تولد "نیكلای ادوارد فیتِزْ جرالْدْ" شاعر و مترجم معروف انگلیسی (1809م)

ادوارد فیتز جرالْد، شاعر و ادیب انگلیسی در 31 مارس 1809م در یكی از روستاهای انگلستان به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی خود، وارد دانشگاه كمبریج شد و پس از اتمام دروس خویش، به فراگیری ادبیات فارسی پرداخت. فیتز جرالد، سپس به همراهی یكی از اساتید خود به ترجمه حكایت سلامان و آبسال اثر عبدالرحمن جامی، شاعر بلند آوازه ایرانی همت گماشت و آن را در 2 جلد منتشر كرد. وی از آن پس به ترجمه رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری ادیب و دانشمند شهیر ایران زمین روی آورد و در دو مرحله به ترجمه فصیح بیش از یك صد رباعی از این شاعر ایرانی همت گماشت. آشنایى و شیفتگی فیتز جرالد نسبت به آثار خیام نیشابوری و فهم آنها نشان دهنده تشابه فكری سراینده و مترجم بود چرا كه هر دو به عنوان آرمان گرایانی مطرح می شدند كه وضع و حال دنیایى را كه در آن به سر می برند، بر نمی تابیدند. فیتز جرالد در ترجمه خیام، به ترجمه ساده و لغت به لغت نپرداخت بلكه سعی نمود مضمون اشعار خیام را كه بیانگر افكار و نظریات این شاعر ایرانی است ارائه نماید. خدمت بزرگی كه فیتز جرالد در ترجمه دلپسند رباعیات خیام انجام داد باعث شد كه این اشعار مشهور عالم گردد و در جامعه بشری برای خیام احترامی بی زوال به وجود آوَرَد. هم چنین با معرفی بیشتر خیام در غرب، بر اهمیت او كه قبلاً به واسطه تبحرش در علوم ریاضی و ستاره شناسی از دانشمندان بزرگ زمان خود بود افزوده گشت. فیتز جرالد علاوه بر اشعار خیام، بسیاری از نمایش نامه های اسپانیایی را نیز به انگلیسی ترجمه كرد كه آنان نیز معروف هستند. ادوارد فیتز جرالد سرانجام در یازدهم ژانویه 1880م در 71 سالگی در گذشت و وصیت كرد بر سنگ قبرش این عبارت را بنویسند: آنكه ما را آفرید، خداست نه خود ما.