نیكلای دوم، آخرین تزار روس و آخرین امپراتور روسیه قبل از انقلاب اكتبر 1917، در سال 1868م به دنیا آمد. وی در سال 1894م در 26 سالگی پس از مرگ پدرش به حكومت رسید و بر اثر بی تجربه بودن، زمام امور كشور در اختیار عموهای وی قرار گرفت. با شكست روسیه از ژاپن در سال 1905م فرصت مناسبی برای مردم پیش آمد تا علیه حكومت دیكتاتوری تزاری شورش نمایند. این تظاهرات و اعتصابات به تدریج تمامی كارخانجات و ارگان های حكومتی را دربرگرفت و اوج آن، كشتار 22 ژانویه 1905 یا یكشنبه سیاه بود كه صدها نفر از معترضان به دست نیروهای تزار كشته شدند. نیكلای دوم برای فرو نشاندن ناآرامی ها دستور داد مجلس مشورتی دوما تشكیل شود. اما دوره های اول و دوم دوما به دلیل نقشی كه در تضعیف تدریجی پایه های حكومت تزار ایفا كرد، پس از چند ماه فعالیت منحل شد و اعضای آن به زندان با اعمال شاقه یا به اردوگاه های كار اجباری محكوم شدند. لنین كه در آن زمان رهبری اكثریت مخالفان را برعهده داشت از كشور گریخت و به سوئیس رفت. از آن سو، جنگ و گریز سیاسی و نظامی میان تزار و مردم روسیه تا سال های بعد با قوت و ضعف ادامه داد تا اینكه این شورش ها به جنگ جهانی اول در سال 1914م متصل شد و وقوع جنگ، پایه های حكومت تزاری را به شدت متزلزل ساخت. به موازات این حوادث، جریان های مخالف تزار و در رأس آن بلشویك ها به رهبری لنین بر شدت مبارزات خود افزودند و در نتیجه تزار در 15 مارس 1917 با واگذاری قدرت به رئیس مجلس دوما، پس از 23 سال از حكومت كناره گیری كرد. پس از چندی، با ورود لنین به مسكو، تزار از قدرت خلع شد و هم زمان با روی كار آمدن دولت موقت تزار، از آن پس به مدت 15 ماه تحت نظر قرار گرفت. در این هنگام، لنین كه از رشد گروه های مخالف بلشویسم در روسیه و احتمال قدرت گرفتن سلطنت طلبان و طرفداران تزار بیم ناك بود، دستور قتل تزار و خانواده او را صادر كرد. سرانجام دستور قتل عام خانواده سلطنتی روسیه در شب 16 ژوئیه 1918م در تبعیدگاه آن ها به موقعِ اجرا گذاشته شد. ماموران اجرای حكم لنین به قدری در اجرای این دستور عجله داشتند كه فرصت تشخیص هویت و جدا كردن اعضای خانواده سلطنتی را از همراهان و خدمه آن ها پیدا نكردند و علاوه بر تزار و خانواده اش، پزشك و خدمتكاران آن ها را نیز به رگبار گلوله بستند.
مطالب مرتبط
