اولین حضور ورزشكاران ایران در المپیك جهانی در لندن (1948م)

در مردادماه 1327 برابر با ژوئن 1948 چهاردهمین دروه بازیهای المپیک در لندن برگزار شد و کاروان ورزشی ایران برای نخستین بار در آن شرکت کرد. این حضور بسیار پرماجرا بود. بنا بود بازیها در نیمه اول مردادماه آغاز شود. ورزشکاران ایران وانجمن تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک تا هفته اول خردادماه هنوز هیچ کاری انجام نداده بودند و مسابقه های انتخابی صورت نگرفته بود. پولی هم نبود تا مقدمات امر فراهم شود و از این حیث کمیته ملی المپیک به شدت نگران بود. اعضای این کمیته دائم در جوش و خروش بودند و نمی دانستند جواب کمیته تشکیلاتی المپیک لندن را که هر روز برای دریافت برگه های نام نویسی تلگراف می فرستاد چطور بدهند. ورزشکاران هم در این وضعیت بسیار ناامید و حسرت زده بودند و تمرین نمی کردند. بالاخره با تلاش تیمسار جهانبانی رئیس وقت انجمن ملی تربیت بدنی مجلس سه میلیون ریال به این امر اختصاص داد و اردوهای تیم ها برای حضور در المپیک راه اندازی شد. بالاخره پس از چند ماه التهاب کاروان ایران متشکل از 38 ورزشکار و 14 سرپرست عازم لندن شد. اعضای کاروان ایران عبارت بودند از: تیمسار جهانبانی رئیس هیأت اعزامی، ابوالفضل صدری رئیس کمیته ملی المپیک، دکتر علی کنی، حسن صادق رئیس فدراسیون وزنه برداری، نصرت الله حاج عظیمی رئیس فدراسیون ژیمناستیک، عبدالله نادری رئیس فدراسیون بوکس، احمد ایزدپناه نماینده انجمن تربیت بدنی، سرهنگ مصطفی بهارمست نماینده انجمن ورزشی ارتش، دکتر علی زاهدی پزشک، محمد شعاع عکاس، حسینقلی آتاشه ورزشی نویس ایران در لندن، صائیم بیک مربی تیم کشتی آزاد، کاظم رهبری مربی بسکتبال، تقی وصالی مربی ژیمناستیک و 38 ورزشکار در رشته های وزنه برداری، کشتی، بسکتبال، بوکس، ژیمناستیک و تیراندازی شامل: وزنه برداری (5 نفر): محمود نامجو، جعفر سلماسی، اسدالله مهینی، ناصر میرقوامی و سیدرسول رئیسی. کشتی آزاد (8 نفر): منصور رئیسی، منصور رحیمی ها، حسن سعدیان، علی غفاری، عباس زندی، عباس حریری، منصور میرقوامی و ابوالقاسم سخدری. بوکس (8 نفر): قاسم رسائلی، آمانوئل آغاسی، جمشید فانی، مسعود رحیمی ها، ژرژ عیسی بک، حسین طوسی، الکساندر شورا و جمشید آبادی. بسکتبال (12 نفر): هوشنگ رفعتی،  حسین کاراندیش، حسین صعودی پور، حسین جبارزادگان، حسین هاشمی، کاظم اشتری، الوالفضل صلبی، فرهنگ مهتدی، اصغر احساسی، فریدون اسفندیاری،  ضیاء الدین شادمان و فریدون صادقی. ژیمناستیک (1 نفر): علی یزدزاد تیراندازی (3 نفر): سروان محمود سخائی، سروان ملازال و سروان فرهنگ خسروپناه. کاروان ورزش ایران در روز 29 تیرماه 1327 وارد لندن شد و ابتدا در اردوی آکسبریج مستقر شدند ولی بعد به دلایل نامعلومی به آلتون اسکول که محل اقامت ورزشکاران هندی و پاکستانی بود انتقال یافتند که شرایط مناسبی نداشت و از زمینهای تمرین دور بود. در شرایطی که ورزشکاران ایران برای نخستین بار در مسابقات المپیک شرکت می کردند و تا قبل از آن هیچ تجربه بین المللی نداشتند، ولی در مجموع نتایج نسبتاً خوبی گرفتند. البته از لحاظ کسب مدال کاروان ایران موفق نبود و تنها یک نشان برنز توسط جعفر سلماسی در وزنه برداری به دست آمد. نتایج ورزشکاران ایران در بازیهای المپیک لندن - بوکس: در مسابقه ها بوکس روی هم رفته 206 نفر از 29 کشور حضور داشتند و مسابقات در هشت وزن و به صورت تک حذفی برگزار شد. در دسته مگس وزن 26 بوکسور حضور داشتند و قاسم رسائلی در نخستین پیکار خود به کورمن از هلند با امتیاز باخت و حذف شد. در خروس وزن سی ورزشکار شرکت داشتند که امانوئل آغاسی نماینده ایران در این وزن بود. وی در برابر دومنچ از اسپانیا در حالیکه در راندهای اول و دوم پیش بود در راند سوم قوایش تحلیل رفت و به این مشت زن اسپانیایی باخت. در دسته پروزن، جمشید فانی در کنار 29 بوکسور دیگر مسابقات را آغاز کرد و در دور اول با آرماند ساوئی از کانادا مبارزه کرد که شکست خورد و از دور مسابقات حذف گردید. در سبک وزن، 28 نفر حضور داشتند که رحیمی ها از ایران در جمع آنها بود. نماینده ایران در این وزن در نخستین مبارزه خود مغلوب لوپز از آرژانتین شد و از دور رقابت ها کنار رفت. در دسته نیم وزن، 26 بوکسور شرکت داشتند. عیسی بک در پیکار اول خود با امتیاز مغلوب ارتاوپو از ایتالیا شد و حذف گردید. این بوکسور ایتالیایی مدال برنز المپیک را به دست آورد. در دسته میان وزن تنها پیروزی بوکسورهای ایران به دست آمد. در این وزن که 24 نفر شرکت کرده بودند حسین طوسی در دور اول موفق شد کارلسون از سوئد را با امتیاز مغلوب کند. در دور دوم، طوسی مغلوب مک کئون مشت زن قدرتمند ایرلندی شد و از دور رقابت ها خارج گردید. در نیمه سنگین، الکساندر شورا نماینده ایران بود که در دور اول استراحت داشت و در دور دوم مغلوب وی سگنی از ایتالیا شد و حذف گردید. در دسته سنگین وزن 17 نفر حضور داشتند، جمشید آبادی در دور اول استراحت کرد و در مرحله دوم با نیلسون سوئدی مبارزه کرد که در راند دوم داور از او فول گرفت و او را محروم کرد. نیلسون سوئدی در این وزن به مدال نقره المپیک دست یافت. - کشتی آزاد: در مسابقات کشتی آزاد 190 کشتی گیر از 27 کشور حضور داشتند که در هشت وزن به رقابت پرداختند . تیم ایران هم با ترکیبی کامل در این مسابقات شرکت داشت که تنها یک عنوان چهارمی توسط منصور رئیسی به دست آورد. - وزنه برداری: تیم وزنه برداری ایران متشکل از 5 وزنه بردار پرامیدترین تیم کاروان ورزشی ایران در مسابقات المپیک لندن بود. مسابقات در سه حرکت پرس، یک ضرب و دوضرب انجام می گرفت. در دسته خروس وزن، محمود نامجو با حدنصاب 5/287 کیلوگرم (5/122 - 5/82 - 5/82) که بسیار کمتر از رکورد خودش پیش از المپیک بود به مقام پنجم رسید و 2 امتیاز تیمی کسب نمود. جعفر سلماسی در دسته پروزن با رکورد 310 کیلوگرم (115- 5/97- 100) مقام سوم را کسب نمود و صاحب گردن آویز برنز شد تا کسب نخستین مدال تاریخ ورزش ایران از بازیهای المپیک به نام او ثبت شود. سلماسی 4 امتیاز تیمی کسب نمود. در دسته سبک وزن، اسدالله مهینی با رکورد 295 کیلوگرم (5/117- 5/92- 85) مقام نوزدهم را به دست آورد. میرقوامی با رکورد 5/327 کیلوگرم (130- 95- 5/102) در دسته میان وزن نفر سیزدهم شد. در دسته نیم سنگین، سیدرسول رئیسی رکورددار ایران مجموع 355 کیلوگرم (135- 110- 110) را ثبت نمود و هشتم شد. تیم ایران در مجموع یک مدال برنز و 6 امتیاز تیمی کسب کرد. - بسکتبال: تیم ملی بسکتبال ایران برای اولین و آخرین بار تا امروز در بازیهای المپیک 1948 شرکت نمود. در این رقابت ها 23 تیم حضور داشتند که در سالن هارینگی لندن که برای هاکی روی یخ بنا شده بود، با هم پیکار نمودند. تیم ایران در گروه چهارم با تیم های فرانسه، مکزیک، ایرلند و کوبا هم گروه بود که در نخستین دیدار با نتیجه 30-62 مغلوب فرانسه شد (فرانسه به مقام دوم این دوره از بازیها رسید). ایران در دیدار دوم در برابر ایرلند، با حساب 49-22 به پیروزی رسد و در برابر مکزیک (که به مقام چهارم این دوره از المپیک دست یافت) با حساب 27-68 تن به دومین شکست داد. کوبا نیز با نتیجه 63 بر 30 ایران را مغلوب کرد تا تیم کشورمان در رده سوم گروه چهارم قرار گیرد. در مرحله دوم تیم ایران برای کسب عنوانهای هشتم به بعد به مصاف کانادا و کوبا رفت و به ترتیب با نتایج 25-81 و 36-70 شکست خورد و در میان 23 تیم شرکت کننده به مقام پانزده دست یافت. در تیراندازی و ژیمناستیک ورزشکاران ایران امتیازی کسب نکردند.