رحلت "سیدجمال الدین حسینی اسدآبادی" متفكر و مصلح بزرگ جهان اسلام(1314 ق)

سیدمحمد بن سید صفدر معروف به سیدجمال، اندیشمند انقلابی، سخنور و از رهبران ضداستعماری ملل اسلامی است كه بنا به گفته ی بسیاری از تاریخ نگاران، وی شیعه و ایرانی و در سال 1254 قمری در اسدآباد همدان چشم به جهان گشود. پدرش او را به كابل برد و به تحصیل علوم متنوع از جمله: تاریخ، فقه، ادبیات، منطق، حكمت و ریاضیات پرداخت. در 18 سالگی در بسیاری از علوم متداوله به مقام عالی رسید. سیدجمال الدین از آن پس، به هندوستان و حجاز و مكه مسافرت كرد. سپس به مصر رفت و در دانشگاه الازهر به تدریس منطق و فلسفه پرداخت و شیخ محمد عبده از محضر او استفاده نمود. از آن جا كه سید، خود بنیانگذار اتحاد ملل اسلامی و وحدت شیعه و سنی بود، تعمّداً ملیت خود را مخفی نگه می داشت. سید با مسافرت به اكثر كشورهای عربی و اسلامی و با ایراد خطابه های پرشور، از مسلمانان می خواست با اتحاد و همبستگی در برابر مفاسد و حاكمیت دست نشانده و استعماری اروپاییان ایستادگی كنند. در نتیجه، دولت های دست نشانده، تحمل چنین اندیشه ای را در جامعه ی خویش نداشتند و چندین بار او را به هند، پاریس و لندن تبعید كردند. سیدجمال الدین با همیاری محمد عبده، 18 شماره از روزنامه ی عروةالوثقی را در پاریس منتشر كرد، ولی با كارشكنی مقامات انگلیسی، این نشریه تعطیل شد. وی هم چنین به ایران و عثمانی سفر كرد و ملاقات هایى با سران كشورهای اسلامی از جمله ناصرالدین شاه قاجار داشت، تا بلكه حركت و رشد مسلمانانِ سرزمین های اسلامی را فراهم نماید. اما دول استعماری سخت با او مخالفت كردند. پس از آن راهی استامبول شد و چون ناصرالدین شاه قاجار، توسط یكی از یاران سید در شهر ری به قتل رسید، امپراتور عثمانی او را تحت نظر گرفت. سرانجام سیدجمال الدین اسدآبادی در پنجم شوال 1314 قمری مصادف با 18 اسفند 1275 در 60 سالگی دیده از جهان فرو بست و در گورستان شیخلَر تركیه به خاك سپرده شد.

آثارسیدجمال الدین اسدآبادی:
1. القضا و القدر
2. اسلام و علم
3. تتمه البیان فی تاریخ الافغان
4. نیجریه یا ناتورالیسم
5. الوحده الاسلامیه
6. الواردات فی سر التجلیات
7. مقالات جمالیه