زبان گفتاری - سنجه‌های درست‌نویسی
زبان گفتاری - سنجه‌های درست‌نویسی
کارشناسان زبان، برای تمیز خطا از صواب در املا و انشای فارسی، چهار سنجه را پیش نهاده‌اند:
۱. نظم و نثر کهن فارسی
۲. دستور زبان فارسی
۳. زبان گفتاری
۴. زبان نوشتاری روز
در این قسمت، بند سوم توضیح داده می‌شود:
- زبان گفتاری:
این زبان، سرکش، آزادی‌خواه و قانون‌گریز است. زبان مردمی نه تنها به حکومت دستور تن نمی‌دهد، بلکه دستور و زبان نوشتاری را به پیروی از خود فرا می‌خواند. هم دستور زبان فارسی و هم نوشتاری، بیش و کم برگرفته از همین زبان است.متون کهن نیز جدا از زبان مردم روزگار خود نبوده است. اگر شاعران و نویسندگان کهن، " اولی‌تر" را به کار برده‌اند که نادرست می‌نماید، هیچ دلیلی جز کاربرد فراوان آن در میان مردم آن روزگاران ندارد. اکنون نیز اگر بیشتر مردم واژه غلط یا واژه‌ای را غلط به کار برند، سودی در مخالفت با آن نیست.
برای نمونه کلمه "فهمیده" در زبان گفتاری، در معنای"فهمنده" و "فهیم"، نه مطابق دستور است و نه پشتوانه‌ای در متون پیشین دارد. با وجود این، تا وقتی که تحت حمایت زبان گفتاری و به پیروی از آن زبان نوشتاری است، درست محسوب می‌شود.
ناگفته نماند که زبان گفتاری، چشمه جوشان و زلال واژه سازی است و بیشتر آنچه می‌سازد، به‌هنجار و زیباست. تاکنون نیز آنچه از رهگذار این زبان به منصه ظهور درآمده است، بسیار بیشتر و بهتر از واژه‌هایی است که خاستگاه آنها زبان نوشتاری یا دستور زبان فارسی یا فرهنگستان‌ها است.
منبع: رضا بابایی«کتاب بهتر بنویسیم»
افزودن دیدگاه جدید