بررسی تاثیر ژن و محیط بر شاد بودن انسان

بررسی تاثیر ژن و محیط بر شاد بودن انسان

در این نوشتار قصد داریم به بررسی تاثیر ژن و شرایط محیطی بر شاد بودن انسان بپردازیم. با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر بدانید.

مفهوم "خودیاری" (Self-help) که در حال رونق است، با پژوهش در مورد روانشناسی مثبت تقویت می شود. در عین حال، میزان اضطراب، افسردگی و خودآزاری همچنان در سرتاسر جهان رو به افزایش است. آیا می توان گفت که با وجود این پیشرفت ها در روان شناسی، ما محکوم به ناراحت بودن هستیم؟

مقاله تأثیرگذار پژوهشگران "دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید" (UCR)، "دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو" (UCSD) و "دانشگاه میزوری" (University of Missouri) که در سال ۲۰۰۵ در مجله "Review of General Psychology" منتشر شد، نشان داد که ۵۰% از شادی افراد توسط ژن آن ها تعیین می شود، ۱۰% به شرایط آن ها بستگی دارد و ۴۰% تحت تاثیر "فعالیت عمدی" (intentional activity) که عمدتا مثبت یا منفی بودن است، قرار می گیرد. این چارت موسوم به "کیک خوشحالی" (Happiness pie)، به متصدیان روانشناسی مثبت امکان می دهد که در مورد مسیر شادی تصمیم بگیرند.

کیک خوشحالی بطور گسترده مورد انتقاد قرار گرفت، زیرا مبتنی بر فرضیاتی در مورد ژنتیک بود که بی اعتبار شده اند. پژوهشگران حوزه ژنتیک رفتاری برای چندین دهه، بررسی هایی را روی دوقلو ها انجام دادند و دریافتند که بین ۴۰ تا ۵۰% از اختلاف شادی آن ها توسط ژنتیک توضیح داده می شود. به همین دلیل است که این درصد در کیک خوشحالی ظاهر می شود.

متخصصان ژنتیک رفتاری، از یک روش آماری برای تخمین زدن مولفه های ژنتیکی و محیطی براساس خویشاوندی خانوادگی افراد استفاده می کنند. از این رو، دوقلو ها را در پژوهش های خود به کار می برند. ارقام به دست آمده، این فرضیه را مطرح می کردند که هم دوقلو های همسان و هم غیرهمسان، محیط یکسانی را هنگام بزرگ شدن با هم تجربه می کنند.

پژوهشگران مقاله سال ۲۰۰۵ در پاسخ به انتقاداتی که در مورد آن وجود داشت، مقاله ای را در سال ۲۰۱۹ ارائه دادند که روش دقیق تری را در مورد تأثیر ژن ها بر شادی معرفی کرد. این روش، تعاملات میان ژنتیک و محیط ما را تشخیص می دهد.

سرشت و پرورش

"سرشت و پرورش" (Nature and Nurture)، مستقل از یکدیگر نیستند. ژنتیک مولکولی که مطالعه ساختار و عملکرد ژن ها در سطح مولکولی است، نشان می دهد که سرشت و پرورش بطور مداوم بر یکدیگر تأثیر می گذارند. ژن ها بر رفتاری تأثیر می گذارند که به افراد در انتخاب محیط خود کمک می کند. برای نمونه، برون گرایی که از والدین به فرزندان منتقل می شود، به آن ها کمک می کند گروه های دوستی خود را بسازند.

محیط نیز به همین ترتیب، بیان ژن را تغییر می دهد. بعنوان نمونه، زمانی که مادران باردار در معرض قحطی قرار گرفتند، ژن های نوزادانشان بر این اساس تغییر کرد و در نتیجه، تغییرات شیمیایی ایجاد شد که تولید یک عامل رشد را سرکوب کرد. این موضوع موجب شد که نوزادان، کوچک تر از اندازه معمول و با بیماری هایی مانند بیماری های قلبی- عروقی به دنیا بیایند.

سرشت و پرورش به یکدیگر وابسته اند و دائما بر یکدیگر تأثیر می گذارند. به همین دلیل، دو نفر که در یک محیط بزرگ شده اند، ممکن است بطور متفاوتی به آن پاسخ دهند. این بدان معناست که فرضیه ژنتیک رفتاری در مورد یک محیط برابر، دیگر معتبر نیست. همچنین، این که مردم می توانند شادتر شوند یا خیر، به حساسیت محیطی آن ها بستگی دارد که ظرفیت آن ها را برای تغییر کردن نشان می دهد.

برخی از افراد نسبت به محیط خود حساس هستند و می توانند افکار، احساسات و رفتار خود را در واکنش به رویداد های منفی و مثبت، بطور قابل توجهی تغییر دهند. بنابراین، هنگام شرکت در یک کارگاه بهزیستی یا خواندن یک کتاب روانشناسی مثبت ممکن است تحت تأثیر آن قرار بگیرند و تغییرات بیشتری را در مقایسه با دیگران تجربه کنند. همچنین ممکن است که تغییر، بیشتر طول بکشد.

با وجود این، هیچ مداخله روانشناسی مثبتی وجود ندارد که برای همه افراد مفید باشد، زیرا ما به اندازه DNA خود، منحصر به فرد هستیم و به همین دلیل، ظرفیت متفاوتی برای بهزیستی و نوسانات آن در سراسر زندگی داریم.

آیا می توان گفت که مقدر شده است ما ناراضی باشیم؟ برخی از افراد ممکن است کمی بیشتر از دیگران برای افزایش رفاه خود تلاش کنند و این مبارزه ممکن است به این معنی باشد که آن ها برای دوره های طولانی تری ناراضی خواهند بود. این افراد در موارد شدید، ممکن است هرگز سطوح بالایی از شادی را تجربه نکنند.

با وجود این، برخی دیگر که انعطاف پذیری ژنتیکی بیشتری دارند، نسبت به محیط حساس تر هستند و ظرفیت بیشتری برای تغییر دارند، ممکن است بتوانند با در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم و انتخاب کردن زندگی و کار در محیطی که شادی و توانایی آن ها را برای رشد افزایش می دهد، رفاه خود را بهبود ببخشند و رشد کنند.

باید توجه داشت که ژنتیک حتی اگر نقش مهمی در بهزیستی ما داشته باشد، تعیین نمی کند که ما چه کسی باشیم. آن چه مهم است، انتخاب هایی است که ما در مورد محل زندگی، فردی که با او زندگی می کنیم و نحوه زندگی کردن داریم. این انتخاب ها هم بر شادی ما و هم بر شادی نسل های بعدی تأثیر می گذارند.