برترین بانوی عالم؛ حضرت فاطمه علیها السلام
ارزش انسانها مسلماً یکسان نیست، بعضی از مقربترین فرشتگان الهی برترند، و بعضی از درنده ترین حیوانات پایین تر، و آنچه به این انسان ارزش می دهد بر اساس معرفی قرآن و اسلام همان «علم و ایمان و تقوی و ملکات فاضله انسانی» است. با توجه به این معیارها بانوی اسلام فاطمه زهرا علیها السلام برترین زنان جهان در لسان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم معرفی شده است.
برترین بانوی جهان
در روایات فراوانی که در منابع معروف اهل سنت آمده تصریح شده است که حضرت فاطمه زهرا علیها السلام افضل زنان جهان بود، آن سخنی است که پیغمبر اکرم اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آنرا به تعبیرات مختلف بیان فرموده است:
1: در یک جا می فرماید: «ان افضل نساء اهل الجنة خدیجة بنت خویلد و فاطمة بن محمد اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و مریم بنت عمران و آسیة بنت مزاحم»: «برترین زنان بهشت خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر محمد اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و مریم دختر عمران، و آسیه دختر مزاحم است» (همسر فرعون)
2: در حدیث دیگری می خوانیم پیغمبر اکرم اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در بیماری وفاتش هنگامی که بی تابی حضرت فاطمه را مشاهده کرد، فرمود: «یا فاطمة الاترضین ان تکونی سیدة نساء العالمین، و سیدة نساء هذه الامة، و سیدة نساء المؤمنین»؟: «ای فاطمه! آیا راضی نیستی که تو برترین بانوی زنان جهان، و بانوی زنان این امت، و بانوی زنان با ایمان باشی؟ در اینجا افضلیت برای حضرت فاطمه علیها السلام بصورتی مطلق ذکر شده و نام هیچکس در کنار او مطرح نگردیده است.
3: در حدیث دیگری نیز از همان حضرت اکرم صلی الله علیه و آله و سلم این معنی بصورت مطلق آمده است، در آن هنگام که فاطمه بیمار شده بود و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم این سخن را به جمعی از اصحاب گفت، آن ها پیشنهاد کردند که از بانوی اسلام عیادت کنند.
پیامبر برخاست و با جمعی از یاران به سوی خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها آمد، نخست از بیرون خانه صدا زد که دخترم خودت را بپوشان، چون جمعی از یاران به عیادت تو می آیند، و از آنجا لباس دخترش فاطمه کافی نبود عبای خود را از پشت در به او داد!
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و یاران وارد شدند، و بعد از عیادت از خانه بیرون آمدند و رو به یکدیگر کرده و از بیماری حضرت فاطمه علیها السلام اظهار تأسف می کردند، پیغمبر اکرم اکرم صلی الله علیه و آله و سلم رو به آن ها کرد و فرمود: «اما انّها سیدة النساء یوم القیامة». بدانید او بانوی تمام زنان در قیامت است.
4: در تعبیر دیگری که در «صحیح بخاری» معروفترین منبع حدیث اهل سنت - آمده از قول «عایشه» می خوانیم: روزی «فاطمه» (سلام اللّه علیها) نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمد، راه رفتنش درست مانند راه رفتن او بود، پیغمبر اکرم اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: خوش آمدی دخترم! سپس او را طرف راست و یا چپ خود نشاند، بعد رازی در گوش او گفت، و به دنبال آن فاطمه گریان شد. من (عایشه) گفتم چرا گریه می کنی؟ بار دیگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم راز دیگری به او گفت، فاطمه علیها السلام خندان شد. گفتم: من تا امروز شادی که این چنین با غم نزدیک باشد ندیده بودم، و از علت آن سؤال کردم.
فاطمه علیها السلام گفت: من سرّ رسول خدا را فاش نمی کنم، و این مطلب ادامه داشت تا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از دنیا رفت، آنگاه سؤال کردم، گفت: مرتبه اول پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به من فرمود جبرئیل هر سال یکبار قرآن را بر من عرضه می داشت، امسال دوبار عرضه داشت، و من فکر می کنم فقط به این دلیل است که اجل من نزدیک شده، و تو اولین کسی خواهی بود که به من ملحق می شوی من هنگامی که این سخن را شنیدم گریه کردم. سپس فرمود:
ام ترضین ان تکونی سیدة نساء اهل الجنة و نساء المؤمنین؟!: «آیا تو راضی نمی شوی که بانوی زنان اهل بهشت یا زنان با ایمان باشی»؟ هنگامی این سخن را شنیدم شاد و خندان شدم.
از بررسی مجموع این احادیث به خوبی روشن می شود که اگر در یکجا فاطمه علیها السلام یکی از چهار زن بزرگ جهان معرفی شده، هیچ منافاتی با این معنی ندارد که او از میان آن چهار زن برترین آن ها است. شاهد این سخن علاوه بر آنچه از لابلای احادیث گذشته استفاده می شد حدیث زیر است:
5: در کتاب «ذخائر العقبی» از ابن عباس از پیغمبر اکرم اکرم صلی الله علیه و آله و سلم چنین نقل شده است: «اربع نسوة سیدات سادات عالمهن: مریم بنت عمران و آسیة بنت مزاحم و خدیجة بنت خویلد و فاطمة بنت محمد اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و افضلهن عالما فاطمة(ع)». «چهار زن بانوی بانوان جهان خود بودند: مریم دختر عمران و آسیه دختر مزاحم و خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر محمد اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و از همه آن ها برتر فاطمه علیها السلام بود.
تعبیر به «افضلیت» مسایل زیادی را در بردارد، و بیانگر مقام علمی و تقوی و ایثار و فداکاری و سایر ملکات فاضله است. قرآن صریحا می گوید: مریم با فرشتگان سخن می گفت و آن ها نیز با او سخن می گفتند (آل عمران / 42و43 و آیات آغاز سوره مریم). و نیز می گوید: برای مریم غذای بهشتی در کنار محرابش حاضر می شد (آل عمران آیه 37). و نیز می گوید: مریم «صدیقه» بود (سوره مائده/75). و مقامات دیگری برای او، و زنان بزرگی مانند آسیه بیان می کند، پیغمبر اکرم اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نیز مقامات بزرگی برای خدیجه بیان فرموده. روایات فوق یعنی روایات افضلیت فاطمه علیها السلام همه این افتخارات و افزون بر آن را برای بانوی اسلام فاطمه زهراعلیها السلام اثبات می کند.
نویسنده : آیت الله مکارم شیرازی
منبع : برترین بانوی جهان فاطمه زهرا علیها السلام
پی نوشت ها:
1. این حدیث رادر مستدرک الصحیحین ج 2 ص 497 آورده و سپس تصریح می کند که اسناد این حدیث صحیح است.
2. این حدیث نیز در همان کتاب ج 3 ص 156 نقل شده و باز تصریح می کند که سند آن صحیح است.
3. «حلیة الاولیا» جلد 2 صفحه .142
4. «صحیح بخاری» کتاب بدء الخلق.
5. »ذخائر العقبی» صفحه 44 - «سیوطی» نیز «در المنثور» این حدیث را ذیل آیه «و اذ قالت - الملائکه یا مریم...» (آل عمران /42) آورده است.