن است در دوره ای از استرس شدید آغاز شود مانند شروع یک کار جدید یا درست بعد از پایان یافتن یک رابطه مهم. افراد مبتلابه وسواس فکری زمانی که بین یک شی و احساس ترس خود، ارتباط برقرار می کنند به جای مقابله یا تحمل ترس از آن شی دوری می کنند.
علل شناختی وسواس فکری
بیشتر مردم گاهی اوقات از افکار مزاحم و ناخواسته عذاب می کشند اما این مشکل برای مبتلایان به وسواس فکری بسیار اغراق آمیزتر است به عنوان مثال مادری که وظیفه مراقبت از کودک خود را دارد ممکن است یک سری افکار مزاحم به سراغش بیاید که به عمد یا تصادفی به کودک خود آسیب برساند. در حالت عادی فرد می تواند این فکرها را از سر خود بیرون کرده و چشم پوشی کند؛ اما افراد مبتلا به وسواس به این افکار مزاحمی که در سر دارند به عنوان یک تهدید می نگرند و آن را فاجعه آمیز و واقعی تفسیر کرده و به وسواس خود ادامه می دهند.
دلایل عصبی وسواس فکری
تکنیک های تصویرداری از مغز به محققان اجازه داده است که فعالیت مناطق خاصی از مغز را مطالعه کنند و به این نتیجه برسند که برخی از قسمت های مغز در افراد مبتلا به وسواس در مقایسه با افراد عادی متفاوت است ولی با وجود این یافته ها دقیقاً مشخص نیست که این تفاوت ها چگونه با توسعه و پیشرفت وسواس مرتبط اند. عدم تعادل سروتونین و گلوتامات در مغز ممکن است در پیشرفت وسواس مؤثر باشند.
دلایل محیطی وسواس فکری
مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به وسواسِ فکری اغلب قبل از شروع بیماری، وقایع استرس زا و آسیب زای زندگی شان را گزارش و اعلام کرده اند. عوامل استرس زای محیطی ممکن است محرک وسواس و پیشرفت آن باشند. طی مطالعات روان پزشکان آسیب های مغزی در کوکان و نوجوانان با افزایش خطر ابتلا به وسواس فکری همراه است. 30 درصد از کودکان 6 تا 18 ساله ای که آسیب مغزی را تجربه کرده اند به وسواس فکری مبتلا می شوند.
تعدادی دیگر از اختلالات روان پزشکی و عصبی مانند افسردگی و اضطراب نیز در کنار این بیماری می توانند رخ دهند.
راهکارهایی برای متوقف کردن افکار وسواسی
1. شناسایی و پذیرش افکار وسواسی
افکار وسواسی خود را شناسایی و بررسی کنید تا بفهمید که آنها چگونه به وجود آمده اند و در حال حاضر شما با آنها چگونه رفتار می کنید. با خودتان صادق باشید قبول کنید که این افکار جز ایجاد ناراحتی و مزاحمت برای شما کاری نمی کنند.
2. پرکردن خلأهای زمانی
تا جایی که می توانید اوقات فراغت زیادی نداشته باشید و آنها را با انجام فعالیت های دلخواهتان پُر کنید. با افزایش فعالیت، افکار مزاحم و سمج کمتر به سراغ شما خواهد آمد.
3. به مسیر خود برگردید
تصور کنید ذهنتان یک ماشین است که در یک بزرگراه مشغول رانندگی است زمانی که افکار وسواسی به ذهنتان آمد به سادگی تایید کنید که از جاده اصلی خارج و وارد جاده خاکی شده اید در این مواقع به خودتان بگویید باید ماشین را به مسیر اصلی اش بازگردانم و هر 5 ثانیه یک بار آن تمرین را تکرار کنید.
4. فرمان ایست
برخی از متخصصان وسواس برای درمان آن توصیه کرده اند که زمانی که با افکار وسواسی مواجه شدید علامت ایست را تجسم کنید. برای کمک به این کار می توانید علامت و نشانه ایست را روی مچ دستتان حک کنید و زمان مواجه شدن با افکار وسواسی به آن نگاه کنید.
5. تغییر موقعیت دهید
زمانی که افکار وسواسی به ذهنتان هجوم می آورد تغییر موقعیت دهید و به آنها بها ندهید. تغییر گاهی باعث راندن افکار وسواسی می شود. مثلاً اگر در حال پیاده روی هستید و افکار وسواسی به ذهنتان هجوم آورده است به منزل برگشته و استراحت کنید، اگر در میهمانی هستید بهانه گرفته و به اتاق دیگری بروید.
6. قرار گرفتن در موقعیت
این شامل قرار گرفتن در معرض موقعیت ها و اشیایی است که باعث ترس و اضطراب در شما می شود. این کار سبب می شود تا باگذشت زمان، اضطراب ناشی از این نشانه ها کاهش یافته و درنهایت از بین بروند.
7. گفتگو درمانی یا روان درمانی
گفتگو یکی از مؤثرترین روش ها در درمان وسواس است که هدف آن کمک به فرد مبتلاست تا بتواند شیوه فکر و رفتار خود را تغییر دهد. در گفتگو با اشخاص مبتلا به اختلال وسواس فکری باید برایشان تفهیم کنیم که به این افکارِ ناخواسته و تکراری به عنوان افکاری مزاحم بنگرند و احساس گناه نداشته و به جای آن سعی در توقف آن داشته باشند.
افزودن دیدگاه جدید