دیدگاه امام رضا علیه السلام درباره اهمیت امامت و ولایت

دیدگاه امام رضا علیه السلام درباره اهمیت امامت و ولایت

یک کارشناس علوم دینی پیرامون دیدگاه امام رضا علیه السلام درباره اهمیت امامت و ولایت گفت: بدون شک یکی از مهم‌ ترین مسائل درونی جامعه اسلامی، مسئله «امامت» است، شناخت «امام رضا علیه السلام»، صفات و ویژگی‌ های ایشان چنان مهم و پراهمیت است که در حدیث نبوی معروف که در جلد دو صفحه چهارصد و نه کتاب «کمال الدین و تمام النعمة» آمده است: «مَنْ مَاتَ وَ لَیْسَ لَهُ إِمَامٌ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّة، کسی که بمیرد و امام زمان خود را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است». این روایت به روشنی بیان می‌ کند که شناخت «امام رضا علیه السلام» یکی از مهم‌ ترین وظایف آدمی است.

محمد فرضی پوریان به اهمیت جایگاه ولایت اشاره و ابراز کرد: اهمیت جایگاه ولایت در کلام «ائمه اطهار علیه السلام» بسیار بیان شده است، به طور مثال زُرارَة بن اَعْیَن می گوید: در کتاب شیخ کلینی جلد دو به روایتی از «امام محمد باقر علیه السلام» اشاره شده که این امام بزرگوار در آن فرموده اند: «اسلام بر 5 پایه بنا شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت»، سپس من پرسیدم: کدام یک از این ها برتر است؟ حضرت فرمودند: ولایت برتر است. زیرا ولایت کلید آنهاست و شخص والى دلیل و راهنماى آنها، «ائمه علیه السلام» راهنماى نماز، زکات، حج و روزه می باشند و این اعمال بدون راهنمایى آن ها درست نیست.

فرضی پوریان به کلام « امام رضا علیه السلام » پیرامون ولایت اشاره کرد و افزود: اهمیت ولایت در کلام «امام رضا علیه السلام» به زیبایی دیده می شود. «امام رضا علیه السلام» در مسیر حرکت به سمت مرو، به نیشابور رسیدند و مورد استقبال بی نظیر مردم آن دیار قرار گرفتند و در جمع آنها فرمودند پدرم «موسی بن جعفر علیه السلام» از پدرش و او نیز از پدر و جدش «رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم» نقل کردند که خداوند متعال فرموده است: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی، کلمه «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ و قلعه محکم من است، هر کس در آن داخل شود، از عذاب من در امان است»، سپس زمانی که قافله راه افتاد ایشان فرمود: «بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا، با شرایطی که من یکی از آن شرایطم». این حدیث به سلسله الذهب سندی از طلا معروف است. همچنین، چون در کتب روایی شیعه و اهل سنت با اسناد فراوان نقل شده مورد اطمینان است.

وی تفسیر ولایت را از زبان «امام رضا علیه السلام» مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: در این روایت « امام رضا علیه السلام » به زیبایی مسئله توحید و ایمان به خداوند متعال و سعادتمند بودن در آخرت را معطوف بر خود و پذیرش مسئله امامت می کنند، یعنی حتی توحید بدون داشتن ولایت و امامت سعادت انسان را تامین نخواهد کرد، چرا که همه چیز از مسیر امام و حجت خدا می گذرد. به عبارت دیگر حتی «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» گفتن و بندگی خدا نیز بدون داشتن امام و، ولی خدا امکان پذیر نیست.

این کارشناس علوم قرآنی در همین راستا ابراز کرد: این روایت در واقع تفسیر همان روایت نبوی است که در اول بحث اشاره شد، آنجا که «پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم» فرمودند: هر کس امام خویش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است، یعنی مرگ او به مانند مرگ یک مشرک است، یعنی اسلام او برایش سودی ندارد، در اینجا نیز «امام رضا علیه السلام» می فرمایند: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» زمانی ارزشمند و کارساز است که انسان را از عذاب الهی نجات دهد و همراه با امامت و ولایت باشد.

وی پیرامون امر پروردگار درباره ولایت بیان کرد: خداوند متعال برای امتحان انسان ها، برخی انسان های دیگر را برگزیده و حجت های خود را بین مردم قرار داده و به بقیه مردم امر می کند که از آنان اطاعت کنند. مانند همان دستوری که به ابلیس داد که بر حضرت آدم سجده کند و او به علت غرور و تکبری که داشت از سجده امتناع کرد. اینجا نیز خداوند متعال به دیگر انسان ها دستور داده است که از اولیای او تبعیت کنند و برخی به علت غرور و تکبری که داشتند، این دستور الهی را کنار گذاشتند.

این کارشناس علوم قرآنی بار دیگر بر سخنان «امام رضا علیه السلام» پیرامون ولایت تاکید کرد: « امام رضا علیه السلام » در حدیثی می فرمایند مسئله توحید و بندگی خداوند متعال به پذیرش ولایت بستگی دارد، یعنی خدا نمازی از انسان را می پذیرد که از مسیر ولایت گذشته باشد، روزه ای از انسان را می پذیرد که از مسیر ولایت به ما رسیده باشد، نه از مسیر های دیگر. انسان ها و مسیر های دیگر ولو اینکه سخن حق را بگویند قابل قبول نیستند، زیرا آن ها در راهی نیستند که خدا دستور داده است.

فرضی پوریان به اعتقادات شیعه در مورد ولایت پرداخت و خاطرنشان کرد: اطاعت از خداوند متعال و مسئله توحید و بندگی خدا به پذیرش امامت و ولایت اولیای او بستگی دارد. از این روست که شیعه امامت را جزء اصول می داند نه فروع، چون اساس توحید و اساس ایمان بر آن متوقف است.