زادروز خسرو شکیبایی (1323ش)

خسرو شکیبایی، اسطوره  تکرارنشدنی بازیگری سینما و تئا تر ایران در تاریخ هفتم فروردین ماه سال ۱۳۲۳ هجری شمسی در خیابان مولوی تهران به دنیا آمد. در شناسنامه، نامش «خسرو» است ولی خانواده و نزدیکان او را «محمود» صدا می کردند. پدر خسرو سرگرد ارتش بود و وقتی او سیزده ساله بود بر اثر سرطان از دنیا رفت. او قبل از این که وارد عرصه  تئاتر شود، در حرفه هایی چون خیاطی و کانال سازی و آسانسورسازی کار می کرد. شکیبایی در نوزده سالگی برای اولین بار روی صحنه  تئاتر رفت و بعد از مدتی به عباس جوانمرد، معرفی و به صورت کاملاً حرفه ای بازیگر تئاتر شد. وی فارغ التحصیل بازیگری دانشکده  هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۲ش با بازیگری تئاتر آغاز کرد، پنج سال بعد یعنی در سال ۱۳۴۷ش وارد حرفه  دوبلاژ شد. شکیبایی نخستین بار در سال ۱۳۵۳ش در فیلم کوتاه و ۱۶ میلی متری «کتیبه» به کارگردانی فریبرز صالح مقابل دوربین رفت. در سال ۱۳۶۱ش درحالی که مشغول بازی در نمایش «شب بیست و یکم» به کارگردانی و نویسندگی محمود استادمحمد بود، مورد توجه مسعود کیمیایی قرار گرفت و با بازی در نقش جمال در فیلم «خط قرمز» (مسعود کیمیایی-۱۳۶۱) به سینما آمد و تا سال ۱۳۶۸ش در فیلم هایی نظیر «دزد و نویسنده»، «ترن» و «رابطه» نقش آفرینی های قابل قبولی از خود نشان داد. اما از بعد از بازی در فیلم «هامون» (داریوش مهرجویی-۱۳۶۸) بود که نام خسرو شکیبایی بر سر زبان ها افتاد. او برای بازی اش در همین فیلم از هشتمین جشنواره  فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد دریافت کرد و تحسین منتقدان و مردم را برانگیخت. خسرو شکیبایی، توانایی های انکار ناپذیرش را در چندین فیلم دیگر نیز به معرض نمایش گذاشت؛ بازی تأثیرگذار او در فیلم هایی نظیر «یک بار برای همیشه»، «سارا»، «پری»، «درد مشترک»، «کیمیا»، «خواهران غریب»، «عاشقانه»، «سرزمین خورشید»، «میکس»، «اثیری»، «کاغذ بی خط»، «مزاحم»، «حکم»، «چه کسی امیر را کشت؟»، «سالاد فصل»، «ستاره بود»، «دست های خالی»، «اتوبوس شب»، «شب» و «حیران» فراموش نخواهد شد. او برای بازی در فیلم «کیمیا» (احمدرضا درویش-۱۳۷۳) بار دیگر برنده  سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از سیزدهمین جشنواره  فیلم فجر شد. او سومین سیمرغ خود را هم را برای بازی در نقش عادل مشرقی فیلم «سالاد فصل» (فریدون جیرانی) گرفت. از آخرین افتخارات شکیبایی در جشنواره فیلم فجر، دیپلم افتخار برای فیلم «اتوبوس شب» (کیومرث پوراحمد) بود. او جایزه های متعددی از جشنواره های رنگارنگ دریافت کرد؛ آخرین جایزه  شکیبایی، دو ماه پس از مرگش برای بازی در فیلم سینمایی «ستاره بود» در جشن خانه  سینما به وی تعلق گرفت. شکیبایی در سال ۱۳۵۴ش - یعنی یک سال بعد از اولین حضور خود در فیلم کوتاه «کتیبه» - به دعوت محمدرضا اصلانی در سریال «سمک عیار» ایفای نقش کرد و پس از آن در سریال هایی چون «لحظه»، «مدرس»»، «روزی روزگاری»، «خانه  سبز»، «کاکتوس»، «آواز مه»، «تفنگ سرپر» و «در کنار هم» حضورهای ماندگاری داشت و در تلویزیون هم موفق بود. از همان زمان که در نقش سیدحسن مدرس بازی کرد و آن مونولوگ طولانی معروفش را اجرا کرد. تا کارهای به یاد ماندنی دیگری هم چون «روزی روزگاری»، «خانه  سبز»، «کاکتوس» و «تفنگ سرپر». شکیبایی سرانجام در ساعت ۴ صبح جمعه بیست و هشتم تیرماه ۱۳۸۷ش در سن شصت و چهار سالگی در اثر عارضه  قلبی در بیمارستان پارسیان تهران درگذشت و در قطعه  هنرمندان بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد. او مدت ها از عارضه  سرطان کبد رنج می برد.