اختلال هرزه خواری یا پیکا (pica) را بهتر بشناسیم

اختلال هرزه خواری یا پیکا (pica)
هرزه خواری یا پایکا به خوردن مواد بدون ارزش غذایی همچون خاک، گچ، یخ و رنگ گفته می‌شود که حداقل به مدت یک ماه ادامه داشته باشد. این اختلال دلایل مختلفی مانند کم خونی فقر آهن، اختلالات روانی، کمبود روی و… دارد.

اختلال هرزه خواری یا پیکا (pica) را بهتر بشناسیم

اختلال هرزه خواری یا پیکا (pica) به خوردن مواد بدون ارزش غذایی همچون خاک، گچ، یخ و رنگ گفته می شود که حداقل به مدت یک ماه ادامه داشته باشد. این اختلال دلایل مختلفی مانند کم خونی فقر آهن، اختلالات روانی، کمبود روی و… دارد.

پیکا کلمه لاتین (pica) به معنای زاغ است و از آنجایی که این پرنده به خوردن چیزهای گوناگون مشهور است، این اختلال را به این نام نامگذاری کرده اند.

بیشتر بخوانید: جویدن و خوردن یخ نشانه چیست و چه خطراتی دارد؟

گستره اختلال هرزه خواری یا پیکا

این عارضه معمولاً کودکان سنین ۶–۱ سال و خانم های باردار را گرفتار می سازد. این اصطلاح در مورد شیرخواران زیر ۱۸ ماه که هر چیزی را در داخل دهان خود می گذارند به کار نمی رود زیرا در این سن این کار طبیعی محسوب می شود. پیکا بیشتر در کشورهای با وضعیت اقتصادی-اجتماعی ضعیف و در بین زنان باردار و کودکان وجود دارد. این مشکل در افرادی هم که دچار بیماری های خاص مثل صرع، عقب ماندگی ذهنی، اوتیسم (در خود ماندگی) یا بیماری های روانی هستند اتفاق می افتد. البته در بعضی کشورها مثل اوگاندا که خاک مخصوص خوردن به فروش می رسد این مسئله یک فرهنگ قابل قبول است. پیکا می تواند به علت حمله لارو کرم های قلاب دار(Hookworms) به روده ایجاد شود.

اختلال هرزه خواری یا پیکا (pica) را بهتر بشناسیم

انواع هرزه خواری یا پیکا

هرزه خواری به سه دسته تقسیم می شود:

  • خاک خواری (Geophagia)
  • مواد مضری که فاقد مواد مغذی می باشند (Pagophagia) مانند یخ
  • خوردن مواد قندی و نشاسته ای (Amylophagia)

ویژگی های تشخیصی اختلال هرزه خواری یا پیکا

ویژگی اصلی هرزه خواری، خوردن مواد غیرمغذی و غیرغذایی به صورت مداوم طی مدت حداقل 1 ماه (ملاک A) است که به قدر کافی شدید هست که توجه بالینی را موجه سازد. موادی که معمولا خورده می شوند بسته به سن و موجود بودن تفاوت دارند و چیزهایی نظیر کاغذ، صابون، مو، نخ، پشم، خاک، گچ، گرد تالک (طلق)، رنگ، آدامس، فلز، ریگ، ذغال چوب، گِل، نشاسته، یا یخ را دربر می گیرند. اصطلاح غیرغذایی به این علت منظور شده که تشخیص هرزه خواری در مورد خوردن فرآورده های غذایی که حاوی کمترین مواد غذایی هستند کاربرد ندارد. معمولا هیچ بیزاری از غذا در کل، وجود ندارد. خوردن مواد غیرمغذی و غیرغذایی باید از لحاظ رشدی نامناسب باشد (ملاک B) و بخشی از شیوه ای نباشد که از لحاظ فرهنگی تأیید شده یا از لحاظ اجتماعی بهنجار محسوب شده باشد (ملاک C). حداقل سن 2 سال برای تشخیص هرزه خواری توصیه شده تا به دهان بردن چیزها توسط کودکان که از لحاظ رشدی طبیعی است و به فرو دادن منجر می شود، کنار گذاشته شود. خوردن مواد غیرمغذی و غیرغذایی می تواند ویژگی مرتبط با اختلالات روانی دیگر باشد (مثل ناتوانی عقلانی [اختلال عقلانی رشدی]، اختلال طیف اوتیسم، اسکیزوفرنی). اگر این رفتار خوردن منحصرا در زمینه اختلال روانی دیگر روی دهد، تشخیص مجزای هرزه خواری فقط در صورتی باید داده شود که رفتار خوردن به قدر کافی شدید باشد که توجه بالینی بیشتر را موجه سازد (ملاک D).

 

ملاک های تشخیصی اختلال هرزه خواری یا پیکا

A. خوردن مداوم مواد غیرمغذی و غیرغذایی در طول دوره حداقل 1 ماه.

B. خوردن مواد غیرمغذی و غیرغذایی با سطح رشد فرد نامناسب است.

C. این رفتار خوردن بخشی از شیوه هنجاری که از لحاظ فرهنگی یا اجتماعی تأیید شده باشد نیست.

D. اگر رفتار خوردن در زمینه اختلال روانی دیگر (مثل ناتوانی عقلانی [اختلال عقلانی رشدی]، اختلال طیف اوتیسم، اسکیزوفرنی) یا بیماری جسمانی (از جمله حاملگی) روی دهد، به قدر کافی شدید هست که توجه بالینی اضافی را موجه سازد.

 

پیشگیری از اختلال هرزه خواری یا پیکا

  • موادی را که کودک می خورد از دسترس وی دور کنید.
  • خانه هایی را که دارای رنگ سرب دار هستند مجدداً رنگ بزنید. از تختخواب های قدیمی با رنگ سرب دار برای کودکان استفاده نکنید.
  • از یک رژیم غذایی متعادل مطلوب برای خود و کودکانتان استفاده کنید.
  • یک محیط مطلوب و دارای تمهیدات حمایتی برای کودکان در منزل طراحی کنید.

درمان اختلال هرزه خواری یا پیکا

بررسی های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش های خون برای شناسایی کم خونی و اندازه گیری مایعات و الکترولیت ها باشد. تست میزان آهن و روی خون از جمله روش های تشخیص پیکا می باشد. رادیوگرافی شکم ممکن است توصیه گردد. درمان افرادی که به هر علتی به پیکا مبتلا هستند، بسیار پیچیده است و برای درمان بیماری از مجموعه ای از عوامل کمک گرفته می شود مانند:

  • رفتار درمانی
  • ممانعت فیزیکی
  • برانگیختن بیزاری در فرد نسبت به مصرف مواد غیر غذایی
  • دارودرمانی
  • آموزش گسترده به فرد در خصوص عوارض و پیامدهای جانبی استفاده از مواد غیر خوراکی

در بیشتر موارد، بیمار به درمان پاسخ مثبت داده و با افزایش سن یا اتمام بارداری، بیماری پایان می پذیرد.

 

منابع:
- جزوه آسیب شناسی روانی کیهان
- Mayo Clinic

 

توجه : این مطالب فقط جنبه اطلاع رسانی دارد. جهت دریافت مشاوره با مرجع پزشکی محلتان تماس بگیرید.

Share