خدمات دولت الکترونیک در فضای مجازی

خدمات دولت الکترونیک در فضای مجازی 

خدمات دولت الکترونیک دولتی است که در آن ارتباط بین بخش های مختلف اداره، بین دستگاه های حاکمیتی و دولتی و نیز بین حاکمیت و شهروندان از طریق مکانیزاسیون فرآیندها بر بستر فناوری اطلاعات و فضای مجازی صورت می پذیرد. در این نوشتار با ضیاءالصالحین همراه باشید تا در مورد خدمات دولت الکترونیک در فضای مجازی بیشتر اطلاعات به دست بیاورید.

خدمات دولت الکترونیک چیست؟

هیأت حاکمه ای که برای جنبه های گوناگون اعمال حاکمیت از فناوری اطلاعات استفاده می کند، «خدمات دولت الکترونیک» نام دارد. چنین دولتی امکان استفاده ی آسان از فناوری اطلاعات را برای ارایه خدمات دولتی بصورت شبانه روزی به شهروندان فراهم می کند. در واقع خدمات دولت الکترونیک دولتی است که در آن ارتباط بین بخش های مختلف اداره، بین دستگاه های حاکمیتی و دولتی و نیز بین حاکمیت و شهروندان از طریق مکانیزاسیون فرایندها بر بستر فناوری اطلاعات و فضای مجازی صورت می پذیرد.

بخشی از مزایای خدمات دولت الکترونیک که در واقع اهداف آن نیز هستند، به این شرح است:

مزایای خدمات دولت الکترونیک عبارتند از:

1. افزایش بهره وری:

با ارایه ی خدمات مؤثر و کارآمد، کارایی بیشتر سازمان های اداری و کاهش هزینه ها و تلفات زمانی باعث افزایش بهره وری ملی خواهد شد. فعالیت ها ی اتوماسیون باعث کاهش نیروی انسانی و کوچک سازی دولت نیز می شود.

2. کاهش تشریفات دست و پاگیر اداری:

برخورداری از دولت الکترونیکی باعث کاهش بوروکراسی و کاغذ بازی دست و پاگیر مرسوم در سازمان های دولتی خواهد شد.

3. آثار مثبت زیست محیطی:

با تبدیل نسخه ی کاغذی پرونده ها، مدارک، کتب و غیره به نسخه الکترونیکی، مصرف کاغذ کاهش می یابد.

4. اطلاع رسانی الکترونیکی:

یکی از مهم ترین انتظارهای شهروندان هر جامعه ای، دریافت به موقع اطلاعات مورد نیاز است. این انتظار در دولت الکترونیکی برآورده می شود. چنین دولتی با ابزارها و امکانات به کار گرفته شده می تواند اطلاع رسانی به موقع و شفاف درباره عملکرد دولت، برنامه ها، رویدادها و سایر امور را انجام دهد.

5. توسعه مشارکت مردم:

تدارک شرایط مشارکت مستقیم همه شهروندان در فرایندهای تصمیم گیری و سیاست گذاری از سوی دولت الکترونیک از جمله اهداف تحقق آن بشمار می رود. بعلاوه دستیابی سریع به اطلاعات و بهره مندی مناسب از آن و همچنین اطلاع رسانی صحیح و شفاف و تقویت نقش ملت در تصمیم گیری باعث افزایش رضایت مردم و اقتدار ملی خواهد شد.

6. تصمیم گیری سریع مبتنی بر اطلاعات درست:

آمارها و اطلاعاتی چون داده های جمعیتی، اشتغال و بیکاری، آموزش و باسوادان، مهاجرت و امور بهداشتی، بزهکاری و تخلفات و... از بنیه های اطلاعاتی اساسی دولت هاست که در صورت عدم درستی این اطلاعات، تصمیم گیری و برنامه ریزی غیر قابل تصور است. روشن است که صحت این داده ها تنها به وسیله سیستم های الکترونیکی تضمین می شود و تحقق دولت الکترونیکی، جمع آوری و پردازش اطلاعات را در زمان کوتاه ممکن می کند.

7. کمک به بخش خصوصی:

تا بتواند بخشی از اقدامات دولتی را بر عهده گرفته و سریعتر و ارزانتر انجام دهد، زیرا بخش خصوصی نیز در فضای الکترونیک بهتر و شفاف تر و با رغبت بیشتر (بدلیل صرفه اقتصادی بالای کالاهای اطلاعاتی) عمل خواهد کرد.

8. کاهش هزینه­ ها:

دولت ها می توانند با عرضه ی اطلاعات مورد نیاز بصورت الکترونیکی در مناقصه ها و مزایده ها، هزینه هایش را کاهش دهند. همچنین با تحقق دولت الکترونیکی، هزینه اطلاع رسانی و بایگانی کاهش خواهد یافت.

خدمات دولت الکترونیک

بعضی از خدمات دولت الکترونیک که در اختیار شهروندان قرار می دهد، عبارتند از:

1. خدمات پلیس الکترونیکی

2. خدمات سیاست گذاری الکترونیکی

3. رأی گیری الکترونیکی

4. خدمات ثبت الکترونیکی مانند ثبت شرکت، ازدواج، طلاق، تولد و مرگ

4. خدمات الکترونیک قضایی

5. خدمات پرداخت آنلاین (online)، نظیر پرداخت مالیات، عوارض و صورتحساب آب، برق و گاز

6. خدمات مشاوره از راه دور

7. کاربرگ های الکترونیکی

8. نظرخواهی آنلاین (online)

9. خدمات کاریابی الکترونیکی

10. ارایه داده های آماری آنلاین (online) نظیر اطلاعات ترافیک

11. خدمات بازار و اجتماع الکترونیکی

منبع: محمد حسین سیاح طاهری و دیگران؛ (1395)، حقیقت مجازی، انتشارات مرکز ملی فضای مجازی