◄طوفان عجیبی بعد از رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) مدینه را فرا گرفت.برای اینکه این طوفان مقداری فروکش کند، حضرت صدیقه طاهره (س) در حال و هوای عجیبی به سر می برد، مردم لحن گیرا و دلنشین حضرت زهرا (س) به عنوان خطبه فدکیه می شنیدند.
حضرت فاطمه(س) با این خطبه نشان داد هم سخنور بلیغی است و هم خطیب نستوهی است. خطبه های ایشان مردم را به یاد خطبه های نورانی امیرالمومنین (ع) در نهج البلاغه می انداخت.
◄چند موضوع در خطبه های ایشان مشهود است، یک دفاع از حریم ولاپت در بستر بیماری، دوم وحدت و اختلاف و مزایای وحدت و دنبال اختلاف نبودن. سوم تاکید بر وحدت بر مدار حق. نکته بعدی این بود که ایشان موضوع فدک را بهانه ای برای رساندن مطالب دیگر کردند.همچنین در این خطبه به صورت مبسوط به نعمتهای الهی اشاره می کند . نکته بعدی موضوع توحید و اجزای توحید در خطبه است . به هدف از آفرینش نیز اشاره شده است.
◄ایشان در خطبه فدکیه به رسالت پیامبر و جایگاه پیامبرهمچنین به تفسیر و معنای جایگاه امامت می پردازد. و تشبیهات زیبایی در این باره دارند. مثلا اینکه امامت همچون نخ تسبیحی است و مردم باید دور آن باشند. یا امامت را تشبیه به کعبه کرده اند که مردم باید به دور کعبه طواف کنند نه امام دور مردم.اشاره به صراط مستقیم، مبانی اساسی و فلسفی حقوق ، توصیه های زیبا به نماز و زکات و صبر از دیگر موضوعات موجود در خطبه فدکیه است.
حجت الاسلام گواهی بیان داشت: ایشان صبر را نکته مهم پیروزی بر سختی ها می دانند و اشاره می کنند که اگر هر کسی صبر را به معنای واقعا پیشه خود بسازد ظفر برای او قطعی است.لذامجموعه خطبه فدکیه، یک کتاب کامل و جامع است . بزرگان ما به مردم و بچه ها توصیه می کردند که این خطبه ها را حفظ کنند که از دسترس خارج نشود و فراموش نشود.خوشبختانه امروز بعد از 1400 سال شاهد بروز و ظهور این خطبه ها هستیم.
◄این خطبه چند روزی بعد از ارتحال رسول (ص) بازگو شده است. حضرت فاطمه(س) در بستر بیماری بودند. در کتاب های تاریخی هم هست و الان برای دسترسی عموم مردم هم شرح بر آن و هم جملات عربی آن به صورت جدا و تفکیک شده از مفاتیح الجنان و دیگر کتاب های تاریخی بازگو شده است. اصل خطبه ، خطبه فدک بوده.فدک باغی در اطراف مدینه است که وقتی غصب می شود حضرت زهرا به بهانه ای برای خواندن این خطبه قرار می دهد . بحث مال و زراندوزی نبود. بحث بر سر این بود که به وصیت پیامبر(ص) عمل نمی شود.و این حضرت زهرا(س) را اذیت می کرد. در واقع فدک را بهانه کرد تا حرف های ناگفته خودش را و غصب خلافت بازگو کند. همچنین حضرت زهرا(س) اطاعت پذیری از امام را بازگو کرد که اگر اطاعت پذیری کردید، نجات پیدا می کنید و در دنیا و آخرت سعادتمند خواهید شد.حضرت امیر(ع) وقتی خطبه زهر(س)ا به گوشش خورد، خیلی تعجب نکرد چون ایشان دختر پیامبر(ص)، همسر و مادر امامت بودند.امیرالمومنین(ع) صحنه های مهمتر از این دیده بودند. بسیاری از چیزهایی که دیگران بلد نبودند حضرت زهرا(س) به سمع و نظر پیغمبر اکرم(ص) می رساند و حضرت امیر(ع) شاهد آن بود. موضوع مهم، شجاعت حضرت فاطمه(س) درعین بیماری و در حالی است که عزیزترین عزیزانش را از دست داده است. این نکته ایست که درس بگیریم که بیان حق در هر شرایطی واجب است.
◄خطبه فدکیه حدود سی پیام دارد: بحث توحید، بحث نبوت، امامت و خداپرستی از بحث های آن است.اما مهمترین بحث بر حول سه محور است: یک نماز، جمیع عبادات و ادای زکات و غیره، دوم ولایت پذیری بر معیار حق یعنی دنبال ولی و امامی باشید که انسان را نجات بدهد. سوم بیان حق در هرشرایطی است. اگر حق بیان نشود آرام آرام باطل خود را به جای حق جا می زند. و این در خطبه حضرت زهرا(س) مشهود است. توصیه می کنم این خطبه که شرح آن در اختیار است را حوزویان و دانشگاهیان بیشتر برای مردم بازگو کنند .نسل امروز بیشتر فکر می کنند محبت پیامبر و حضرت زهرا(س) احساسی نبوده. مرحوم ابن ابی الحدید سنی جمله زیبایی دارد که می گوید: محبت پیغمبر(ص) به زهرا(س) بحث پدر و فرزندی نبوده. بلکه محبت یک انسان به یک انسان کامل و رشد یافته بوده انشالله همه ما بتوانیم در این مسیر گامهای موثری برداریم.
❖بازنشر : باشگاه خبرنگاران جوان