عزل "لویی شانزدهم" پادشاه فرانسه از سلطنت در جریان انقلاب كبیر فرانسه (1792م)

با آغاز انقلاب كبیر فرانسه و درگیری جمهوری خواهان با سلطنت طلبان، موقعیت لویى شانزدهم، پادشاه فرانسه در خطر افتاد و فرار نافرجام او و خانواده اش در بیستم ژوئن 1791م لطمه سنگینی بر وجهه وی وارد آورد. این مساله باعث شد تا تلاش برای بركناری لویى شانزدهم و الغای رژیم سلطنت از فردای آن روز آغاز شود. پس از چندی، مجلس قانون گزاری فرانسه به جنگ علیه اتریش رای داد و با وقوع شكست های اولیه فرانسه در این جنگ، شایعاتی درباره ارتباط دربار با دشمن انتشار یافت كه بر هیجان و مخالفت عمومی با رژیم سلطنتی افزود. از این رو از روز بیستم ژوئن سال 1792م، تظاهراتی علیه رژیم در پاریس آغاز شد كه به تدریج گسترش یافت. از اوایل ماه اوت آن سال، كمون ها یا انجمن های محلی كه تحت نفوذ مخالفان سلطنت بودند، قطعنامه هایى مبنی بر تقاضای عزل لویى شانزدهم از سلطنت صادر كردند و روز دهم اوت را به عنوان ضرب الاجل برای اجرای درخواست خود تعیین نمودند. ولی مجلس در رسیدگی به این تقاضا مردد بود. تا اینكه روز دهم اوت 1792م، گروهی از انقلابیون مسلح به كاخ محل اقامت خانواده سلطنتی یورش بردند و پس از چند ساعت درگیری، آن را به اشغال خود درآوردند. مجلس قانون گزاری فرانسه نیز پس از این واقعه، به عزل لویى شانزدهم از مقام سلطنت رای داد ولی اتخاذ تصمیم نهایی درباره سرنوشت خانواده سلطنتی و رژیم آینده كشور را به مجلس دیگری كه كُنوانسیون نامیده شد محول نمود. بحث كنوانسیون درباره سرنوشت لویی شانزدهم، 24 ساعت به طول انجامید و در نهایتْ به عزل و سپس اعدام او در 21 ژانویه 1793م منجر گشت.