عبادتی که به کارهای دیگر خط می دهد

نماز یکی از عبادات بزرگ و با اهمیت در اسلام است که در فردای  قیامت، نقش بسیار بزرگی در سرنوشت افراد بازی می کند. امام رضا(علیه السلام) می فرماید: «أوَّلُ ما یُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَیْهِ، الصَّلاهُ فَإنْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاهُ صَحَّ ماسِواها، وَ إنْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها[1] اوّلین عملى كه از انسان مورد محاسبه و بررسى قرار مى گیرد نماز است، چنانچه صحیح و مقبول واقع شود، بقیه اعمال و عبادات نیز قبول مى گردد وگرنه مردود خواهد شد.»

اینک درباره این حدیث به نکاتی اشاره می کنیم:
نکته یک: این حدیث، فقط خواندن نماز را مد نظر قرار نداده است؛ بلکه چگونگی آن را هم مورد توجه قرار داده است. نکته ای که غالبا غرض ورزان و نا آگاهان به مسئله نماز، آن را مطرح می کنند.
نکته دو: هر کاری را اگر به صورت صحیح انجام ندهیم، اثر مطلوب خود را بر جا نخواهد گذاشت. در کارهای روزمره هم چنین است. کسی که بدون حساب و کتاب و بدون برنامه، تلاش می کند، درس می خواند و با دیگران طرح دوستی می ریزد، غالبا به نتیجه مطلوب خود نخواهد رسید. اما از آنجا که در بحث نماز و عبادات دیگر، بر روی انجام ندادن ریایی کار، در روایات تاکید شده، بهانه به دست شبهه افکنان افتاده که نماز و نمازخوانان را تخریب کنند.
نکته سه: غالب  کسانی که دست به تخریب نماز می زنند، افرادی غیر معنوی و حتی غرق شده در گناهان هستند؛ ولی با این وجود، خود را افرادی پاک دل و ... می دانند. به عنوان مثال، انسان در جامعه مشاهده می کند که افراد کم اخلاقتر و بی مبالاتر به حلال خوری و غیره، ادعای دل پاکی و بی نیازی از نماز و عبادت را دارند.
نکته چهار:  در حدیث بر این نکته تاکید شده که اگر نماز قبول نشود، بقیه اعمال قبول نمی شود، این به آن خاطر است که نماز به کارهای دیگر انسان خط می دهد. به طور مثال، نماز، انسان را به حلال خوری دعوت می کند، و  این حلال خوری فقط با دوری انسان از دزدی و تحصیل مال نامشروع، به دست نمی آید؛ بلکه انسان باید دقت کند که اگر خمس و زکات مالش را(اگر بر او واجب شود) ندهد، حلال خوری خود را تکمیل نکرده است.
خلاصه؛ ممکن است انسان در این دنیا به ظاهر فرد موجهی باشد؛ ولی این موجه بودن، چنان اثری از معنویت نداشته باشد، و انسان به خاطر مشتری مداری و کسب شهرت و ... موجه بودن را رعایت کند، و در نتیجه، اعمال به ظاهر پسندیده ی او در آخرت مقبولیت مطلوب را  ندارد(کیفیت اعمال او از لحاظ  معنوی پایین است)؛ اگر  چه در آن دنیا ریز و درشت اعمال حساب می شود.[2] ولی اگر به نماز و عبادت خدا پایبند باشد، سایر اعمال او رنگ و بوی خدایی می گیرد و در آن دنیا از اثرات بسیار آنها بهره مند می شود.

خداوند همه ما را از نمازخوانان حقیقی قرار دهد.
ان شاءالله.

پی نوشت:
1ـــ بحار الأنوار (ط - بيروت) ، ج‏80، ص 2
2ــ «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ‏* وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ‏[زلزله/7و8] پس هر كس هموزن ذره‏اى كار خير انجام دهد آن را مى‏ بيند* و هر كس هموزن ذره‏اى كار بد كرده آن را مى‏ بيند.»