واکاوی «اخلاق حسنی» در کلام حجت الاسلام نظافت

واکاوی « اخلاق حسنی » در کلام حجت الاسلام نظافت

در دوازدهمین قسمت از برنامه تلویزیونی سوره، فصل حسن بن علی علیهم السلام، موضوع « اخلاق حسنی » با حضورحجت الاسلام نظافت، استاد حوزه و موسس و مدیر مدارس علمیه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف مورد بررسی قرار گرفت. در این نوشتار برآنیم به تشریح این مصاحبه بپردازیم.

واکاوی «اخلاق حسنی» در کلام حجت الاسلام نظافت

حجت الاسلام نظافت در برنامه سوره گفت: شناخت امام حسن علیه السلام بدون شناخت دشمن او امکانپذیر نیست. هرچیزی را باید با ضدش شناخت. امام حسن و معاویه در مقابل همدیگر هستند. امام حسن علیه السلام مظهر عبودیت و عقلانیت، معاویه مظهر شیطنت و مکر. یکی از اشتباهات ما این است که می خواهیم سطح دشمن را بیاوریم پایین در اینصورت تدبیر امام حسن علیه السلام زیر سوال می رود. در حالیکه در واقعیت، دشمن قوی است. ما برای فهم قوت امام حسن علیه السلام باید قوت دشمن را نشان بدهیم. معاویه در پیشگاه خدا حقیر است ولی در کار خودش استاد است. اگر ما معاویه را نشناسیم، قدر امیرالمومنین و امام حسن علیه السلام را نمی دانیم که چقدر دقیق و پیچیده، معاویه را در اهدافش ناکام گذاشتند چون هدف معاویه، از بین بردن اصل اسلام بود.

وی افزود: معاویه شناسی برای امروز ما هم باید فایده داشته باشد. خدای متعال در قرآن اولین داستانی که برای عبرت گفته داستان آدم و حواست. چون ذات انسان که تغییر نمی کند. بنابراین آدم اولیه هر مشکلی داشته ما هم داریم. او دشمن و شیطان داشته، ما هم داریم. به هر حال اگر معاویه را نشناسیم، عظمت امام حسن علیه السلام را نمی توانیم بشناسیم، مظلومیت او هم درک نمیکنیم. امام حسن علیه السلام از پدرشان و علی علیه السلام از پیامبر مظلوم تر بود. معاویه آنقدر خطرناک بود که اولویت اول امام علی علیه السلام و امام حسن علیه السلام بود. معاویه، نفس اماره مجسم است. مثل آمریکا و آل سعود. در مقابل اینها، امام حسن علیه السلام عقلانیت مجسم است.

 این استاد حوزه ادامه داد: از تاریخ صحبت کردن آسان است چون باری روی دوش ما نمی گذارد. خواسته شیطان هم همین است که ما در تاریخ بمانیم. در حالیکه ما نباید در تاریخ بمانیم. تاریخ نباید وسیله سرگرمی باشد بلکه باید راه را به ما نشان دهد. ما خیلی حواسمان نیست ولی ما شیطان حاضر داریم و باید حواسمان باشد که در زمین شیطان بازی نکنیم. چون شیطان بلد است که متدینین، غیر متدینین و من روحانی و ... را چگونه فریب دهد. امیرالمومنین علیه السلام به عمروعاص نامه نوشت و فرمود: دینت را در ادامه دنیای شخصی (معاویه) قرار دادی که ظاهرش گمراه و پرده اش هم افتاده است. معاویه بسیار زیرک بوده و کار خودش را بلد بوده است. معاویه از نظر هوشی زیرک ولی از لحاظ معنوی خار است. ما به شدت به عقلانیت دینی نیاز داریم. به نظر من مشکل متدینین، عقلانیت دینی است. برای مقابله با معاویه باید مثل امام حسن مجتبی علیه السلام عاقل باشیم. مکر امام حسن علیه السلام مکر الهی و مکر الهی گسترده است.

  مدیر مدارس علمیه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اضافه کرد: شما یک ناو بزرگ را در نظر بگیرید که آدم ها در آن آزادند هر کاری بخواهند بکنند ولی ناخدا فرد دیگری است. مسیر تاریخ به سمتی می رود که خواست خداست. کسانی که الان از انقلاب ناامید می شوند این را فراموش می‎کنند که ما قبلا کجا بودیم و الان کجا هستیم. اینکه در نهج البلاغه از جاهلیت گفته شده برای این است که اگر آن را نبینیم، ناامید می شویم. باید آن دوره را ببینی که بدانی، شدنی است. قله را هم ببین که مغرور نشوی. تحولات، تدریجی است. مقابله با معاویه صفتان نیاز به عقلانیت و مکر الهی دارد. توجه به عواقب امور، بررسی ابعاد یک موضوع از جمله نمودهای عقلانیت است. اخباری گری یکی از مشکلات امروز جامعه شیعه است. اینکه یک بچه شیعه خودش را بی نیاز از تقلید بداند و به راحتی به یک روایت استناد کند، بسیار خطرناک است.

 حجت الاسلام نظافت گفت: مقام معظم رهبری در دیدار با دولت آقای رئیسی چندین بار واژه «عاقلانه» را به کار بردند و این نشان می دهد که ایشان نگرانی عقلانیت را درباره بچه حزب اللهی ها دارد. چرا با وجود این همه شهید، برای حاج قاسم سلیمانی مکتب درست می کنیم؟ چون ایشان عاقل و معتقد به جذب حداکثری بود. حاج قاسم چون مستقیما با دشمن در ارتباط بود مصالح را به خوبی می دانست. ایشان نمونه بارز مکتب امام باقر علیه السلام، امام صادق علیه السلام و امام خمینی رحمه الله است. مکتب تربیتی اهل بیت عقیم نیست. ما باید سختی ها و طی کردن یک مسیرهایی را باید بپذیریم؛ نه دنیا مفت به دست می آید نه آخرت. یکی از مشکلات امروز ما این است که نوعی بی اعتمادی به بزرگترهای دلسوز پیش آمده است.

وی اضافه کرد: معاویه یک نامه ای به حضرت علی علیه السلام نوشته و ایشان را تحریک می کند و از خوبی خلیفه ها می گوید و ایشان را متهم به خانه نشینی می کند و قصد دارد او را تحریک کند. تدبیر امیرالمومنین این است که در زمین معاویه کار نکند. کیاست مومنانه هم یعنی این. امیرالمومنین علیه السلام گفتند که یکی از صفات مومنین و متقین این است که اگر به او ظلم شود، صبر می کند.

 مدیر مدارس علمیه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اضافه کرد: در یکی از نامه های امیرالمومنین به زیاد آمده است: مواظب باش که معاویه می خواهد ایمان تو را سست کند پس او شیطان است. پیش از این هم در چند جای دیگر او را شیطان خطاب کرده بود. ما برای مقابله با شیاطین انس و جن باید مرگ و آخرت را تقویت کنیم. من امیدوارم مدیر جدید سازمان ریل گذاری را تغییر دهد و چیزی که کف جامعه است را نشان بدهد. برای مدیریت شبهه و شهوت باید از عقل استفاده کرد. علاج شهوت، ازدواج آسان و آموزش خوب و درست فرزندان و علاج شبهه هم توضیح و شفاف سازی است. شیطان، آدمها را لذت پرست می کند همان کاری که معاویه هم انجام می داد. ما باید لذت حلال را در کنار لذت های معنوی قرار دهیم. در روایتی داریم که لذت باید حلال و زیبا باشد چون گاهی یک لذت حلال است ولی زیبا نیست.

حجت الاسلام نظافت در پایان تصریح کرد: معاویه گمراهان را به خدمت خودش در می آورد. یارانش علمای بی تقواست. عمروعاص علی علیه السلام را خوب می شناخت ولی تقوا نداشت. یاران امیرالمومنین و معاویه تفاوت هایی دارند؛ آنها بی سوادند ولی می گویند چشم. اما امیرالمومنین چون می خواهد یارانش را رشد بدهد به یارانش نمی گوید بگویند چشم و در عوض برای آنها توضیح می دهد ولی آنها گوش نمی دهند. اتفاقا شیطان هم اینها را اذیت می کند، شیطان با بی ریشه ها کاری ندارد، او کسانی که در جنگ و انقلاب نقش دارند را اذیت می کند چون می داند اینها خیلی تاثیرگذارند.