از نیمه هزاره دوم میلادی كشورهایی چون انگلستان، هلند، پرتغال و اسپانیا به واسطه برخورداری از نیروی دریایی پیشرفته، موفق به كشف و تصرف مناطق گوناگون جهان شده و به استعمار و بهره كشی ظالمانه از ساكنانِ بومی و منابع طبیعی آن می پرداختند. در این میان، توسعه و گستردگی دامنه مستعمراتِ كشور استعمارگر و سلطه جوی بریتانیای كبیر در شرق و غرب زمین آن چنان بود كه بنا بر ضرب المثل مشهور، آفتاب هیچ گاه در امپراتوری بریتانیا غروب نمی كرد. بنابراین، برای رسیدگی به امور این مناطق، وزارت مستعمرات در بریتانیا شكل گرفت و توانست با بهره گیری از مأموران و كارگزارانِ خویش، نه تنها به چپاول و غارت منابع طبیعی و محصولات این مناطق بپردازد، بلكه در میان طبقات مختلف جوامع به ایجاد اختلاف و تفرقه دینی و مذهبی، قومی و نژادی بپردازد. در این زمینه می توان از فروپاشی امپراتوری عثمانی، پیدایش مذاهب ساختگی وهابیت و بهائیه و شكل گیری صهیونیسم و رژیم نژادپرست اسرائیل یاد نمود. اما اوضاع بین المللی در قرن بیستم و به ویژه نیمه دوم آن، باعث شد تا در بیشتر كشورهای تحت ستم، علیه استعمارگران، قیام ها و جنبش هایی بر پا شود كه دامنه آن از جنوب افریقا تا شرق آسیا را در بر می گرفت. این جریان در دهه 1960م سرعت بیشتری گرفت. به صورتی كه به دهه استقلال موسوم گردید. در این میان استعمارگر پیر انگلستان برای رهایی از اتهامات و نیز ارائه چهره بشر دوستانه و در عین حال كم نمودن هزینه های دخالت مستقیم، تصمیم به انحلال وزارت مستعمراتِ انگلستان گرفت كه در 31 ژوئیه 1966 عملی گردید و استعمار نو جای گزین آن شد. با این حال، استعمارگران كه سال های متمادی در مستعمرات خود حضور داشتند. ضمن وابسته ساختن آنان به خود، مشكلات متعدد نواحی استقلال یافته را به حال خود رها كردند و این امر به عقب ماندگی بیشتر كشورهای به استقلال رسیده كمك نمود.
مطالب مرتبط
