درگذشت "گاسپار مونژ" ریاضی‏ دان شهیر فرانسوی و مبتكر هندسه ترسیمی (1818م)

گاسْپارْ مونْژْ ریاضی  دان معروف فرانسوی در دهم مه سال 1746م در شهر كوچك بون فرانسه به دنیا آمد. او پسر یك كاسب دوره گرد بود و خود نیز تا شانزده سالگی به كار اشتغال داشت. اما پس از مدتی به تحصیل روی آورد و از دانشگاه فارغ التحصیل شد. گاسپار در نوجوانی نقشه بزرگی از كشورش ساخته بود كه مورد توجه دولت فرانسه قرار گرفت. از این رو، آن را در فرمانداری به دیوار نصب كردند و همین مسئله باعث فرستادن او به دانشگاه گردید. مونژ به مطالعه بعضی از شاخه های هندسه، جانی دوباره بخشید و كار وی نقطه شروع شكوفایى فوق العاده آن رشته در سده نوزدهم بود. پژوهش های دوران جوانی مونْژْ، بسیار متنوع اما نشان دهنده خصوصیاتی بودند كه نشانه ای از استعداد كامل وی به شمار می رفتند: از جمله حس تند و تیز درك واقعیت هندسی، علاقه به مسائل عملی، توانایى عظیم تحلیل و توجه به جنبه های متعدد تحلیل هندسی. وی علاوه بر ریاضی، در علم شیمی نیز مهارت داشت و از راه تهیه باروت و مواد منفجره، كمك زیادی به انقلابیون فرانسه در جریان انقلاب آن كشور نمود. مونْژْ هم چنین مدرسه پلی تكنیك پاریس را برای پرورش علمی و فنی جوانان تأسیس كرد و با مطالعات و كار علمی دقیق، موفق به ابداع هندسه ترسیمی گردید. هندسه ترسیمی روشی از ترسیم و حل كردن مسائل سه بُعدی است كه به وسیله خطوط و نقاطی كه در یك صفحه یعنی در یك سطح دو بعدی می باشد، كشیده می شود. كار عملی مونژ، ریاضیات، فیزیك، مكانیك و نظریه ماشین ها را در برمی گرفت. با این حال، دانسته های ما از جزئیاتِ خدمات مونژ به فیزیكْ بسیار ناچیز است؛ زیرا وی هرگز اثر عمده ای در این زمینه منتشر نساخت. خدمات اصلی مونژ بر نظریه گرما، صوت، برقِ ساكن و نورشناسی متمركز بودند. وی علاوه بر آن، هم زمان با برخی دیگر از دانشمندان، با اسبابی ساده، موفق به تركیب آب از هیدروژن و اكسیژن شد. وی هم چنین از یاران و دوستان نزدیك ناپلئون بُناپارت بود و در برخی جنگ ها، او را همراهی می كرد. با تبعید ناپلئون، مونژ به عنوان مخترع هندسه ترسیمی و نیز مؤسس مدرسه پلی تكنیك، تمام عناوین خود را از دست داد و پس از اخراج از آكادمی فرانسه، تحت تعقیب دولت وقت قرار گرفت. وی در كنار تدریس و فعالیت های اجتماعی به تالیف نیز می پرداخت كه كتاب كاربرد آنالیز ریاضی در هندسه از جمله آثار اوست. گاسپار مونژ سرانجام در 28 ژوئیه 1818م در 72 سالگی جان سپرد. در حالی كه با اختراع هندسه ترسیمی كه بدون آن، ساخت ماشین های مدرن و عمارات عظیم میسر نیست، میراث بزرگی از خود به جای گذاشت.