بوروکراسی بال پرواز فعالان فرهنگی را بسته است + فیلم

بوروکراسی بال پرواز فعالان فرهنگی را بسته است + فیلم

به گزارش خبرنگار ضیاءالصالحین به نقل از خبرگزاری قرآن، ایکنا؛ مدیر بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحین درباره چالش مجموعه های فرهنگی در ارتباط با وضعیت قوانین و اسناد متفاوت از رویه گفت: بوروکراسی بال پرواز فعالان فرهنگی را بسته است.

⮋⮋⮋⮋⮋⮋⮋⮋⮋⮋⮋⮋⮋⮋

در کشورهای پیشرفته، فناوری، جای تولید بر مبنای نیروی کار و سرمایه را گرفته است. صنایع مختلف به مراکز رشد و پارک های علم و فناوری ورود کرده و نیز ایده های نوآور خود را به محصول تبدیل کرده اند، حال در این میان ضرورت تبدیل ایده های نوآور بر محور قرآن به محصول بسیار احساس می شود، امری که حضور بیش از پیش مؤسسات قرآنی را نیاز دارد، چراکه با عموم مردم ارتباط مستقیمی دارند و با نیازسنجی بهتر می توانند به ایده های خلاقانه برای تولید محصولات دینی دست یابند.

ضرورت موضوع کارآفرینی فرهنگی، زمینه سازی برای تجاری کردن دستاوردهای فناورانه قرآنی ـ فرهنگی، ایجاد زمینه کارآفرینی و حمایت از نوآوری و خلاقیت نیروهای محقق جوان فعال در حوزه قرآن و فرهنگ، کمک به رونق اقتصاد کشور و... حضور بیش از پیش مؤسسات قرآنی را می طلبد. مؤسسه «ضیاءالصالحین» با ارائه محتوای دیجیتال فرهنگی و مذهبی را می توان از جمله این مؤسسات برشمرد. در ادامه به گفت وگو با سیدحسن موسوی، مدیرعامل این مؤسسه پرداختیم که در ادامه می خوانیم:

⮜ ایکنا ـ مجموعه شما تاکنون چه دستاوردهایی داشته است؟

مجموعه فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحین از سال ۹۲ با اهداف ترویج و تبیین مبانی اصیل تشکیلات اسلامی آغاز به فعالیت کرد. این نگاه در وهله اول یک نگاه جهانی بود و طبیعی بود که با چالش ها و موانع زیادی مواجه شود و تنها جایی که موانع نمی توانست تأثیرات خود را روی حرکت ما به صورت مستقیم اعمال کند، فضای مجازی بود. به طور کلی از دستاوردهای مجموعه می توان به مواردی اشاره کرد؛

۱. در فضای حقیقی ایجاد گروه های جهادی و تبلیغی در نقطه صفر مرزی کشور یعنی شهرستان پارس آباد مغان بود که ورود با طرح های نو و تربیتی به این عرصه شاید یکی از ابتکارات بسیار نادر بین مجموعه های فرهنگی کشور است. (به عنوان مثال در محرومیت زدایی صرف مسائل اقتصادی و مالی در نظر گرفته نمی شود، یعنی تمرکز تنها روی خوراک و پوشاک و مسکن نیست، بلکه یک نگاه تربیتی نیز چاشنی کار است و برای فرزندان این خانواده ها نیز کلاس های تربیتی به صورت رایگان در نظر گرفته شده است).

۲. ایجاد کتابخانه ای بزرگ و تخصصی در حوزه دینی در همان شهرستان

۳. فعالیت های بین المللی در حوزه آذربایجان و قفقاز که با ایجاد سایت و کانال در شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها بسیار خوب رو به رشد است.

۴. اقدام به آسیب شناسی فعالیت های فرهنگی و سعی در ترویج و آموزش مبانی مهندسی فرهنگی و تشکیلات اسلامی به سایر گروه ها.

۵. اقدام به جبهه سازی گروه های فرهنگی که در این زمینه، مجموعه موفق عمل کرده است.

باید گفت که شاید غالب مجموعه های فرهنگی در سراسر کشور با این چالش روبه رو بوده اند و مراکز و نهادهای موازی به جای حمایت، غالباً نقش بازدارنده را ایفا می کردند و شاید خلأهایی که می شد تکمیل کرد و نشد یا نمی شود نیز متوجه همین تنگ نظری ها و کم لطفی ها باشد.

⮜ ایکنا ـ مؤسسه شما چقدر توانسته اشتغال آفرینی داشته باشد؟

در نگاه کلی نمره قابل قبولی به کل مجموعه نمی دهیم، نه اینکه برنامه نداشته باشیم، برنامه بوده ولی زمان بر است، ولی اعضای مجموعه با برخی کارهایی که در توانشان بوده نسبتاً خوب عمل کرده اند، ولی چرا می گویم قابل قبول نیست، چون به صورت فصلی کار می شود، اما در زمینه فضای مجازی برنامه های خوبی در بوم و کسب و کار و... داریم که ان شاءالله با تبدیل شدن به یک شرکت خلاق می شود در این زمینه فعالیت های مستمر و قابل قبولی را ارائه کرد.

⮜ ایکنا ـ در حال حاضر وضعیت تولید فناوری های فرهنگی و مذهبی را در کشور چطور ارزیابی می کنید؟

وقتی از فناوری فرهنگی و مذهبی حرف می زنیم باید ابتدا روی افق های این مسئله توجه داشته باشیم؛ در «شورای عالی انقلاب فرهنگی»، سندی به نام «سند ملی توسعه فناوری های فرهنگی و نرم»[1] تصویب شده، در آنجا تعریفی که از «فناوری های فرهنگی» ارائه شده این است که به مجموعه روش ها و ابزارهایی که بتواند دانش و منابع فرهنگی را به کالا و خدمات فرهنگی تبدیل کند که ایجادکننده یا منتقل کننده ارزش های مدنظر باشد گفته می شود. همانگونه که مستحضرید به دو محصول اشاره می کند: کالا، خدمات. آن هم به این صورت که؛ ۱) یا ایجادکننده و تولیدگر باشد. ۲) یا منتقل کننده و توزیع گر باشد.

با این تعاریف شاید بهتر می شد روی بحث نظارت داشت، پس همواره نباید دنبال این باشیم که محصول و کالای فرهنگی و مذهبی باید باشد که به آن محصول بگوییم، نه! ممکن است که محصول «خدمات» فرهنگی و مذهبی باشد و اینجا نیز صرف تولید کننده بودن مطرح نیست، ممکن است با توزیع گری بتوان جریان سازی کرد یا به جریان خاصی در این زمینه کمک کرد. خب حالا وضعیت کشور را در این راستا چگونه باید ارزیابی کنیم؟! معیار ارزیابی را به فرض اگر آماری در نظر بگیریم، باید ابتدا هر دو محصول کالاها و خدمات را بررسی کنیم و بعد از حیث تولید و توزیع نیز به مسئله دقت داشته باشیم.

با این بررسی ها شاید نتوان گفت که ما به آرمان های خود رسیده ایم و اصلاً نمی شود گفت که همه چیز مورد قبول است، ولی مطمئناً روند رو به رشدی داشته و شاید بزرگترین آفتی که در این زمینه داریم، این است که مجموعه های فرهنگی و دینی فاصله زیادی از هم دارند و اگر کمی موشکافانه تر بخواهیم بگوییم این است که جزیره ای عمل می کنند و جبهه سازی صورت نگرفته و دومین مشکلی که وجود دارد و خیلی مهم هم است، اینکه اصل و هدف که برنامه برای تربیت و تعالی است با فرعیات و ظواهر که روبنایی است اشتباه گرفته اند. کما اینکه ما در این ۴۳ ساله بعد از انقلاب ایراداتی که داشته ایم به اینها برمی گردد و حتی تولیدات ما هم خیلی وقت ها تکیه بر ظواهر امر داشته اند، اما الحمدلله در چند سال اخیر نگاه های بهتر و دقیق تری نیز در کشور جوانه زده و هم به آن سمت محتوایی که نه از روی نیاز صرف (قوم بنی اسرائیلی) و نه از روی تلقین محض (قوم طالوتی) است بلکه محتوایی به سمت رشد و تعالی ارائه می شود و نمونه بارز آن در مجموعه های قرآنی کم کم در حال جا باز کردن است که در کنار حفظ و تلاوت ها و کرسی ها باید به مفاهیم هم بیشتر توجه شود و در سرودها ملاحظه کردید که یک سرود با افق تمدن نوین اسلامی می تواند در کل جهان انقلابی به پا کند. اصلاً وقتی افق را درست تعریف کنیم از امدادهای غیبی نیز بی بهره نمی مانیم. پس در کل وضعیت امیدبخش است.

⮜ ایکنا ـ در جامعه غالباً وضعیت قانون ها و اسناد متفاوت از رویه است. معمولاً ممکن است زمان زیادی از آن ها گذشته باشد و با وضعیت حال حاضر تطابق نداشته باشد، شما در حوزه خودتان وضعیت اسناد بالادستی را در بحث فناوری های فرهنگی و نرم چگونه ارزیابی می کنید آیا پیش آمده که این اسناد برای شما به عنوان یک فعال فرهنگی چالش ایجاد کرده باشد؟

قطعاً سخن شما را قبول دارم. اتفاقاً در غالب کارها، همواره با یک سری قوانین دست و پا گیری دست و پنجه نرم می کنیم، نمی دانم شاید تاریخ مصرف آن ها گذشته یا اصلاً واضعان محترم در وادی این مباحث تخصص های لازم را نداشته اند. مقام معظم رهبری در ابتدای سال ۱۴۰۱ فرمودند که این قوانین دست و پاگیر را کنار بگذارید ولی متأسفانه همچنان بوروکراسی بال پرواز و رشد مجموعه ها و فعالان فرهنگی و تربیتی و شاید بتوان گفت دست و بال همه فعالان حتی علمی، صنعتی، اقتصادی و... را بسته که باید این مسئله به صورت جدی مورد بررسی قرار بگیرد.

به عنوان مثال؛ تخصص و توانایی ها لازمه اصلی کار است نه کاغذ پاره ای به نام مدرک که حتی در سطح کاندیداهای ریاست جمهوری هم متأسفانه افراد به جای ارائه محتوا و دارایی و سرمایه درونی و ذاتی خود، روی کاغذ پاره های بی ارزشی تکیه می کنند که وضع مملکت را به اینجا رسانده و همین ها فردا باید بیایند در بطن جامعه به این چالش ها پاسخگو باشند؟ بنا بر قاعده فلسفی محال است که فاقد شیء معطی شیء باشد، (کسی که چیزی ندارد نمی تواند آن را به دیگری اعطا نماید)، به قول معروف در خانه اگر کس است یک حرف بس است.

⮜ ایکنا ـ به نظرتان داشتن ایده مهم تر است یا تأمین سرمایه؟

از دو زاویه این مسئله قابل بررسی است؛

۱. ایده خوب اساس فعالیت است و اگر ایده خوبی نباشد، سرمایه هم هدر می رود، لذا به عنوان زیر بنای فعالیت، داشتن ایده خوب ضروری است.

۲. شاید بتوان گفت که ایده خوب می تواند سرمایه آفرین یا سرمایه آور هم باشد ولی اینها هم خودش نیاز به تخصص دارد، یعنی ممکن است کسی در دورافتاده ترین نقطه کشور یک ایده فوق العاده ای داشته باشد ولی چون نه اطلاعات آن را داشته که چگونه می شود رشدش داد و نه سرمایه کافی، در این صورت به مرور به فراموشی و ناامیدی منجر شده است.

در نتیجه باید مراکز خلاقیت نوآوری خودشان هم یک تیمی داشته باشند که به بطن جامعه برود و رصد و در صورت لزوم شکار کند و پای کار بیاورند تا ایده های ناب فرصت رشد داشته باشند.

ایکنا ـ در اقشار مذهبی جامعه خیلی ورود اندکی به بحث واحدهای فناور و دانش بنیان فرهنگی که ایده های مذهبی را تبدیل به یک کالای فرهنگی کنند وجود دارد، دلیل این ورود اندک را چه می دانید؟

یکی همین مسئله ای بود که عرض کردم، نبود اطلاعات کافی از فرصت های ارائه محصولات، دوم اینکه شاید برخی مجموعه ها هنوز نتوانسته اند مرز بین درآمدزایی و مصرف گرایی را تفکیک کنند و یا از زاویه دیگر نگاه کنیم برخی ها هم نتوانسته اند رابطه بین فرهنگ و دین را با درآمدزایی و اشتغال آفرینی درست متوجه شوند.

ولی حقیقت امر این است که باید متوجه باشند که فرهنگ خوب آن چیزی است که مردم برایش هزینه کنند، محتوای خوب آن چیزی است که مردم تشنه اش هستند و این منافاتی با این کارهای ما ندارد، محتوایی که بتواند سبک زندگی، آینده، نگاه و فهم من، آینده جامعه و مملکت من را تضمین کند نمی شود روی آن قیمت گذاشت. پس عزیزانی که جزئی از خانواده مذهبی محسوب می شوند روی این مقوله ها حتماً باید با نگاهی وسیع و عمیق ورود کنند؛ جامعه ای که قرار است به سمت تمدن نوین اسلامی برود، در گام دوم انقلاب باید همه جانبه به رشد و بالندگی برسد.

از تولیدات واحد رسانه بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحین

منبع خبر: خبرگزاری قرآن، ایکنا - کد خبر: ۴۰۷۳۵۳۲

پی نوشت:
[1]. سند ملی توسعه فناوری های فرهنگی و نرم

بوروکراسی بال پرواز فعالان فرهنگی را بسته است